Dizzy Gillespie

Dizzy Gillespie
Dizzy Gillespie, 1955
Algemene informatie
Volledige naam John Birks "Dizzy" Gillespie
Geboren 21 oktober 1917
Cheraw, South Carolina, Verenigde Staten
Geboorteplaats CherawBewerken op Wikidata
Overleden 6 januari 1993
Englewood, New Jersey, Verenigde Staten
Overlijdensplaats EnglewoodBewerken op Wikidata
Werk
Jaren actief 1935–1993
Instrument(en) Trompet, piano, trombone
Label(s) Pablo
Verve
Savoy
RCA Victor
Officiële website
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) IMDb-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek
Dizzy Gillespie, 1991

John Birks "Dizzy" Gillespie (Cheraw (South Carolina), 21 oktober 1917Englewood (New Jersey), 6 januari 1993) was een toonaangevend Amerikaanse jazztrompettist, bandleider en componist.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Hij begon met trompetspelen op 13-jarige leeftijd. Gillespie verhuisde naar Philadelphia in 1935 om daar in 1937 met Teddy Hill een eerste ensemble te vormen. In het begin van de jaren veertig speelde hij reeds samen met jazzgrootheden Charlie Parker, Thelonious Monk en Kenny Clarke.

In 1945 begon hij zijn eigen kleine ensembles te leiden om de toen nieuwe bebopmuziek te spelen. Hij leidde zijn eigen bigband van 1946 tot 1950. Gillespie maakte in die periode pionierswerk in de jazz, met muziek die bestond uit een fusie tussen jazz, Latijns-Amerikaanse en Afro-Amerikaanse muziek. Zijn belangrijkste project uit de jaren zestig was een groep met onder anderen James Moody. Hij deed destijds ook nog een gooi naar het presidentschap maar werd niet verkozen.

Gillespie speelde vaak op een trompet waarvan de beker in een hoek van 45 graden stond; dit was een beetje zijn handelsmerk. Volgens zijn autobiografie kwam die knik in zijn trompet door een ongelukje op 6 januari 1953. Hierdoor veranderde de klank van de trompet, en dit beviel Gillespie. Ook Gillespies speelwijze was opvallend: hij speelde met bolle wangen, hetgeen zeer ongebruikelijk is voor een trompettist. Dit werd op een geweldige manier gedemonstreerd in een aflevering van The Muppet Show uit 1980. Hij overbluft Kermit door zijn wangen op te blazen.

Gillespie schreef vele jazzklassiekers zoals Manteca, A Night in Tunisia, Birk's Works en Con Alma.

In 1968 sloot hij zich aan bij het Bahá'í-geloof, waaruit hij veel inspiratie haalde.[1]

In de jaren zeventig en tachtig vervulde hij vooral de rol van gevestigde waarde op de scene en was de basis van een heropleving van de bopmuziek. Hij vertolkte een muziekleraar (meneer Hampton) in de achtste aflevering van The Cosby Show, die op 8 november 1984 werd uitgezonden. In 1989 kwam er nog een cd uit met liveopnames van zijn eigen nummers. Gillespie speelde samen met een bigband, "Dizzy Gillespie and the United Nation Orchestra". De naam van dit album was Live at the Royal Festival Hall.

Hij vierde zijn vijfenzeventigste verjaardag nog met een seizoen optredens in New York, maar niet veel later werd bij hem kanker vastgesteld.

Discografie[bewerken | brontekst bewerken]

Filmografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1983 Jazz in America (Embassy)
  • 1986 In Redondo Beach/Jazz In America (Embassy)
  • 1991 Dizzy Gillespie: A Night in Tunisia (VIEW)
  • 1993 Live in London (Kultur Video)
  • 1998 Dizzy Gillespie & Charles Mingus (Vidjazz)
  • 1998 Dizzy Gillespie: Ages (Vidjazz)
  • 1999 Jazz Casual: Dizzy Gillespie (Rhino)
  • 2001 Jivin'in Be-Bop (Jazz Classic Video)
  • 2001 Dizzy Gillespie: A Night in Chicago (VIEW)
  • 2001 Live at the Royal Festival Hall 1987 (Pioneer)
  • 2002 Live in Montreal (Image)
  • 2003 20th Century Jazz Masters
  • 2003 Swing Era (met Mel Torme) (Idem)
  • 2005 Norman Granz Jazz in Montreux: Presents Dizzy Gillespie Sextet '77 (Eagle Vision USA)
  • 2005 Summer Jazz Live at New Jersey 1987 (FS World Jazz / Alpha Centauri Entertainment)
  • 2005 A Night in Havana: Dizzy Gillespie in Cuba (New Video Group)
  • 2006 Jazz Icons: Live in '58 & '70 (Universal)
  • 2008 London Concerts 1965 & 1966 (Impro-Jazz Spain)

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Bahá'í World News Service. Hearing “the Divinity in the music”: Dizzy Gillespie remembered at 100. 6 oktober 2017. Gearchiveerd op 1 april 2023.
Zie de categorie Dizzy Gillespie van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.