Stadsbrand

Brand van Valenciennes in 1522
Grote brand van Londen in 1666
Het Mission District in San Francisco brandt na de aardbeving in 1906

Een stadsbrand is een brand die een groot gebied van een stad vernietigt.

Vooral in de oudheid en de middeleeuwen werden stadsbranden gevreesd. De meeste huizen waren van hout en bedekt met stro of dakspanen. De kap van het dak reikte meestal ver buiten de gevelmuren, zodat er bij een brand brandende stukken hout op de straat vielen, waar voorbijgangers en brandblussers door getroffen konden worden. Sterke wind kon de gevolgen nog versterken en alleen delen van de stad die bovenwinds van de brand lagen bleven gespaard. Eenmaal uitgebroken werd het hierdoor moeilijker een brand te blussen. In combinatie met de smalle straten vergrootte dit de kans op een vuurstorm, die grote delen van een stad plat kon branden. Tegen een eenmaal uitgebroken vuurstorm stond men volstrekt machteloos.

Bakstenen waren kostbaar, alleen gebouwen als kerken waren daarom uit steen opgetrokken. In de meeste steden werden de huizen pas na een of meer grote branden veiliger gebouwd. In de eeuwen na de vroege middeleeuwen ging men ertoe over om meer in steen te bouwen. Hierbij werd veelvuldig gebruikgemaakt van subsidies. Ook maakte men gebruik van scheidings- en buitenmuren om bij een brand het overslaan naar aanpalende huizen zo veel mogelijk te voorkomen.

Europa[bewerken | brontekst bewerken]

Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

België[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Aalst 1361
  • Stadsbrand van Aarschot 1578
  • Stadsbrand van Antwerpen 1546
  • Stadsbrand van Bergen 1136
  • Stadsbrand van Brugge 1184, 1415
  • Stadsbrand van Brussel 1236, 1276
  • Stadsbrand van Diksmuide 1333
  • Stadsbrand van Gembloers 1756
  • Stadsbrand van Gent 1120, 1128
  • Stadsbrand van Hamont 1493
  • Stadsbrand van Herentals 1517
  • Stadsbrand van Ieper 1241
  • Stadsbrand van Kortrijk 1331
  • Stadsbrand van Leuven 1055, 1130, 1176
  • Stadsbrand van Luik 1142
  • Stadsbrand van Maaseik 1684
  • Stadsbrand van Mechelen 1342
  • Stadsbrand van Ronse 1513, 1553, 1559
  • Stadsbrand van Sint-Niklaas, 1690
  • Stadsbrand van Spa 1807
  • Stadsbrand van Tienen 1635
  • Stadsbrand van Tongeren 1667

Duitsland[bewerken | brontekst bewerken]

Grote brand van Hamburg in 1842
  • Stadsbrand van Aken 1225, 1236, 1656
  • Stadsbrand van Bremen 1041, 1258, 1285, 1340
  • Stadsbrand van Griethausen 1735, 1798, 1873
  • Stadsbrand van Hamburg 1842
  • Stadsbrand van Höchst am Main 1586, 1778
  • Stadsbrand van Keulen 1150
  • Stadsbrand van Limburg aan de Lahn 1342
  • Stadsbrand van Lübeck 1157, 1251, 1276
  • Stadsbrand van München 1327
  • Stadsbrand van Münster 1127, 1197, 1383
  • Bloedbad en stadsbrand van Neuss 1586
  • Stadsbrand van Osnabrück 1100
  • Stadsbrand van Osterode am Harz 1545
  • Stadsbrand van Paderborn 1058, 1133
  • Stadsbrand van Rostock 1677
  • Stadsbrand van Stade 1659
  • Stadsbrand van Stadtlohn 1611

Engeland[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Londen 675, 989, 1087, 1135, 1212, 1666
  • Stadsbrand van Rochester 1130,
  • Stadsbrand van Lincoln 1123,
  • Stadsbrand van Norwich 1171
  • Stadsbrand van Canterbury 1178, 1276
  • Stadsbrand van Bury St-Edmunds 1288
  • Stadsbrand van Cambridge 1293
  • Stadsbrand van Northampton 1675
  • Stadsbrand van Warwick 1694
  • Stadsbrand van Newcastle 1854

Frankrijk[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Atrecht 1136, 1189
  • Stadsbrand van Kamerijk 1123, 1129, 1145, 1148
  • Stadsbrand van Valenciennes 1171
  • Stadsbrand van Chartres 1178
  • Stadsbrand van Reims 1210
  • Stadsbrand van Noyon 1293
  • Stadsbrand van Armentiers 1518

Griekenland[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Thessaloniki 1917

Italië[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Rome 64

Schotland[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Edinburgh 1544

Zwitserland[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Bern 1405
  • Stadsbrand van Bazel 1417

Scandinavië[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Oslo 1624
  • Stadsbrand van Stockholm 1625
  • Stadsbrand van Oulu 1652, 1882
  • Stadsbrand van Bergen: 1702, 1916
  • Stadsbrand van Kopenhagen 1728, 1795
  • Stadsbrand van Turku 1681, 1827
  • Stadsbrand van Alesund 1904

Oost-Europa / Zuidoost-Europa[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Moskou 1547, 1571, 1812
  • Stadsbrand van Skopje 1689
  • Stadsbrand van Kiev 1812
  • Stadsbrand van Boekarest 1847

Azië[bewerken | brontekst bewerken]

  • Opstand en stadsbrand van Constantinopel/Istanboel 532
  • Stadsbrand van Hangzhou 1132, 1137, 1208, 1229, 1237 en 1275
  • Stadsbrand van Edo 1657

Noord-Amerika[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van New York 1776, 1794, 1835, 1845
  • Stadsbrand van New Orleans 1788, 1894
  • Stadsbrand van Washington 1814
  • Stadsbrand van Pittsburgh 1845
  • Stadsbrand van San Francisco 1851, 1906
  • Stadsbrand van Montreal 1852
  • Stadsbrand van Chicago 1871
  • Stadsbrand van St. John's (Newfoundland en Labrador) 1846
  • Stadsbrand van Baltimore 1904
  • Stadsbrand van Toronto: 1849, 1904

Zuid-Amerika[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadsbrand van Paramaribo 1821, 1832
  • Bos- en stadsbrand van Valparaíso 2014

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • J. Buisman en A.F.V. van Engelen. Duizend jaar weer, wind en water in de lage landen, deel 1 tot 1300. 2000, Uitgeverij Van Wijnen. ISBN 90-5194-075-0
  • J. Buisman en A.F.V. van Engelen, Duizend jaar weer, wind en water in de lage landen, deel 2 1300-1450. 2000, Uitgeverij Van Wijnen. ISBN 90-5194-141-2
  • (de) Marie Luisa Allemeyer, Fewersnoth und Flammenschwert: Stadtbrände in der Frühen Neuzeit. Vandenhoeck & Ruprecht, 2007. ISBN 3525360371
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stadsbrand&oldid=64383606"