Litouws

Litouws
lietuvių kalba
Gesproken in Litouwen en omliggende landen
Sprekers 4.000.000 (3.500.000 moedertaalsprekers)
Rang 109 of 110
Taalfamilie
Alfabet Litouws alfabet
Officiële status
Officieel in
Taalcodes
ISO 639-1 lt
ISO 639-2 lit
ISO 639-3 lit
Portaal  Portaalicoon   Taal
de verspreiding van het Litouws

Het Litouws (lietuvių kalba) is een van de meest archaïsche van de levende Indo-Europese talen. Samen met het Lets behoort het tot de familie van de Baltische talen. Het is de officiële taal van Litouwen en heeft ongeveer 3,5 miljoen sprekers.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Er is literaire overlevering sinds de 16e eeuw. De eerste tekst is een vertaling van de catechismus van Luther. Later is er een rijke literatuur ontstaan. Het Litouws werd ook gesproken in grote delen van Oost-Pruisen, waar de taal in de 19e eeuw, dankzij een tolerante houding ten opzichte van minderheden, kon overleven toen die in het door Rusland beheerste Litouwen zelf verboden was. Boeken in de Litouwse taal werden vanuit Pruisen naar Litouwen gesmokkeld. Een belangrijke Pruisisch-Litouwse schrijver was dominee Kristijonas Donelaitis (1714-1780).

Grammatica en woordenschat[bewerken | brontekst bewerken]

Het Litouws is van groot belang voor met name de historische linguïstiek vanwege zijn conservatieve karakter, in die zin dat het moderne Litouws nog zeer veel verbuigingen kent, net als de hypothetische stamtaal van de Indo-Europese talen, het Proto-Indo-Europees. De overeenkomsten in woordenschat met Germaanse talen als het Nederlands blijkt duidelijk uit woorden als durys (deur), akys (ogen) en naktis (nacht).

Het Litouws kent enkele aanvullende letters: ą, č, ę, ė, į, š, ų, ū en ž.

Zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden worden verbogen volgens zeven naamvallen: nominatief, genitief, datief, accusatief, vocatief, locatief en instrumentalis. De taal kent een enkelvoud en een meervoud.

Het werkwoord in het Litouws kan worden vervoegd volgens drie conjugaties. Zoals veel Indo-Europese talen is het Litouws een pro-droptaal: het persoonlijk voornaamwoord wordt als onderwerp normaal gesproken weggelaten.

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  • Sijs, Nicoline van der (1999). Taaltrots: Purisme in een veertigtal talen. Uitgeverij Contact, Amsterdam / Antwerpen
Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Litouws.
Zoek Litouws op in het WikiWoordenboek.