Giacomo Puccini

Giacomo Puccini
Algemene informatie
Volledige naam	Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini
Geboren	22 december 1858
Geboorteplaats	Lucca
Overleden	29 november 1924
Overlijdensplaats	Stad Brussel
Land	Italië
Werk
Genre(s)	klassieke muziek, opera
Beroep	componist, muziekpedagoog, organist
Instrument(en)	orgel
(en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) MusicBrainz-profiel
Handtekening
Portaal    Muziek

Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini, kortweg Giacomo Puccini (Lucca, 22 december 1858 – Brussel, 29 november 1924), was een Italiaans componist.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Puccini werd geboren in Lucca in een familie die generaties beroepsmusici heeft afgeleverd. Toen hij vijf was, overleed zijn vader. Voor zijn muzikale opleiding werd hij naar zijn oom Fortunato Magi gestuurd, die hem een slechte en ongedisciplineerde leerling vond.

Puccini groeide op tot een levensgenieter die een opera schreef als hij krap bij kas zat. Dat beklemtoont ook zijn genialiteit: hij leek op bevel meesterlijke opera's uit zijn mouw te kunnen schudden. Maar eenmaal aan het werk stortte hij zich volledig op een nieuw operaproject en deed vervolgens alles om tot een goed eindresultaat te komen. Legendarisch is het grote aantal wijzigingen in het libretto van zijn opera Manon Lescaut en de daarmee gepaard gaande, heftige discussies met de schrijvers.

Na een korte loopbaan als kerkorganist besloot hij, na een opvoering van Verdi's Aïda, om operacomponist te worden. Hij studeerde van 1880 tot 1883 aan het Conservatorium Giuseppe Verdi in Milaan bij Amilcare Ponchielli en Antonio Bazzini. In 1882 deed Puccini mee aan een wedstrijd voor een opera in één bedrijf. Hoewel hij niet won, werd zijn inzending, Le Villi, in 1884 opgevoerd aan het Teatro Dal Verme en trok daarbij de aandacht van uitgever Giulio Ricordi. Die bestelde een tweede opera: Edgar.

Zijn derde opera, Manon Lescaut, was een succes en bracht hem in contact met de librettisten Luigi Illica en Giuseppe Giacosa, die zijn drie volgende opera's met hem samenwerkten. De eerste hiervan, La bohème (gebaseerd op een feuilleton van Henry Murger), wordt beschouwd als een van zijn beste werken en ook als een van de meest romantische opera's aller tijden. Zijn volgende opera, Tosca, was Puccini's eerste uitstapje naar verismo, de naturalistische stijl in literatuur en opera. Madama Butterfly is gebaseerd op een toneelstuk van David Belasco. Deze opera werd bij de première zeer vijandig ontvangen. Die kritiek was grotendeels georkestreerd door rivalen van Puccini. Na enkele herzieningen is het een van zijn succesvolste opera's geworden.

Hierna componeerde Puccini nog maar weinig. In 1903 raakte hij gewond als gevolg van een auto-ongeluk. In 1906 overleed Giacosa, zijn moeder. In 1909 ontstond een schandaal nadat zijn dienstmeisje zelfmoord had gepleegd. Puccini's vrouw had haar valselijk beschuldigd van een verhouding met haar man. In 1912 overleed Giulio Ricordi, zijn uitgever.

In 1918 volgde de première van Il trittico. Dit werk bestaat uit drie opera-eenakters in de stijl van de Parijse Grand Guignol: een huiveringwekkende episode, Il tabarro, een sentimentele tragedie, Suor Angelica, en een farce, Gianni Schicchi. Van deze drie is Gianni Schicchi het populairst en Il tabarro het minst populair. Gianni Schicchi wordt soms samen met een andere eenakter opgevoerd, bijvoorbeeld Cavalleria Rusticana van Mascagni of Pagliacci van Leoncavallo.

Puccini overleed in 1924, drie weken voor zijn 66e verjaardag, te Brussel als gevolg van complicaties bij de behandeling van keelkanker. Zijn laatste opera, Turandot, bleef onvoltooid;^[1] de laatste twee scènes werden afgemaakt door Franco Alfano. In 2001 schreef Luciano Berio een alternatieve versie voor deze slotscènes.

Waardering[bewerken | brontekst bewerken]

Puccini wordt beschouwd als een van de beste operacomponisten van eind 19e en begin 20e eeuw. Hoewel hij als operacomponist vrijwel onmiddellijk op handen werd gedragen door het publiek, heeft hij lang moeten wachten op erkenning van critici. Het gevoel dat hij in de schaduw stond van de reuzen Verdi en Wagner heeft hem gedurende zijn gehele leven gemotiveerd om zichzelf te overtreffen. Zijn laatste en onvoltooide opera, Turandot, getuigt hiervan.

Puccini's kijk op het genre opera verschilt sterk van de heersende Duits-Oostenrijkse manier van opera schrijven in de laatromantiek. Richard Wagner maakte van zijn werken complexe, doorwrochte en meerlagige tragedies, waaraan een mystieke levensbeschouwing ten grondslag lag. Hij laat een liefdeskoppel sterven uit mystieke overtuiging.

Bij Puccini vindt men een dergelijke ideologie nergens. Dat aan het eind van bijna al zijn opera's de hoofdfiguur sterft, is louter omwille van de dramatiek. Puccini's opera's bespelen meestal alleen hevig oplaaiende passies: pathos, wanhoop, erotiek.

Festival[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds 1930 wordt in Torre del Lago Puccini het Puccinifestival georganiseerd, een jaarlijks operafestival in de zomermaanden ter ere van de componist.

Composities[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

• 1876 Preludio in Mi minore (e-klein), voor orkest
• 1882 Preludio sinfonico in La maggiore (A-groot), voor orkest
• 1882 Scherzo in La minore (a-klein), voor strijkers
• 1881-1883 Adagetto, voor orkest
• 1881-1883 Trio in Fa maggiore (F-groot), voor orkest
• 1883 Capriccio Sinfonico

Werken voor harmonieorkest[bewerken | brontekst bewerken]

• 1879 Prime fantasie, wals

Missen, cantates en gewijde muziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1877 I Figli D'Italia Bella, cantate voor zang solo, gemengd koor en orkest
• 1878 Credo, voor solisten, gemengd koor en orkest
• 1880 Messa Di Gloria, mis voor gemengd koor, tenor en bariton en orkest
• 1883 Salve Regina, voor sopraan en harmonium (of piano)
• 1905 Requiem, voor gemengd koor, altviool, harmonium (of orgel)

Muziektheater[bewerken | brontekst bewerken]

Opera's[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor koren[bewerken | brontekst bewerken]

• 1874-1880 Vexilla regis, voor mannenkoor en orgel
• 1905 Ecce sacerdos magnus, voor gemengd koor

Vocale muziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1877 Mottetto per San Paolino, voor zang solo, gemengd koor en orkest
• 1882 Ah! se potesse, romance voor tenor en piano
• 1883 Melanconia, romance voor zang en piano
• 1883 Storiella d'amore, melodie voor zang en piano
• 1883 Ad una morta, romance voor mezzosopraan (of bariton) en piano (of orkest)
• 1883 Mentìa l'avviso, scène en romance voor tenor en piano
• 1888 Sole e amore, romance voor zang en piano
• 1896 Avanti Urania!, romance voor zang en piano
• 1897 Inno a Diana, romance voor zang en piano
• 1899 E l'uccellino - ninna-nanna, voor zang en piano
• 1902 Terra e mare, romance voor zang en piano
• 1904 Canto d'anime, albumblad voor zang en piano
• 1908 Casa mia, voor zang en piano
• 1912 Sogno d'or, romance voor zang en piano
• 1917 Morire?, romance voor zang en piano
• 1919 Inno a Roma, voor zang en piano

Kamermuziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1881-1882 Adagio in La maggiore (A-groot), voor strijkkwartet
• 1881-1883 Strijkkwartet in Re maggiore (D-groot)
• 1883 Fuga Reale, voor strijkkwartet
• 1883 Scherzo, voor strijkkwartet
• 1884 Tre minuetti, voor strijkkwartet
• 1890 Crisantemi, voor strijkkwartet

Werken voor orgel[bewerken | brontekst bewerken]

• 1874-1878 (?) Sonates, marsen, versetten en bewerkingen van stukken uit zijn opera's Tosca, Manon Lescaut en Suor Angelica.

Werken voor piano[bewerken | brontekst bewerken]

• 1894 Piccolo Valzer
• 1899 Scossa elettrica, kleine briljante mars
• 1907/1910 Piccolo tango
• 1907/1910 Foglio d'album

Museum[bewerken | brontekst bewerken]

• Zijn villa in Torre del Lago is nu het Museo Villa Puccini.

Publicaties[bewerken | brontekst bewerken]

• (it) Luigi Ricci: Puccini interprete di se stesso, Ricordi, Milano 1954 (rist. 2003), ISBN 88 7592 725 1
• Julian Budden: Puccini, originele titel: "Puccini – His Life and Works", New York, Oxford University Press, 2002
• (en) Dieter Schickling: Giacomo Puccini – Catalogue of the Works, Bärenreiter, 2003, ISBN 3 7618 1582 4
• Helmut Krausser, De tuin van Puccini , originele titel: Die kleinen Garten des Maestro Puccini, Keulen, 2008, ISBN 978 90 445 1446 9
• Roadtrip la Bohème, 2018 - Nederlandstalige serie over het leven van Giacomo Puccini. Regie: Gijs Besseling. Presentatie: Nina Schuttert en Leonard Besseling.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• Bladmuziek van Giacomo Puccini op de website van het International Music Score Library Project
• (en) Biografie (gearchiveerd)
• (it) Studiecentrum voor Puccini (gearchiveerd)
• (de) Partituur en partijen voor het Requiem (versie voor 3-stemmig koor, altviool en strijkorkest)

Zie de categorie Giacomo Puccini van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.