Berylliumoxide

Berylliumoxide
Structuurformule en molecuulmodel
Kristalstructuur van berylliumoxide ■ Be2+ ■ O2−
Algemeen
Molecuulformule	BeO
IUPAC-naam	berylliumoxide
Andere namen	beryllia
Molmassa	25,011582 g/mol
SMILES	[Be]=O
InChI	1S/Be.O
CAS-nummer	1304-56-9
EG-nummer	215-133-1
PubChem	14775
Wikidata	Q422714
Beschrijving	Witte kristallen
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H301 - H315 - H317 - H319 - H330 - H335 - H350 - H372
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P201 - P260 - P280 - P284 - P301+P310 - P305+P351+P338
LD50 (ratten)	(oraal) 0,5 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	3,02 g/cm³
Smeltpunt	2507 °C
Kookpunt	3900 °C
Goed oplosbaar in	geconcentreerd zwavelzuur
Onoplosbaar in	water
Brekingsindex	1,7
Geometrie en kristalstructuur
Kristalstructuur	hexagonaal
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHos	−609,4 kJ/mol
Sos	13,77 J/mol·K
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Berylliumoxide is het oxide van beryllium, met als brutoformule BeO. De stof komt voor als zeer toxische witte reukloze kristallen. In de natuur komt het voor als het mineraal bromelliet. Voorheen werd de verbinding ook wel aangeduid met de naam glucina (van het Griekse glykys, wat zoet betekent), verwijzend naar de zoete smaak van beryllium en diens verbindingen. Desalniettemin zijn deze verbindingen bijzonder giftig. Bij het inhaleren van minieme hoeveelheden stofdeeltjes van berylliumoxide kan zich bij de mens na verloop van tijd de dodelijke longziekte berylliose ontwikkelen.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

Berylliumoxide wordt bereid door oxidatie van beryllium met zuurstofgas:

${\displaystyle {\ce {2Be + O2 -> 2BeO}}}$

Het kan ook bereid worden uit thermolyse van berylliumcarbonaat, berylliumoxalaat of berylliumnitraat:

${\displaystyle {\ce {BeCO3 -> BeO + CO2}}}$

${\displaystyle {\ce {BeC2O4 -> BeO + CO2 + CO}}}$

${\displaystyle {\ce {2Be(NO3)2 -> 2BeO + 4NO + 3O2}}}$

Een alternatieve manier is de dehydratie van berylliumhydroxide:

${\displaystyle {\ce {Be(OH)2 -> BeO + H2O}}}$

Eigenschappen en binding[bewerken | brontekst bewerken]

Berylliumoxide is - in tegenstelling tot andere aardalkalimetaaloxiden - eerder amfoteer dan basisch, wat impliceert dat het zowel met zuren als met basen kan reageren.

Het kan niet gereduceerd worden met natrium, kalium, magnesium, aluminium of waterstofgas. Het kan wel gereduceerd worden met koolstof en bij hoge temperatuur (carbothermische reductie).^[1]

In de gasfase is berylliumoxide aanwezig als afzonderlijke diatomische moleculen. De binding tussen zuurstof en beryllium is covalent van aard. De elektronische structuur van het monomeer is eerder uitzonderlijk: de overlap van orbitalen laat enkel één sterke covalente binding toe, terwijl de overige 2 orbitalen een te zwakke overlap bieden om een covalente dan wel ionaire binding te vormen. Het resultaat is een diradicalaire molecule in de triplet-toestand, hetgeen meestal wordt voorgesteld als een dubbele binding. Deze voorstelling is echter in wezen foutief.

Kristalstructuur[bewerken | brontekst bewerken]

Berylliumoxide neemt een hexagonale kristalstructuur aan, de zogenaamde wurtziet-structuur.^[2] Dit in tegenstelling tot de overige aardalkalimetaaloxiden, die uitkristalliseren in een kubisch kristalstelsel. Bij hogere temperatuur wordt de hexagonale structuur omgezet in een tetragonale.

Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]

Gesinterd berylliumoxide is zeer stabiel en bezit keramische eigenschappen. Het wordt verwerkt in halfgeleiders, die gebruikt worden in radioapparatuur. De reden hiervoor is dat het een hoge thermische geleidbaarheid (330 W/m·K) bezit en ook een zeer goede elektrische isolator is.^[2]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• (en) MSDS van berylliumoxide