French
DeutschKraggenburg
Plaats in Nederland  | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Flevoland | ||
| Gemeente |  Noordoostpolder | ||
| Coördinaten | 52° 39′ NB, 5° 54′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 38,83[1] km² | ||
| - land | 37,83[1] km² | ||
| - water | 1[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) | 1.555[1] (40 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 625 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 1275 | ||
| Foto's | |||
 | |||
| Oud Kraggenburg | |||
 | |||
| Protestantse kerk | |||
 | |||
| Een van de twee leeuwen van beeldhouwer Bart van Hove | |||
| |||
Kraggenburg is een dorp in de Nederlandse gemeente Noordoostpolder met 1.555 inwoners. Het dorp is gelegen ten zuidoosten van de hoofdplaats Emmeloord.
Ligging[bewerken | brontekst bewerken]
Het dorp ligt ongeveer tussen Ens en Marknesse, en aan de N719 en de N352.
Herkomst naam[bewerken | brontekst bewerken]
De naam Kraggenburg werd in 1847 gegeven aan het noodhaventje bij de mond van het Zwolse Diep. Bij de aanleg van de leidammen, die de verzanding van het Zwolse Diep moesten tegengaan, maakte men gebruik van kraggen, drijvende stukken laagveen die gevormd zijn in diepe plassen of meren, in dit geval in Noordwest-Overijssel. Door op een dergelijke, goedkope wijze de dijken aan te leggen heeft men van de bespaarde gelden een noodhaven kunnen bouwen. De haven Kraggenburg verdween bij de aanleg van de Noordoostpolder. Slechts de vuurtoren, die nu Oud-Kraggenburg heet, herinnert aan de tijden van weleer. Aan de oorsprong van de naam is een aardig verhaal verbonden. Jacob Bruintjes, werkzaam bij het transport van de kraggen van Wanneperveen naar het Zwolse Diep, zou op de kraggen rondgesprongen hebben, roepende 'de Kraggenburcht!' Etymologisch is er verwantschap met Creil.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De plaats Kraggenburg ontleent haar naam aan een lichtwachterswoning annex tolhuis dat nu bekendstaat als Oud Kraggenburg. Het behoort, naast historische panden op Schokland, tot de oudste bebouwing in de Noordoostpolder. Het oorspronkelijke houten huisje verging in een vliegende storm en werd in 1876/1877 vervangen door de stenen woning die er nu nog staat.
Na de inpoldering[bewerken | brontekst bewerken]
Na de inpoldering werden Kraggenburg en de grond eromheen aangewezen als ideale plek voor fruitteelt en wat akkerbouw. Een groot deel van de grond aan de rand van het gebied werd voor bosbouw bestemd omdat hier veel onbruikbare keileem voorkwam. Door het tot bosgebied te maken kon ook dit deel geld genereren. De Kraggenburger gemeenschap bestond lange tijd uit agrarisch personeel, boeren en middenstand. Verder waren er twee kerken en drie scholen, en sinds 1955 voetbalclub FC Kraggenburg.
In de jaren zestig kwamen door de komst van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium en het Waterloopkundig Laboratorium ineens ook hogeropgeleiden en gestudeerden in het dorp wonen; mensen met een goedbetaalde baan, waardoor er behoefte kwam aan meer en luxueuzere huizen. Het dorp floreerde en groeide. In de jaren negentig hingen donkere wolken boven het dorp, want men trok naar de stad vanwege de betere voorzieningen. Het dorp liep niet leeg, maar vergrijsde wel. De scholen kregen het moeilijk vanwege het geringe aantal leerlingen. Na een fusie tussen twee scholen (PKN en RK) ontstond een oecumenische school, de Lichtwater, naast de openbare school De Pionier. De buurtsuper sloot wegens gebrek aan inkomsten, maar opende zijn deuren vrij snel hierna weer door inzet van andere ondernemers.
De meest kenmerkende eigenschap van de Kraggenburger is gemeenschapszin. Hierdoor doet een evenement als de feestweek het dorp uitlopen. Iedereen doet mee en staat klaar om te helpen, bijvoorbeeld door een bijdrage in de kosten te geven. Alle vijf de buurten hebben een buurtcommissie die deelnemers en input regelt voor het dorpsfeest, Abrahams of Sarahs plaatst waar nodig en een jaarlijkse barbecue organiseert. Zo zijn ook de twee stenen leeuwen van beeldhouwer Bart van Hove die de ingang van het dorp bewaken het resultaat van een ludieke ontvoering uit de Gemeentewerf in Emmeloord op oudejaarsnacht 1964/65.
Toekomst[bewerken | brontekst bewerken]
De verwachting is dat de omgeving van Kraggenburg steeds meer een recreatieve bestemming gaat krijgen. Ontwikkelingsplannen van gemeente en provincie wijzen in die richting. Naast een hotel, twee groepsaccommodaties en drie campings is er ook een jachthaven. De bossen bieden mogelijkheid te wandelen, nordic walken, steppen, skeeleren, fietsen, fotograferen, onderzoeken, zwemmen, varen en vissen. Het productiebos is aan de Vereniging Natuurmonumenten overgedaan en die maakt er langzaamaan een gevarieerd en afwisselend bos van. Aan de oostkant is het Kadoelenveld ontwikkeld waarop grote grazers hun werk doen op herschapen "woeste gronden". Meer natuurontwikkelingsprojecten volgen aan de randen van het bosgebied. Ook langs de polderoevers van het Zwarte Water wordt aan natuurontwikkeling gedaan. Het Vogeleiland in het Zwarte Water is een beschermd vogelreservaat en de oevers aan weerszijden zijn belangrijke foerageergebieden geworden. Er is tevens een klein woningbouwplan van 170 huizen in ontwikkeling ten westen van het dorp.
Geboren[bewerken | brontekst bewerken]
- Rob Hadders (19 december 1983), schaatser, televisiepresentator
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- Oud-Kraggenburg
- Oud-Kraggenburg: havenhoofd aan het Zwarte Water, Canon De Noordoostpolder
- Kraggenburg.nl
| Bronnen, noten en/of referenties |
· 
· 
