Parlementaire enquête naar de aanpak van de coronapandemie

Parlementaire enquête naar de aanpak van de coronapandemie
Tijdelijke commissie Tijdelijke commissie Corona
Tijdlijn
Datum aanvaarding november 2021
Datum instelling tijdelijke commissie 6 juli 2022
Datum instelling 30 januari 2024

De parlementaire enquête naar de aanpak van de coronapandemie is een parlementaire enquête van de Tweede Kamer die onderzoek zal doen naar de Nederlandse aanpak van de coronapandemie.

Op 4 november 2021 nam de Tweede Kamer unaniem een motie van VVD-Kamerlid Aukje de Vries aan die opriep tot deze parlementaire enquête. Vanwege onenigheid over het onderzoeksvoorstel besloot de Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp om de enquête uit te stellen. Na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 is door de Kamer unaniem besloten de enquête te starten. Op 30 januari 2024 ging de commissie van start. Naar verwachting vinden de openbare verhoren plaats in 2026 en volgt aan het einde van dat jaar het rapport.[1]

Samenstelling[bewerken | brontekst bewerken]

De tijdelijke commissie bestond bij aanvang uit de volgende leden:[2]

De parlementaire enquêtecommissie bestond bij aanvang uit de volgende leden:

Tijdelijke commissie[bewerken | brontekst bewerken]

Ter voorbereiding voor de enquête werd een tijdelijke commissie ingesteld. Na het aantreden kwamen er bij het presidium van de Tweede Kamer meldingen binnen over grensoverschrijdend gedrag door Arib toen zij Tweede Kamervoorzitter was. Directe aanleiding voor de meldingen was het feit dat Arib als commissievoorzitter ambtelijke ondersteuning aanstuurde. Toen deze meldingen in september 2022 naar buiten kwamen en een onderzoek aangekondigd was, gaf de ambtelijke ondersteuning van de commissie unaniem aan wel prettig samen te werken met Arib.[3] Arib zag zich echter door de meldingen en het aangekondigde onderzoek dusdanig beschadigd dat zij besloot de Tweede Kamer en daarmee de commissie te verlaten.[4] Als commissievoorzitter werd zij opgevolgd door ondervoorzitter Mariëlle Paul, die na enkele maanden fractiegenoot Ellian had vervangen als commissielid en ondervoorzitter.

Lidmaatschap van Van Houwelingen en Van Haga van de commissie was vanaf het begin omstreden, omdat zij met regelmaat complottheorieën over corona en coronavaccins verspreidden. De commissie sprak onderling af terughoudend te zijn met het uiten van partijpolitieke standpunten rond corona. Eind september was er ophef omdat Van Houwelingen een foto had bewerkt en geplaatst waarin het leek alsof minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers een nazivlag hijst. Van Houwelingen bleef ook in verschillende programma's zich uitspreken over corona. Van Haga nam in februari 2023 ook tegen de afspraken in deel aan een debat over corona. Een deel van de commissie gaf anoniem in het NRC aan daarom voornemens te zijn om Van Haga en Van Houwelingen te vragen uit de commissie te stappen.[5] Een ander deel van de commissie was over dat voornemen verrast en gefrustreerd over het lekken.[6] Na het daaropvolgende commissieoverleg verliet niemand de commissie.

Op 25 mei 2023 werd het onderzoeksvoorstel naar de Kamer gestuurd. In dat voorstel zou de enquête tot en met 2026 duren. Voor de enquête meldden maar vier partijen zich aan; PVV, FVD, Groep van Haga en Fractie Den Haan. VVD, D66, CDA en GroenLinks wilden het derde rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) afwachten voordat ze besloten of ze Kamerleden willen afvaardigen. GroenLinks gaf bovendien aan dat de vraagstelling te eenzijdig was, namelijk gericht op of er teveel maatregelen genomen waren. Omdat dit niet de beoogde brede samenstelling was, besloot Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp in juni 2023 om de enquête uit te stellen.[7] Een motie van Van Haga in september 2023 om de enquête zo snel mogelijk te starten, werd met ruimte meerderheid verworpen.[8]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Klaassen, Niels, Nieuw plan parlementaire enquête corona: onderzoek duurt drie jaar, Rutte wordt pas in 2026 verhoord. Algemeen Dagblad (24 april 2024). Geraadpleegd op 24 april 2024.
  2. Kamer installeert Tijdelijke commissie Corona. tweedekamer.nl (7 juli 2022). Geraadpleegd op 4 februari 2023.
  3. van Dijk, Ton F., "Brief Bergkamp rammelt: ambtenaren coronacommissie hebben géén probleem met Arib", HP/De Tijd, 3 oktober 2022. Geraadpleegd op 4 februari 2023.
  4. "Oud-Kamervoorzitter Arib (PvdA) vertrekt uit Tweede Kamer na 'aanvallen op waardigheid'", NOS Nieuws, 1 oktober 2022. Geraadpleegd op 4 februari 2023.
  5. de Koning, Petra; Van den Dool, Pim, "Crisissfeer in coronacommissie: positie Van Houwelingen en Van Haga ter discussie", NRC, 3 februari 2023. Geraadpleegd op 4 februari 2023.
  6. "Heibel in commissie parlementaire enquête corona: 'Zo kunnen we niet verder'", RTL Nieuws, 3 februari 2023. Geraadpleegd op 4 februari 2023.
  7. Rutten, Rik, De parlementaire enquête naar het coronabeleid komt er nu niet, en misschien nooit. NRC (27 juni 2023). Geraadpleegd op 28 juni 2023.
  8. Motie van het lid Van Haga c.s. over uitspreken dat er zo snel mogelijk een parlementaire enquête naar corona moet komen (21 september 2023). Geraadpleegd op 2 januari 2024.