Sabah

Sabah
Staat van Maleisië Vlag van Maleisië
Coördinaten 5°18'NB, 117°0'OL
Algemeen
Oppervlakte 73.902 km²
Inwoners
(2016) 		3.810.000
(52 inw./km²)
Hoofdstad Kota Kinabalu
Volkslied Sabah Tanah Airku
Portaal  Portaalicoon   Zuidoost-Azië
Maleisië Wet 1963 (documenteren)
Overeenkomst met betrekking tot Maleisië in het Engels teksten (documenteren)

Sabah is de op een na grootste staat van Maleisië en is ook bekend onder de naam Negeri di bawah bayu wat betekent Het land onder de wind. Voordat het deel ging uitmaken van Maleisië, was het onder de naam Noord-Borneo een Britse kroonkolonie. Sabah is een van de twee Maleisische staten op het eiland Borneo. Gelegen op het noordoostelijke deel van het eiland, grenst het in het westen aan de andere Maleisische staat Sarawak. Het zuidelijk deel van het eiland, Kalimantan, behoort toe aan Indonesië.

Vanuit de Filipijnen bestaan er van oudsher aanspraken op het gebied, dat eerder deel uitmaakte van het sultanaat Sulu. Ook Indonesië maakte tijdens de zogenaamde Konfrontasi aanspraken op het gebied.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In 1881 werd Sabah overgenomen door de British North Borneo Company en in 1888 werd het een protectoraat van het Britse rijk. In 1946 kwam er een eind aan de overheersing van de Company en werd het de Britse kroonkolonie Noord-Borneo.[1][2][3][4] Op 31 augustus 1963 kreeg Sabah zelfbestuur, voordat het op 16 september 1963, samen met Singapore en Sarawak deel ging uitmaken van de Maleisië. In 1963 kreeg de staat de naam Sabah.[5]

Begin februari 2013 werd Sabah binnengevallen door zo'n 200 militanten, waaronder leden van het islamitische MILF, die het gebied opeisten in naam van de sultan van Sulu. Het Maleisische leger startte daarna een offensief om de bezetters terug te laten keren naar de Filipijnen.

Bestuurlijke indeling[bewerken | brontekst bewerken]

Sabah bestaat uit vijf administratieve deelgebieden ("divisions"), die weer zijn onderverdeeld in 24 districten.

Division Oppervlakte (km²) Inwoners
1 West Coast Division 7.588 953.900
2 Interior Division 18.298 420.800
3 Kudat Division 4.623 189.500
4 Sandakan Division 28.205 676.000
5 Tawau Division 14.905 756.800

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Sabah telde in 2000 2.449.389 inwoners, bestaande uit 32 etniciteiten. De grootste niet-inheemse groep zijn de Chinezen, die 20 procent van de bevolking uitmaken. De grootste inheemse bevolkingsgroep is de Kadazan-Dusun (25%); gevolgd door Bajau (15%) en Murut (3%).

Maleisisch is de officiële taal, die door alle groepen wordt gesproken, hoewel het in Sabah gesproken Maleis qua uitspraak meer lijkt op het Indonesisch. Verder wordt er ook veel Engels en Chinees (Mandarijn, Hakka en Kantonees) gesproken.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Sabah is vrij bergachtig, met bergen variërend in hoogte van 1000 tot 3000 meter. Met Mount Kinabalu als hoogste berg van Maleisië met 4095 meter en de op een na hoogste van Zuidoost-Azië. Het berg- en heuvellandschap wordt doorkruist door rivier valleien en is in het binnenland bedekt met regenwoud. Aan de kust heeft het regenwoud plaatsgemaakt voor palmolieplantages. Meer dan driekwart van de bevolking woont aan de kust.

Kota Kinabalu, voormalig Jesselton is de hoofdstad van Sabah. Andere steden zijn onder andere Kudat, Lahad Datu, Semporna, Sepilok, Tawau en Sandakan.

Toerisme[bewerken | brontekst bewerken]

Mount Kinabalu National Park

Toerisme, voornamelijk ecotoerisme, draagt voor een groot deel bij aan de lokale economie. Ook kunnen er jungletochten worden gemaakt. Populaire bestemmingen zijn:

Natuurparken[bewerken | brontekst bewerken]

In Sabah zijn verschillende Nationale Parken, zoals:

Eilanden[bewerken | brontekst bewerken]

Bij Sabah behoren de volgende eilanden: Balambangan Island • Banggi Island • Gaya Island • Jambongan Island • Kapalai Island • Lankayan Island • Layang Layang Island • Libaran Island • Ligitan Island • Mabul Island • Malawali Island • Sebatik Island • Selingan Island • Sipadan • Tabawan Island • Tiga Island • Timbun Mata Island

Kunst en Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Sabah staat niet bekend om zijn filmindustrie, echter zijn er wel diverse films en televisieseries opgenomen, waaronder Expeditie Robinson en Bat*21.

Sabahs eerste film van eigen bodem was Orang Kita met Abu Bakar Ellah.

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Van oudsher leunt de economie van Sabah vooral op de houtindustrie, waarbij tropisch hardhout wordt geëxporteerd naar andere landen. Echter met de toenemende uitputting van natuurlijke bossen en op het resterende regenwoud te beschermen, worden de palmolieplantages steeds belangrijker. Andere belangrijke landbouwproducten zijn rubber en cacao. Toerisme is op dit moment de op een na belangrijkste inkomstenbron.

In 1970, was Sabah een van de rijkste staten van Maleisië, alleen Selangor (Waarbij Kuala Lumpur toen nog behoorde) had een hoger BNP.[6] Op dit moment is Sabah, ondanks zijn natuurlijke hulpbronnen, een van de armste staten van Maleisië. Sabah had in 2000 een werkloosheidspercentage van 5,6% - het hoogste in van alle staten en bijna twee keer zo hoog als het landelijk gemiddelde van 3,1%. 16% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. De armoede komt onder andere door de ongelijke verdeling van rijkdommen tussen de staat en de federale overheid en het grote aantal illegale immigranten uit (voornamelijk) Indonesië en de Filipijnen.

Op dit moment probeert de staat de economie uit het slop te krijgen door een financiële injectie van RM 16,9 miljard (Ninth Malaysia Plan). Deze injectie zal worden gebruikt voor de verbetering van de achterliggende gebieden, de infrastructuur. De overheid richt zich op de drie grootste inkomstenbronnen: landbouw, productie en toerisme.

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Jaar Partij Chief Minister
1963-1964 United National Kadazan Org (UNKO) Datuk Donald Stephens
1965-1967 Sabah Chinese Association (SCA) Datuk Peter Lo Sui Yin
1967-1975 USNO Tun Datu Haji Mustapha Datu Harun
1975-1976 USNO Tun Datuk Hj. Mohd. Said Bin Keruak
1976 (44 days) Berjaya Tun Datuk Haji Mohd Fuad Stephens
1976-1985 Berjaya Datuk Amar Harris Bin Mohd Salleh
1985-1994 Parti Bersatu Sabah (PBS) Datuk Seri Joseph Pairin Kitingan
1994-1995 Barisan Nasional (BN) Tun Datuk Seri Panglima Haji Sakaran Bin Dandai
1995-1996 Barisan Nasional(BN) Datuk Mohd Salleh Tun Mohd Said
1996-1998 Sabah Progressive Party(SAPP) Datuk Yong Teck Lee
1998 Parti Demokratik Sabah (PDS) Tan Sri Datuk Seri Panglima Bernard Dompok
1999 Barisan Nasional (BN) Datuk Seri Panglima Osu Bin HJ. Sukam
2001 Barisan Nasional (BN) Tan Sri Datuk Chong Kah Kiat
2003 Barisan Nasional (BN) Datuk Seri Hj. Musa Bin Hj. Aman
2018 Parti Warisan Sabah (Warisan) Datuk Seri Panglima Mohd Shafie bin Apdal
2020 Gabungan Rakyat Sabah (GRS) Datuk Seri Panglima Haji Hajiji bin Noor

Media[bewerken | brontekst bewerken]

Twee nieuwsbronnen zijn de kranten de Daily Express en de New Sabah Times. Sabahs eerste krant was de New Sabah Times. De krant is opgericht door Donald Stephens, die later werd benoemd als eerste Chief Minister van Sabah.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ United Nations Treaty No. 8029, Manila Accord between Philippnes, Federation of Malaya and Iindonesia (31 JULY 1963)
  2. ↑ United Nations Treaty Series No. 8809, agreement relating to the implementation of the Manila Accord
  3. ↑ United Nations list of Non-Self-Governing Territories, North Borneo and Sarawak
  4. ↑ UNITED NATIONS MEMBER STATES
  5. ↑ United Nations Treaty Registered No. 10760, Agreement relating to Malaysia between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore
  6. ↑ Outline Perspective of Sabah. Instituut voor ontwikkelingsstudies (Sabah).
Zie de categorie Sabah van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sabah&oldid=66612248"