Bologna (stad)

Bologna
Stad in Italië Vlag van Italië
Bologna (Italië)
Bologna
Situering
Regio Emilia-Romagna (EMR)
Provincie Bologna
Coördinaten 44° 30′ NB, 11° 21′ OL
Algemeen
Oppervlakte 140 km²
Inwoners
(1 januari 2023) 		387.971[1]
(2800 inw./km²)
Hoogte 54 m
Burgemeester Matteo Lepore (PD)
Overig
Postcode 40100
Netnummer 051
Aangrenzende gemeenten Anzola dell'Emilia, Calderara di Reno, Casalecchio di Reno, Castel Maggiore, Castenaso, Granarolo dell'Emilia, Pianoro, San Lazzaro di Savena, Sasso Marconi en Zola Predosa
Beschermheilige Petronius
Naam inwoner Bolognese
ISTAT-code 037006
Website comune.bologna.it
Foto's
Zicht op de oude binnenstad vanaf de top van de Torre degli Asinelli
Zicht op de oude binnenstad vanaf de top van de Torre degli Asinelli
Portaal  Portaalicoon   Italië

Bologna (uitspraak: Bolónja, [boˈloɲːa]), of ook wel Bologne, is een Italiaanse stad met 390.518 inwoners (2023), gelegen in Noord-Italië. De stad is de hoofdstad van de gelijknamige metropolitane stadsregio en van de regio Emilia-Romagna. Vóór de oprichting van de metropolitane stad op 1 januari 2015 was ze de hoofdstad van de provincie Bologna. De stad ligt aan de voet van de Apennijnen en tussen de rivieren de Reno en de Savena.

Bologna is qua inwonersaantal de zevende stad van Italië en het hart van een van de agglomeraties in dat land. De totale omvang van de metropool ligt om en nabij de 1 miljoen inwoners. De telling is gebaseerd op de agglomeratie Bologna–Modena, twee metropolen die bijna aaneengesloten zijn. De Universiteit van Bologna is met haar oprichting in 1088 de oudste universiteit van Europa. Daarnaast staat de stad bekend om zijn grote, grotendeels bewaard gebleven historisch centrum, ondanks de verstedelijking aan het eind van de 19e eeuw en de Tweede Wereldoorlog. Dit is mede te danken aan de renovatie aan het eind van de jaren 60.

De stad heeft enkele bijnamen: "la rossa" ("de rode", wegens de vele rode bakstenen gebouwen in het historisch centrum, volgens sommigen ook wegens de vanouds socialistische signatuur), "la dotta" ("de geleerde", een verwijzing naar de vooraanstaande universiteit) en "la grassa" ("de vette", gezien de culinaire cultuur) en "la turrita" ("de getorende", vanwege de torens in het centrum). De worst mortadella en de Bolognesesaus hebben hun oorsprong in Bologna.

Bologna was in 2000 de ‘culturele hoofdstad van Europa’ en in 2006 de ‘muzikale hoofdstad van Europa’[2] en is sindsdien een UNESCO City of Music. De stad was geselecteerd om mee te doen aan de Wereldtentoonstelling in Shanghai in 2010 als een van de 45 geselecteerde steden in de wereld.[3]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste sporen van beschaving op de plek van deze stad stammen uit de 9e eeuw v.Chr.. De dorpen hoorden tot de Villanovacultuur. Vanaf 7e tot 6e eeuw v.Chr. werd de stad gesticht door de Etrusken die deze Felsina noemden. In de 4e eeuw v.Chr. werd de stad ingenomen door de Gallische stam de Boii. In 196 v.Chr. werd het een Romeinse stad met de naam Bonōnia.

Na de Val van het West-Romeinse Rijk werd de Bologna een voorpost van het exarchaat Ravenna, het Byzantijnse deel van Noord-Italië. De stad werd meermaals geplunderd door de Goten en in deze tijd zou onder leiding van de bisschop, Petronius van Bologna, de stad herbouwd zijn. Hij liet ook de Santo Stefanobasiliek bouwen en zou later de beschermheilige van de stad worden.

In de middeleeuwen fungeerde Bologna als een vrije stad (gedurende meer dan een eeuw was ze qua bevolkingsomvang de vijfde stad van Europa). Vervolgens maakte ze eeuwenlang deel uit van de Kerkelijke Staat. In 1530 werd Karel V er tot keizer gekroond. De stad werd in 1859 ingelijfd bij het koninkrijk Piemont, de voorloper van Italië.

Bologna met zijn torens in de middeleeuwen
(1917), schaalmodel gemaakt door de schoenmaker Angelo Finelli, Collezioni Comunali d'Arte[4]

In de elfde en twaalfde eeuw werd de stad volgebouwd met torens en rond 1200 zou de stad er zo’n 180 omvatten. De reden dat deze gebouwd werden is niet helemaal duidelijk. Mogelijk liet elke rijke familie een toren bouwen om elkaar te imponeren. Een andere reden kan de strijd tussen de Ghibellijnen en de Welfen geweest zijn of de Investituurstrijd waarbij de verschillende families partij kozen. Als de strijd oplaaide verschansten zij zich in hun torens. In de straten werden dan bloedige vetes uitgevochten en vanuit de torens schoten ze met pijl en boog op elkaar. De Italiaanse stad San Gimignano kende in deze tijd een zelfde verschijnsel. De meeste torens werden in de dertiende eeuw weer afgebroken. Een klein deel zou langer blijven bestaan en allerlei functies krijgen. Tegenwoordig zijn er nog vierentwintig over waarvan de naast elkaar staande Asinelli (97 m) en de Garisenda (48 m) het bekendst zijn.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de stad een belangrijk industrieel centrum en tegelijkertijd een belangrijk bolwerk van de Italiaanse Communistische Partij. Op 2 augustus 1980 werd Bologna opgeschrikt door een terroristische aanslag in het treinstation van de stad: de zwaarste naoorlogse aanslag in de Italiaanse geschiedenis.

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

In 2000 was Bologna samen met diverse andere steden culturele hoofdstad van Europa. Sinds 2006 staat de stad op de lijst van muzieksteden van UNESCO. De stad houdt jaarlijks verschillende muziekfestivals. Door de internationale reputatie van de universiteit kent de stad vele buitenlandse studenten en heeft deze ook een aantal campussen die speciaal door buitenlandse zuster-universiteiten zijn gesticht. Bologna heeft een rijk uitgaansleven. Verder heeft het een rijke traditie op het gebied van theater.

Gastronomie[bewerken | brontekst bewerken]

Door haar ligging in een regio waar veel kaas, worst en wijn wordt geproduceerd heeft Bologna zich tot een bekende culinaire stad ontwikkeld. De Bolognesesaus is naar deze stad vernoemd. De saus wordt in Italië echter anders bereid dan in de rest van de wereld gebruikelijk is. Ook wordt deze in Bologna alleen in combinatie met Tagliatelle of Cannelloni geserveerd. De spaghetti Bolognese zoals die buiten Italië wordt gegeten is waarschijnlijk in de Verenigde Staten ontstaan en lijkt sterk op spaghetti Napoletana uit Napels. Ook de worst Mortadella en de amarena-kers zijn in Bologna ontstaan.

Bezienswaardigheden in en rondom Bologna[bewerken | brontekst bewerken]

Bologna heeft een artistieke en culturele binnenstad. Een publiekstrekker heeft het echter niet, waardoor het massatoerisme uitblijft. Het stadscentrum heeft een typische oude-stad-structuur gevuld met goed bewaarde monumenten en bouwwerken.

  • De torens Garisenda en Asinelli
    De torens Garisenda en Asinelli
  • De Piazza Maggiore, het centrale plein van de stad
    De Piazza Maggiore, het centrale plein van de stad
  • Arcaden van de Palazzo della Banca d'Italia
    Arcaden van de Palazzo della Banca d'Italia
  • De toren Asinelli, gezien van de Via Rizzoli
    De toren Asinelli, gezien van de Via Rizzoli

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

Bologna FC 1909 is de professionele voetbalploeg van Bologna. De club is vaak actief op het hoogste Italiaanse niveau, de Serie A, en is tevens meervoudig landskampioen. Dat gebeurde voor het laatst in 1964. Bologna was speelstad bij het WK voetbal van 1934 en 1990. De wedstrijden werden gespeeld in het stadion dat tegenwoordig Stadio Renato Dall'Ara heet.

Jaarlijks wordt begin oktober in en om Bologna de wielerkoers Ronde van Emilia verreden. Een sleutelrol in het parcours speelt de lastige beklimming naar het heiligdom van het Santuario Madonna di San Luca.

Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Universiteit van Bologna voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bologna is een universiteitsstad. De universiteit van Bologna werd in 425 n.Chr. gesticht als school voor rechten. Na de val van het Romeinse Rijk eindigde het onderwijs aan deze school. Vaak wordt het jaar 1088 genoemd voor de instelling als universiteit; het is daarmee de oudste universiteit van Europa.

Een zeer belangrijk document dat de meeste Europese universiteiten aangaat, is de Bolognaverklaring van 1999. Deze werd ondertekend door een dertigtal Europese ministers van (hoger) onderwijs die hun hoger onderwijs wilden harmoniseren. Onder meer het feit dat op de Nederlandse en Vlaamse universiteiten het bachelor-masterstelsel is ingevoerd, is het gevolg van deze verklaring. Bologna wordt daarom al eens als synoniem voor dit proces gebruikt.

Verkeer en vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Bologna is een belangrijk knooppunt voor weg- en spoorvervoer in de noordelijke regionen van Italië. Dit komt vanwege de centralisatie van een belangrijk deel van de mechanische, elektronica- en voedselindustrie in het gebied. Uit het onderzoek van de European Regional Economic Growth Index (E-REGI) uit 2009 blijkt dat Bologna de hardst groeiende Italiaanse stad is en de 47e stad van Europa qua economische groei.[6]

Bologna is bereikbaar via de A1 vanaf Milaan, de A22 vanaf Verona en de A13 vanaf Venetië. Bologna beschikt over een luchthaven, de Luchthaven Bologna. Er zijn diverse treinstations in Bologna waaronder Station Bologna Centrale en Station Bologna Corticella. Openbaar vervoer wordt verzorgd door ATC (Bologna).

Bekende inwoners van Bologna[bewerken | brontekst bewerken]

Beroemde 'Bolognesi' zijn:

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Panorama[bewerken | brontekst bewerken]

Uitzicht op Bologna
Uitzicht op Bologna

Noten[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ https://demo.istat.it/?l=it.
  2. ↑ "Bologna Muzikale hoofdstad UNESCO"
  3. ↑ Bologna Shanghai World Expo 2010
  4. ↑ (it) Bologna Online - La "Bologna turrita" de Angelo Finelli
  5. ↑ http://www.mambo-bologna.org/museomorandi/identitaestoria/. Gearchiveerd op 23 maart 2023.
  6. ↑ (en) German and Nordic cities perform well in European economic report
Zie de categorie Bologna van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Wikivoyage heeft een reisgids over dit onderwerp: Bologna (stad).
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bologna_(stad)&oldid=67288503"