Caricom
CARICOM (Caribbean Community) Caribische Gemeenschap | ||||
---|---|---|---|---|
Bestuurscentrum | Georgetown, Guyana | |||
Oprichting | Verdrag van Chaguaramas 1 augustus 1973 | |||
Werktaal | Engels, Frans, Nederlands, Spaans | |||
Oppervlakte | 462.092[1] km² | |||
Inwoners | 19,048,399 (2022)[2] | |||
Munteenheid | Bahamaanse dollar (BSD) Barbadiaanse dollar (BBD) Belizaanse dollar (BZD) Oost-Caribische dollar (XCD) Guyaanse dollar (GYD) Haitiaanse gourde (HTG) Jamaicaanse dollar (JMD) Surinaamse dollar (SRD) Trinidad en Tobagodollar (TTD) | |||
secretaris-generaal | Carla Barnett (2021)[3] | |||
Voorzitter | Chan Santokhi (2e helft 2022)[4] | |||
|
De Caricom (Caribbean Community; Caribische Gemeenschap; CARICOM), is een Caribische intergouvernementele organisatie.
Aan de bestuurlijke leiding staat de secretaris-generaal. Het administratieve hoofdkantoor is het secretariaat dat zetelt in het stadsdeel Turkeyen in Georgetown, Guyana.[5]
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Een voorloper van de Caricom is de West-Indische Federatie. Deze bestond van januari 1958 tot mei 1962 en was een verbond van Britse kolonies.[6] Om een antwoord te geven aan de ontmanteling van de federatie, werd in 1968 de Caribbean Free Trade Association (CARIFTA) opgericht. Met de ondertekening van het Verdrag van Chaguaramas werd deze organisatie in 1973 opgevolgd door de Caribbean Community and Commons Market. Met het herziene Verdrag van Chaguaramas werd deze in 2001 omgezet in de Caribbean Community (Caricom).[7]
Met de oprichting van de Caricom was ook de Caricom Interne Markt en Economie (CSME) een feit. Hiermee wil de Caricom het economische beleid harmoniseren en uiteindelijk een gemeenschappelijke munt vestigen. Door meningsverschillen over de verdeling van de opbrengsten duurde het nog tot januari 2006 voordat de gemeenschappelijke markt een feit werd. Deze Caricom Single Market (CSM) kwam tot stand met alle leden – uitgezonderd Haïti en de Bahama's – en verwijderde de grenzen voor goederen, diensten en verschillende categorieën werk.[7]
Doel[bewerken | brontekst bewerken]
Het doel van de Caricom is het bevorderen van samenwerking, handel, economische integratie en coördinatie van buitenlands beleid. De belangrijkste activiteiten bestaan uit de coördinatie van beleid en ontwikkeling op economisch gebied. Het doel van de CSME is de vestiging van een vrijhandelszone; naar buiten toe wordt protectionistisch beleid gevoerd. Een toekomstig doel is gemeenschappelijke munt voor alle leden.[7]
Paspoort[bewerken | brontekst bewerken]
Het Caricom-paspoort is een paspoort voor de inwoners van de Caricom-landen. Het kan binnen de regio en internationaal worden gebruikt. Alle inwoners van Caricom-lidstaten hebben vrij toegang tot alle andere lidstaten. In 2005 werd het paspoort geïntroduceerd in Suriname en langzaam ingevoerd door de andere lidstaten. In 2021 hadden alle lidstaten een Caricom-paspoort met uitzondering van de Bahama's en Montserrat, een onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Suriname en Antigua en Barbuda kozen voor een afwijkend ontwerp.[8][9]
De paspoorten worden gedrukt door de Canadian Bank Note Company en hebben drie verschillende kleuren:[8]
- Donkerblauw voor burgers
- Groen voor regeringsfunctionarissen
- Rood voor diplomaten
Carifesta[bewerken | brontekst bewerken]
Het Caribbean Festival of the Arts (Carifesta) is een internationaal, multicultureel festival van beeldende en podiumkunsten van de Caricom dat om de circa twee jaar wordt gehouden. Elke editie heeft een eigen thema. Het eerste festival in de huidige vorm werd in 1972 gehouden in Guyana.[10] Suriname organiseerde het festival in 2003 en 2013.[11]
Hymne[bewerken | brontekst bewerken]
In 2014 is het lied Celebrating Caricom van Michele Henderson uit Dominica verkozen tot hymne van de Caricom.[12] Hier ging een competitie aan vooraf waarin alle lidstaten een competitie hielden waar zes finalisten uit voortkwamen.[12][13] Uiteindelijk werd op het secretariaat van de Caricom de winnaar uitgekozen.[14]
Instellingen[bewerken | brontekst bewerken]
Aan de Caricom zijn verschillende instellingen verbonden die verspreid zijn over de lidstaten. Daarnaast zijn er nog allerlei commissies, waaronder de Caricom Reparations Commission die streeft naar herstelbetalingen door voormalige koloniale machten.
De volgende instellingen zijn opgericht door of gelieerd aan de Caricom:[15]
Instellingen met functionele samenwerking[bewerken | brontekst bewerken]
Instelling | Afkorting | Plaats | Land |
---|---|---|---|
Caribbean Tourism Organization | CTO | Saint Michael | Barbados |
Caribbean Council of Legal Education | CLE | meerdere | |
Caribbean Export Development Agency | Caribbean Export | Saint Michael | Barbados |
Caribbean Regional Information and Translation Institute | CRITI | Paramaribo | Suriname |
Caribbean Financial Action Task Force | CFATF | Port of Spain | Trinidad en Tobago |
Geassocieerde instellingen[bewerken | brontekst bewerken]
Instelling | Afkorting | Plaats | Land |
---|---|---|---|
Caribbean Congress of Labour | CCL | Saint Michael | Barbados |
Caricom Private Sector Organization | CPSO | Saint Michael | Barbados |
University of the West Indies | UWI | meerdere | |
Universiteit van Guyana | UG | Georgetown | Guyana |
Caribbean Law Institute | CLI | Saint Michael/Tallahassee | Barbados/Florida |
Caraïbische Ontwikkelingsbank | CDB | Saint Michael | Barbados |
Bestuur en personeel[bewerken | brontekst bewerken]
Instelling | Afkorting | Plaats | Land |
---|---|---|---|
Secretariaat van de Caricom | CCS | Georgetown | Guyana |
Voorzitter van de Caricom | PCC | variabel | |
Conferentie van regeringshoofden van de Caricom | HGC | variabel | |
Assembly of Caribbean Community Parliamentarians | ACCP | variabel | |
Caribbean Community Administrative Tribunal | CCAT | Port of Spain | Trinidad en Tobago |
Opgeheven[bewerken | brontekst bewerken]
De volgende Caricom-instellingen zijn opgeheven:
Instelling | Afkorting | Plaats | Land |
---|---|---|---|
Regional Educational Programme for Animal Health Assistants | REPAHA | New Amsterdam | Guyana |
Caribbean Food Corporation | CFC | Saint Augustine | Trinidad en Tobago |
Caribbean Environmental Health Institute | CEHI | Castries | Saint Lucia |
The Caribbean Epidemiology Centre | CAREC | Port of Spain | Trinidad en Tobago |
Caribbean Food and Nutrition Institute | CFNI | Kingston | Jamaica |
Caribbean Health Research Council | CHRC | Saint Augustine | Trinidad en Tobago |
Caribbean Regional Drug Testing Laboratory | CRDTL | Georgetown | Guyana |
Leden[bewerken | brontekst bewerken]
De Caricom heeft 15 leden en 5 vijf geassocieerde leden. Economische zwaargewichten binnen de organisatie zijn Trinidad en Tobago en Jamaica. Deze twee landen namen in 2012 ongeveer de helft van het bruto nationaal product van alle Caricom leden voor hun rekening.[16] Het aandeel van Suriname in dit totaal is ongeveer 6%.[16] Meer dan de helft van de bevolking in de Caricom woont in Haïti.[17]
In 2014 werden er onderhandelingen gevoerd met Guadeloupe, Martinique, en Frans-Guyana over een geassocieerd lidmaatschap.[18] In maart 2018 gaven Curaçao en Sint Maarten aan te streven naar een geassocieerd lidmaatschap van de Caricom.[19]
Meertaligheid[bewerken | brontekst bewerken]
De Caricom was aanvankelijk alleen Engelstalig en werd meertalig met de toetreding van Suriname in 1995 (Nederlands)[20] en Haiti in 2002 (Frans en Haïtiaans-Creools).[21] Omdat 60 procent van de bevolking in de Caricom in Haïti woont, is niet Engels maar Haïtiaans Creools de meest gesproken taal.[17]
Niet deze drie talen, maar het Spaans werd in 2003 benoemd tot tweede officiële taal, vanwege de geografische ligging bij Centraal- en Zuid-Amerika en de nauwe banden met Cuba. "Om onze positie te verenigen en mogelijke psychologische barrières te doorbreken, moeten we elkaar effectief kunnen begrijpen en met elkaar kunnen communiceren," aldus toenmalig plaatsvervangend secretaris-generaal Lolita Applewhaite.[22]
In de eerste helft van 2013, tijdens het voorzitterschap van Haïti, zouden het Nederlands en Frans ook officiële voertalen worden. Om vertalingen mogelijk te maken werd in Paramaribo het Caribbean Regional Information and Translation Institute gevestigd.[23][24] Het toevoegen van extra talen werd in de praktijk echter als te inspannend ervaren, waardoor de volledige implementatie niet doorging.[25]
Suriname[bewerken | brontekst bewerken]
Nog voor de onafhankelijkheid van 1974 vroeg Suriname het lidmaatschap aan, als eerste niet Engelstalige land.[26] In de jaren 1990 werd de toetreding voorbereid en de overeenkomst werd op 4 juli 1995 ondertekend door president Ronald Venetiaan.Tegenstanders hadden aanvankelijk angst dat het land overspoeld zou worden met producten uit de regio. Tussen 2008 en 2010 werden drie instellingen van de Caricom in Suriname gevestigd: het Caribbean Regional Information and Translation Institute (CRITI; 2008), de Caricom Competition Commission (CCC; 2008) en het Caribbean Agricultural Health and Food Safety Agency (CAHFSA; 2010).[27]
De Surinaamse Manorma Soeknandan was zeven jaar lang, van 2014 tot 2021, plaatsvervangend secretaris-generaal van de Caricom.[28][29]
Haïti[bewerken | brontekst bewerken]
Haïti werd in 1997 voorlopig lid en in 2002 volledig lid.[17] Na de staatsgreep in Haïti in 2004 en afzetting van president Jean-Bertrand Aristide[30] kwam de relatie met de Caricom onder druk te staan toen Jamaica de nieuwe Haïtiaanse regering niet erkende en Aristide ontving op zijn grondgebied. Haïti's interim-premier Gérard Latortue reageerde verbolgen. Hij trok zijn ambassadeur uit Jamaica terug en schortte het lidmaatschap van de Caricom op.[31] Tijdens de Conferentie van regeringshoofden van de Caricom in Saint Kitts en Nevis van juli 2006 werd Haïti weer als volledig lid van de gemeenschap opgenomen.[32]
Statistieken[bewerken | brontekst bewerken]
Land | Toetreding | Lidmaatschap | Opp. (km2) | Inwoners (2019) | Opmerking |
---|---|---|---|---|---|
Anguilla | juli 1999 | geassocieerd | 91 | 15.174 | Brits overzees gebied |
Antigua en Barbuda | 4 juli 1974 | volledig | 442 | 104.084 | |
Bahama's | 4 juli 1983 | volledig | 10.010 | 385.340 | Geen deel van de vrijehandelszone |
Barbados | 1 augustus 1973 | volledig | 430 | 287.010 | |
Belize | 1 mei 1974 | volledig | 22.806 | 398.050 | |
Bermuda | 2 juli 2003 | geassocieerd | 54 | 63.779 | Brits overzees gebied |
Britse Maagdeneilanden | juli 1991 | geassocieerd | 151 | 32.206 | Brits overzees gebied |
Dominica | 1 mei 1974 | volledig | 751 | 74.679 | |
Grenada | 1 mei 1974 | volledig | 344 | 108.825 | |
Guyana | 1 augustus 1973 | volledig | 214.970 | 786.508 | |
Haïti | 2 juli 2002 | volledig | 27.560 | 11.242.856 | |
Jamaica | 1 augustus 1973 | volledig | 10.831 | 2.728.864 | |
Kaaimaneilanden | 16 mei 2002 | geassocieerd | 264 | 64.420 | Brits overzees gebied |
Montserrat | 1 mei 1974 | volledig | 102 | 5.220 | Brits overzees gebied |
Saint Kitts en Nevis | 26 juli 1974 | volledig | 261 | 56.345 | Aanvankelijk als Saint Christopher, Nevis en Anguilla |
Saint Lucia | 1 mei 1974 | volledig | 606 | 180.454 | |
Saint Vincent en de Grenadines | 1 mei 1974 | volledig | 389 | 109.803 | |
Suriname | 4 juli 1995 | volledig | 156.000 | 573.085 | |
Trinidad en Tobago | 1 augustus 1973 | volledig | 5.128 | 1.359.193 | |
Turks- en Caicoseilanden | juli 1991 | geassocieerd | 948 | 37.910 | Brits overzees gebied |
Alleen leden | 432.510 | 18.400.316 |
Waarnemende leden[bewerken | brontekst bewerken]
Er zijn acht waarnemende leden:
- Aruba (land binnen het Koninkrijk der Nederlanden)
- Curaçao (land binnen het Koninkrijk der Nederlanden)
- Sint Maarten (land binnen het Koninkrijk der Nederlanden)
- Puerto Rico (unincorporated territory van de VS)
- Dominicaanse Republiek
- Colombia
- Mexico
- Venezuela
Internationale relaties[bewerken | brontekst bewerken]
Petrocaribe[bewerken | brontekst bewerken]
Veel Caricom leden profiteerden van Petrocaribe. Petrocaribe was een initiatief van Venezuela, gestart in 2005, waarbij het land olie leverde tegen gunstige voorwaarden. De deelnemers betaalden een deel van de olie pas na 25 jaar en over de schuld aan Venezuela waren de leden een zeer lage rente verschuldigd. Vanaf 2015 stortte de olieproductie in. In 2017 werden door de Verenigde Staten sancties opgelegd en in 2018 werd Petrocaribe beëindigd.[33]
Europese Unie[bewerken | brontekst bewerken]
De relatie met de Europese Unie (EU) is met name gebaseerd op een economisch partnerschapsovereenkomst die de export van goederen en diensten onderling regelt. Daarnaast organiseert de EU ontwikkelingssamenwerking met de ACS-staten, waar ook de Caricom onderdeel van uitmaakt.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]