Wolfgang Rihm

Wolfgang Rihm (Karlsruhe, 13 maart 1952) is een Duits componist.

Hij behaalde zowel zijn middelbareschooldiploma als zijn conservatoriumdiploma's voor muziektheorie en compositie in 1972. In 1974 ging zijn vroege werk Morphonie in première tijdens het Donaueschingen Festival, hetgeen hem gelijk prominent in de Europese muziekkringen plaatste. Rihms vroegere werken waarin hedendaagse technieken verweven zijn met emotionele invloeden van Mahler en Schönbergs vroege expressionistische periode worden gezien als een opstand tegen de avant-garde generatie van Boulez, Stockhausen (bij wie hij studeerde in 1972–73), en anderen, en leidden tot een groot aantal opdrachten in de erop volgende jaren. Eind jaren 70 en begin jaren 80 werd zijn naam geassocieerd met de beweging New Simplicity. Zijn werken bevatten nog steeds expressionistische elementen, hoewel ook de invloed van onder anderen Luigi Nono, Helmut Lachenmann en Morton Feldman zijn scheppingen behoorlijk hebben beïnvloed.

Rihm is een veelschrijver, met honderden voltooide composities, waarvan een groot deel nog niet commercieel opgenomen zijn. Hij ziet zelf een afgemaakt werk niet altijd als een laatste woord over een onderwerp: bijvoorbeeld het orkestwerk Ins Offene... (1990) werd door hem volledig herschreven in 1992 en daarna als basis van zijn piano concert Sphere (1994) gebruikt, een concert waarin op zijn beurt de pianopartij een hergebruik was van een solopiano werk Nachstudie (ook uit 1994). In 2002 vervaardigde Rihm een nieuwe versie van Nachstudie, Sphäre nach Studie, voor harp, twee contrabassen, piano en slagwerk, en tevens een nieuwe versie van Sphere, getiteld Sphäre um Sphäre, voor twee piano's en kamermuziekensemble. Andere belangwekkende werken omvatten o.a. de twaalf strijkkwartetten, de opera's Die Hamletmaschine (1983-1986, op tekst van Heiner Müller) en Die Eroberung von Mexico (1987-1991, gebaseerd op teksten van Antonin Artaud), meer dan 20 liedcycli, het oratorium Deus Passus (1996), het kamermuziekwerk Jagden und Formen (1995-2001) en een serie gerelateerde orkestwerken onder de titel Vers une symphonie fleuve. Het New York Philharmonic Orchestra verzorgde recent de première van Rihm's Two Other Movements (een opdracht uit 2004).

Rihm staat aan het hoofd van het Instituut voor Moderne Muziek, een afdeling van het conservatorium in Karlsruhe en was componist in residence bij de festivals van Lucerne en Salzburg. Hij ontving de orde "Officier dans l’Ordre des Arts et des Lettres" van Frankrijk in 2001.

Werken[bewerken | brontekst bewerken]

Bij muziekuitgeverij Universal omvat de lijst van Rihms werken, stand 2013, meer dan 350 opussen. Recycling of heroverweging komt in Rihms werken veelvuldig voor. De 5 Abgesangsszenen zijn bijvoorbeeld ontstaan uit 5 eerdere composities die als 1. – 5. Abgesangsszene zijn ontstaan. De Klangbeschreibungen duiken op in verschillende gedaantes, I. voor drie orkestgroepen, III. voor groot orkest. Voorts componeert Rihm series waarbij sommige voltooid zijn en sommige nog niet. Van de Verwandlungen zijn tot op heden bv. 4 composities voltooid. Mogelijk volgen er dan meer. Enkele van zijn bekendste werken in chronologische volgorde:

1969 – 1. Symphonie
1973 – Magma für großes Orchester
1974 – Morphonie für Orchester mit Solostreichquartett
1975 – Konzertarie Telepsychogramm für Sopran und großes Orchester
1975 – O Notte für Bariton und großes Orchester
1974/5 - Sub-Kontur für Orchester
1975/6 - Lichtzwang - Musik für Violine und Orchester in memoriam Paul Celan
1975 - 2. Symphonie für großes Orchester
1977 – Hölderlin-Fragmente für Stimme und großes Orchester
1977 – 3. Symphonie für Sopran, Bariton, gemischtes Chor und großes Orchester
1979 – 5 Abgesangsszenen für Sopran, Bariton und großes Orchester
1980/2 – Tutuguri, Poème dansé
1983 – Monodram für Violoncello und Orchester
1984 - Dis-Kontur für großes Orchester
1987 - Klangbeschreibung I für drei Orchestergruppen
1987 - Klangbeschreibung II für vier Frauenstimmen, fünf Blechbläser und sechs Schlagzeuger auf ein Gedicht von Nietzsche
1987 - Klangbeschreibung III für großes Orchester
1989 - Frau/Stimme für Sopran und Orchester
1989 – Mein Tod. Requiem in memoriam Jane S. für Soprano und großes Orchester
1992 – La lugubre gondola, Das Eismeer – Musik in memoriam Luigi Nono
1993 - Dritte Musik für Violine und Orchester
1994 - Musik für Oboe und Orchester
1994 - Ungemaltes Bild für Orchester
1995 - Vers une symphonie fleuve I für Orchester
1995 - Vers une symphonie fleuve II für Orchester
1995 - Vers une symphonie fleuve III für Orchester
1998 - Vers une symphonie fleuve IV für Orchester
1998 - Styx und Lette Musik für Violoncello und Orchester
1999 - Über die Linie II – Musik für Klarinette und Orchester
2001 – Jagden und Formen für Orchester
2002 – 2ter. Bratschenkonzert/ Über die Linie Iv – Musik für Viola und Orchester
2002 - Erster Doppelgesang - Musik für Viola, Violoncello und Orchester
2002 - Verwandlung I
2004 – Verwandlung II
2004 - Dritter Doppelgesang - Musik für Klarinette, Violan und Orchester
2006 – Verwandlung III
2007 - Quid est Deus für Chor und Orchester
2008 - Coll Arco – Musik für Violine und Orchester
2008 – Verwandlung IV
2012 - Nähe fern 1-4 für großes Orchester
2013 – Symphonie Nähe Fern für Bariton und Orchester
2013 - Vers une symphonie fleuve VI für Orchester

Een actuele lijst vindt men op https://web.archive.org/web/20110613191650/http://www.universaledition.com/Wolfgang-Rihm/composers-and-works/composer/599/worklist?sort=2#page=0

Wolfgang Rihm

Werken[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]