Derby (sport)

In de sport is een derby een wedstrijd tussen twee clubs uit dezelfde stad, of uit dezelfde regio. De oorspronkelijke uitspraak is darbi, maar in het Nederlands taalgebied wordt ook de uitspraak derbi of durbi gebruikt. Deze wedstrijden hebben een speciale naam gekregen omdat ze meestal extra beladen zijn.

Voor de duidelijkheid wordt soms gesproken van stadsderby voor wedstrijden tussen clubs uit dezelfde stad, en streekderby of regioderby bij clubs uit verschillende plaatsen, maar dezelfde streek. Het is onjuist om ook wedstrijden tussen clubs die elkaars 'eeuwige rivalen' zijn doch buiten elkaars regio liggen als een derby aan te duiden.

Ook sommige landenwedstrijden tussen naburige landen worden weleens als een derby aangeduid, zoals de 'Derby der Lage Landen' voor de wedstrijden tussen Nederland en België.

In de proloog van zijn boek De Derby haalt Menno Pot de bovenstaande Wikipedia-definitie aan. Hij meent dat het woord 'meestal' geschrapt moet worden, omdat een derby die niet beladen is ook geen derby is. Daarnaast beschouwt hij wedstrijden tussen rivalen, zoals de klassieker tussen Ajax en Feyenoord, niet als derby omdat dit niet op dezelfde stad of regio betrekking heeft. Derby's zijn juist zo beladen doordat de aanhangers van beide teams in het dagelijks leven zo dicht bij elkaar staan.

Oorsprong van de term Derby[bewerken | brontekst bewerken]

Op de paardenrace Epsom Derby kwamen traditioneel heel veel bezoekers af.

In het verleden voordat er openbaar vervoer bestond waren uitsupporters bij wedstrijden redelijk bijzonder. Echter bij 2 clubs op korte geografische afstand van elkaar konden de uitsupporters wel aanwezig zijn. Journalisten beschreven dit als een drukte die vergelijkbaar was met de Epsom Derby.

Derby's in landenwedstrijden[bewerken | brontekst bewerken]

Voetbal[bewerken | brontekst bewerken]

Argentinië[bewerken | brontekst bewerken]

België[bewerken | brontekst bewerken]

Enkele clubs uit eenzelfde stad die soms naast elkaar in de hoogste reeksen speelden zorgen vaak voor fel bevochten derby's, zoals:

In het verleden waren er nog verschillende andere populaire derby's, maar door degradaties, schrappingen of fusies van sommige clubs verwaterden er vele:

Sommige duels tussen streekgenoten, zoals AA Gent – Lokeren, KSK Beveren – Lokeren (de Derby van het Waasland), Kortrijk – Zulte Waregem (de Vlasico) of Lierse – KV Mechelen zijn eveneens typische derby's. De wedstrijd Standard Luik – Sporting Charleroi staat bekend als de 'Waalse derby', hoewel de steden Luik en Charleroi niet in de streek liggen: de onderlinge afstand is meer dan 80 km, tegen minder dan 50 km voor de afstand Charleroi – Brussel. Luik en Charleroi zijn wel de belangrijkste steden van het Waals Gewest. Bovendien heerst er sterke rivaliteit tussen de supporters van beide clubs.

Brazilië[bewerken | brontekst bewerken]

De derby's met de grootste aanhang vindt men in Rio de Janeiro. Bij beide wedstrijden is de populairste club van Brazilië betrokken, Flamengo. In de stad vindt men verder nog de vierde club Botafogo FR.

Twee bekende derby's in Rio de Janeiro:

Duitsland[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn ook andere bekende stadsderbys zoals 1. FC Köln - Fortuna Köln in Keulen, VfB Stuttgart - Stuttgarter Kickers in Stuttgart of Bayern München - SpVgg Unterhaching in München. Zij vinden echter door degradaties van een van de clubs tegenwoordig niet meer plaats. Onder de naam Ostderby spelen clubs uit de voormalige DDR tegen elkaar, bijvoorbeeld Dynamo Dresden - 1. FC Magdeburg in de 3. Liga of Hansa Rostock - Energie Cottbus in het decennium na 2000.

Egypte[bewerken | brontekst bewerken]

  • Al-Ahly - Al-Zamalek. Bij deze zeer heftig beladen derby tussen de twee Caïreense clubs wordt een buitenlandse scheidsrechter ingevlogen om de wedstrijd in goede banen te leiden.

Engeland[bewerken | brontekst bewerken]

In Engeland zijn er veel clubs in Londen, waardoor dit niet tot een echte derby gerekend kan worden.

Schotland[bewerken | brontekst bewerken]

Italië[bewerken | brontekst bewerken]

Daarnaast zijn er de derby van Sicilië (Palermo en Catania), de derby van Toscane (Fiorentina en Siena) en de derby van Apulia (Bari en Lecce).

Marokko[bewerken | brontekst bewerken]

Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Hieronder een lijst met huidige derby's in het betaald voetbal.

Hieronder een lijst met voormalige derby's in het betaald voetbal.

Voormalige derby's van voor de intrede van betaald voetbal.

Hieronder een lijst met derby's in het amateurvoetbal.

Hieronder een lijst met voormalige derby's in het amateurvoetbal.

Portugal[bewerken | brontekst bewerken]

Servië[bewerken | brontekst bewerken]

Spanje[bewerken | brontekst bewerken]

De bekendste en meest klassieke kraker van Spanje is El Clásico, of superclásico, tussen FC Barcelona en Real Madrid.

Spanje kent een viertal stadsderby's:

  • El derby madrileño, tussen Atlético Madrid en Real Madrid, de twee grootste teams uit Madrid, waarbij Atlético het imago heeft van de socialistische arbeidersclub, en Real de koninklijke is, het team van het rechtse establishment (inclusief destijds het regime van Franco.
  • El derby barceloní, tussen FC Barcelona en Espanyol, waarbij de Barcelona-aanhang zichzelf als meer Catalaans ziet dan Espanyol.
  • De derby van Valencia, tussen het grote Valencia CF en het kleinere Levante.
  • De derby van Sevilla, tussen Sevilla FC en Real Betis.

Daarnaast zijn er verschillende regionale derby's:

Tsjechië[bewerken | brontekst bewerken]

Sparta Praag en Slavia Praag is de belangrijkste Praagse derby. Maar ook wedstrijden tegen FC Bohemians 1905 Praag en FK Viktoria Žižkov zijn beladen.

Turkije[bewerken | brontekst bewerken]

Een van de bekendste Turkse derby's is die tussen Fenerbahçe en Galatasaray. Naast deze derby kent Istanboel nog een derde grote voetbalclub: Besiktas JK.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Menno Pot (2008) De Derby. De Nationale Voetbalbibliotheek 03, Uitgeverij De Boekenmakers, Eindhoven.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Derby_(sport)&oldid=66948006"