Dessel

**Dessel**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Turnhout
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	27,45 km² (2021); 71,95%; 12,31%; 15,74%
Coördinaten	51° 14' NB, 5° 7' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	9.805 (01/01/2023) ; 49,93% ; 50,07% ; 357,25 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 19,4%; 59,44%; 21,16%
Buitenlanders	9,85% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Kris Van Dijck (N-VA)
Bestuur	N-VA
Zetels; N-VA; CD&V; D&W;	21; 11; 3; 7;
Economie
Gemiddeld inkomen	20.048 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	5,49% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 2480	Deelgemeente; Witgoor
Zonenummer	014
NIS-code	13006
Politiezone	Balen-Dessel-Mol
Hulpverleningszone	Kempen
Website	www.dessel.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Turnhout; in de provincie Antwerpen
Portaal	België

Dessel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. Ze behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Arendonk.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente ligt in de Kempen, op zo'n 15 km van Turnhout. Ten zuiden loopt het Kanaal Bocholt-Herentals.

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Naast Dessel-centrum liggen in de gemeente de gehuchten Witgoor, Brasel, en Heide. Dessel telt ruim 9.000 inwoners.

Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

Aangrenzende gemeenten
Retie



				Mol

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Dessel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Boeretang, een historische hoevesite, waarvan de geschiedenis tot de 13de-14de eeuw teruggaat. De oudste bebouwing zou tot de 16de eeuw teruggaan.

Het Oud Gemeentehuis in eclectische stijl, gebouwd in de periode 1932-1934.
De pomp op de markt dateert uit 1842 en werd ontworpen door Pieter Jozef Taeymans
De Sas 4-Toren te Witgoor, aan het kruispunt van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten, het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen en het Kanaal Bocholt-Herentals.
De Sint-Niklaaskerk.
De classicistische pastorie uit 1778.
De Heilig-Kruiskapel
Het orgel van de Heilige-Familiekerk in het gehucht Witgoor is beschermd als monument.

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Dessel ligt in de Kempen, op een hoogte van ongeveer 30 meter. De gegraven waterlopen zijn het Kanaal Bocholt-Herentals in het zuiden, De Gracht in het oosten en het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten parallel daaraan verder naar het oosten. Natuurlijke waterlopen zijn de Witte Nete in het zuiden en de Werbeekse Nete in het noorden. Deze stromen in westelijke richting. In het noordoosten ligt het natuurgebied Het Goor met enkele visvijvers.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden
	Aantal^[1]
1992	8.278
1993	8.330
1994	8.355
1995	8.368
1996	8.367
1997	8.423
1998	8.471
1999	8.533
2000	8.545
2001	8.489
2002	8.555
2003	8.607
2004	8.718
2005	8.747
2006	8.773
2007	8.865
2008	8.931
2009	9.049
2010	9.107
2011	9.177
2012	9.231
2013	9.286
2014	9.350
2015	9.400
2016	9.420
2017	9.527
2018	9.540
2019	9.598
2020	9.605
2021	9.659
2022	9.686
2023	9.805

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Dessel ligt in het kieskanton Arendonk en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Dessel		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen	Antwerpen	Turnhout			Dessel
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen				Mechelen-Turnhout	Turnhout	Arendonk	Dessel
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Lijst van burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Periode		Burgemeester
	1800 - 1811	Arnold Smolders
	1811 - 1833	Jan Baptist Raeymaeckers
	1834 - 1842	Petrus Van Hove^[2]
	1843 - 1856	Jan Baptist Smeyers
	1857 - 1876	Jan Baptist Raeymaeckers
	1876 - 1887	Jozef Lambert Raeymaeckers
	1887 - 1908	Joannes Baptista Van Campfort
	1908 - 1921	Auguste Staes^[3]
	1921 - 1933	Jan Van Campfort
	1933 - 1941	Alfons Smet
	1941 - 1944	Hendrik Gilissen (VNV, oorlogsburgemeester)
	1944 - 1946	Alfons Claes (waarnemend burgemeester)
	1946 - 1959	Frans Peeters (CVP)
	1959 - 1976	Jozef Van Hout^[4] (CVP)
	1977 - 1982	Jos Dausy (CVP)
	1983 - 1988	Hugo Draulans^[5] (VU)
	1989 - 1994	Marc Blancquaert^[6] (DESSEL)
	1995 - 2000	Kris Van Dijck (VU)
	2001 - 2006	Michel Meeus (CD&V)
	2007 - heden	Kris Van Dijck (N-VA)

Legislatuur 1983 - 1988[bewerken | brontekst bewerken]

De SP en de PVV trokken samen naar de kiezer onder de lijst DESSEL, grondleggers van deze krachtenbundeling waren Armand Melis, Marc Deckx en Nand Gijs. VU en CVP vormden samen een meerderheid met 13 op 19 zetels. Burgemeester werd Hugo Draulans (VU).

Legislatuur 2007 - 2012[bewerken | brontekst bewerken]

De kartellijst D'82 (sp.a en VLD), een verwijzing naar de verkiezingen van 1982 waarin beide partijen voor de eerste maal de krachten bundelden.^[7] was de verliezer van de verkiezingen. Ze zag haar stemmenaantal afnemen met 7,16%, of 2 raadsleden minder. Na de verkiezingen, in maart 2007, kwam het tot een breuk tussen beide partijen en gingen ze beiden op eigen krachten verder.^[8] Winnaar van de verkiezingen was nieuwkomer N-VA. De partij behaalde een absolute meerderheid met 51,24%, goed voor 11 raadsleden. De partij boekte zo een winst van 11,88% ten overstaan van het resultaat van de Volksunie bij de verkiezingen van 2000. De CD&V ten slotte kon meer kiezers overtuigen dan bij de vorige verkiezingen (+1,72%), maar zag toch een zetel in de gemeenteraad verloren gaan. Burgemeester werd Kris Van Dijck (N-VA).^[9]

Legislatuur 2013 - 2018[bewerken | brontekst bewerken]

Open VLD trok deze verkiezingen samen met een aantal onafhankelijke kandidaten naar de stembus onder de naam Dessel & Witgoor (D&W).^[10] Burgemeester is Kris Van Dijck van de N-VA. Deze partij heeft de meerderheid met 13 op 21 zetels.

Legislatuur 2019 - 2024[bewerken | brontekst bewerken]

Voor de derde keer op rij behaalt N-VA een absolute meerderheid met 11 op 21 zetels. Kris Van Dijck blijft burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij of kartel		10-10-1976^[11]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[12]		14-10-2012^[13]		14-10-2018^[14]
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	21	%	21
	VU¹ / VU&ID² / N-VA³	30,34¹	6	35,32¹	7	28,05¹	5	25,85¹	5	39,36²	8	51,24³	11	53,38³	13	51,5³	11
	CVP¹ / CD&V²	46,58¹	10	31,88¹	6	31,98¹	6	33,48¹	7	27,88¹	6	29,60²	5	22,41²	5	16,7²	3
	SP¹ / DESSEL^A / D'82^B / samen-sp.a² / D&W^C	16,88¹	3	32,8^A	6	39,96^A	8	36,64^A	7	26,32^B	5	19,16^B	3	10,74²	1	31,8^C	7
	V.B.L.¹ / DESSEL^A / D'82^B / D&W^C	6,19¹	0	32,8^A	6	39,96^A	8	36,64^A	7	26,32^B	5	19,16^B	3	13,47^C	2	31,8^C	7
Anderen^(*)		-		-		-		4,04	0	6,44	0	-		-		-
Totaal stemmen		5146		5599		5983		6149		6288		6597		6727		6874
Opkomst %						97,57		96,42		94,9		96,59		95,11		95,9
Blanco en ongeldig %		4		5,7		5,15		5,37		6,84		5,52		3,34		4,1

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
(*) 1994: Vlaams Blok (4,04%) / 2000: BD (6,44%)

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Streekproducten[bewerken | brontekst bewerken]

Vroeger werd er door Brouwerij Campina het pilsbier Golding Campina gebrouwen in Dessel. Het bier wordt momenteel nog gebrouwen door Alken-Maes en is enkel nog op vaten te verkrijgen. De gebouwen zijn opgekocht door de gemeente en omgevormd tot administratief centrum 'De Plaetse'.

Televisieserie[bewerken | brontekst bewerken]

In Dessel is er ook de televisieserie Van vlees en bloed opgenomen. Deze serie werd een enorm succes op de Belgische televisie.

Evenementen[bewerken | brontekst bewerken]

Dessel is vooral bekend vanwege het jaarlijkse metalfestival, Graspop Metal Meeting. Het meerdaagse festival wordt bezocht door tienduizenden metalheads uit binnen- en buitenland.

Heksenproces: In 1950 vond in Dessel het laatste heksenproces in België plaats. Zij het dat niemand aangeklaagd werd voor hekserij. Dorpelingen beschuldigden Maria Minnen zwarte magie te bedrijven. De vrouw stapte zelf naar de rechtbank met een aanklacht wegens laster en eerroof jegens haar buurvrouw, de kerkmeester en haar tante. De drie werden veroordeeld door de rechtbank van Arendonk op 23 juni 1950 tot geldboetes en een schadevergoeding.

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Dessel is vooral gekend door de nucleaire industrie, zoals Belgoprocess, FBFC en Belgonucleaire. Daarnaast is er ook andere bedrijvigheid zoals zandwinning (Sibelco), putboringen en wegenbouw.

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

Dessel heeft twee grote voetbalclubs: KFC Dessel Sport en Witgoor Sport Dessel.
BMX-circuit: het JOEL SMETS BMX circuit Dessel.
Volleybal : Spinley Dessel Volleyteam

Bekende Desselaars[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren in Dessel[bewerken | brontekst bewerken]

Valerius Andreas (1588 - 1655), historicus en rector Universiteit Leuven
Joannes Van Campfort (1825 - 1909), politicus
Auguste Staes (1858 - 1941), politicus
Martin Verbeeck (1882 - 1959), industrieel, oprichter van o.a. de cementfabrieken CBR in België en de ENCI in Nederland
Karel Ooms (1845-1900), schilder
Hugo Draulans (1934-2022), politicus en tandarts
Marilou Mermans (1944), actrice