Zwemmen op de Olympische Zomerspelen

Baanzwemmen en openwaterzwemmen zijn twee van de vijf disciplines binnen de olympische sport zwemmen die op de Olympische Zomerspelen worden beoefend. De discipline baanzwemmen staat vanaf de eerste editie van de moderne Olympische Spelen onafgebroken op het programma. In 1912 kwam het baanzwemmen voor vrouwen op het programma. Openwaterzwemmen stond in 2008 voor het eerst op het programma.

De drie andere olympische zwemdisciplines zijn schoonspringen, synchroonzwemmen en waterpolo.

Onderdelen[bewerken | brontekst bewerken]

Baanzwemmen[bewerken | brontekst bewerken]

Mannen[bewerken | brontekst bewerken]

Het olympische zwemprogramma bij de mannen heeft in de beginjaren een aantal wijzigingen ondergaan. De afstanden van de zwemwedstrijden in 1904 waren in yards.

Onderdeel 96 00 04 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24 Totaal
Huidige onderdelen
50 m vrije slag
11
100 m vrije slag
29
200 m vrije slag
17
400 m vrije slag
28
800 m vrije slag
2
1500 m vrije slag
28
100 m rugslag
27
200 m rugslag
17
100 m schoolslag
15
200 m schoolslag
27
100 m vlinderslag
15
200 m vlinderslag
18
200 m wisselslag
13
400 m wisselslag
16
4x100 m vrije slag
14
4x200 m vrije slag
27
4x100 m wisselslag
17
Afgevoerde onderdelen
100 m vrije slag matrozen
1
500 m vrije slag
1
1200 m vrije slag
1
1000 m vrije slag
1
4000 m vrije slag
1
200 m teamzwemmen
1
200 m hinderniszwemmen
1
onderwaterzwemmen
1
880 yard vrije slag
1
4x50 yard vrije slag
1
400 m schoolslag
3
96 00 04 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24 Totaal
Totaal 4 7 9 6 7 7 6 6 6 6 6 6 7 8 10 15 15 13 13 15 16 16 16 16 16 16 16 16 17 17 334

Vrouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds 1912 staat zwemmen voor vrouwen op het olympisch programma.

Onderdeel 1896-1908 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24 Totaal
Huidig programma
50 m vrije slag
10
100 m vrije slag
26
200 m vrije slag
16
400 m vrije slag
24
800 m vrije slag
16
1500 m vrije slag
2
100 m rugslag
24
200 m rugslag
16
100 m schoolslag
16
200 m schoolslag
24
100 m vlinderslag
18
200 m vlinderslag
15
200 m wisselslag
13
400 m wisselslag
16
4x100 m vrije slag
26
4x200 m vrije slag
8
4x100 m wisselslag
17
Afgevoerd onderdeel
300 m vrije slag
1
Totaal 2 3 5 5 5 5 5 5 6 7 8 14 14 13 13 14 15 15 16 16 16 16 16 16 17 17 284

Gemengd[bewerken | brontekst bewerken]

Onderdeel 1896-2016 20 24 Totaal
4x100 m wisselslag
2
Totaal 1 1 2

Openwaterzwemmen[bewerken | brontekst bewerken]

Onderdeel 1896-2006 08 12 16 20 24 Totaal
10 km (m)
5
10 km (v)
5
Totaal 2 2 2 2 2 10

Medailles[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van olympische medaillewinnaars zwemmen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Baanzwemmen[bewerken | brontekst bewerken]

Over alle onderdelen[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaande tabel geeft de 'succesvolste medaillewinnaars' in het baanzwemmen weer.

Olympiër Jaren Goud Zilver Brons Totaal
ten minste vijf gouden medailles
1 Vlag van Verenigde Staten Michael Phelps 2004-2016 23 3 2 28
2 Vlag van Verenigde Staten Mark Spitz 1968-1972 9 1 1 11
3 Vlag van Verenigde Staten Jenny Thompson 1992-2004 8 3 1 12
4 Vlag van Verenigde Staten Matt Biondi 1984-1992 8 2 1 11
5 Vlag van Verenigde Staten Katie Ledecky 2012-2020 7 3 0 10
6 Vlag van Verenigde Staten Caeleb Dressel 2016-2020 7 0 0 7
7 Vlag van Verenigde Staten Ryan Lochte 2004-2016 6 3 3 12
8 Vlag van Duitse Democratische Republiek Kristin Otto 1988 6 0 0 6
" Vlag van Verenigde Staten Amy Van Dyken 1996-2000 6 0 0 6
10 Vlag van Verenigde Staten Gary Hall jr. 1996-2004 5 3 2 10
11 Vlag van Australië Ian Thorpe 2000-2004 5 3 1 9
12 Vlag van Australië Emma McKeon 2016-2020 5 2 4 11
13 Vlag van Verenigde Staten Aaron Peirsol 2000-2008 5 2 0 7
14 Vlag van Verenigde Staten Nathan Adrian 2008-2016 5 1 2 8
15 Vlag van Verenigde Staten Tom Jager 1984-1992 5 1 1 7
" Vlag van Hongarije Krisztina Egerszegi 1988-1996 5 1 1 7
" Vlag van Verenigde Staten Dana Vollmer 2004-2016 5 1 1 7
18 Vlag van Verenigde Staten Don Schollander 1964-1968 5 1 0 6
19 Vlag van Verenigde Staten Missy Franklin 2012-2016 5 0 1 6
20 Vlag van Verenigde Staten Johnny Weissmuller 1924-1928 5 0 0 5
ten minste acht medailles
Vlag van Verenigde Staten Dara Torres 1984-2008 4 4 4 12
Vlag van Verenigde Staten Natalie Coughlin 2004-2012 3 4 5 12
Vlag van Verenigde Staten Allison Schmitt 2008-2020 4 3 3 10
Vlag van Duitsland Franziska van Almsick 1992-2004 0 4 6 10
Vlag van Rusland Aleksandr Popov 1992-2000 4 5 0 9
Vlag van Australië Dawn Fraser 1956-1964 4 4 0 8
Vlag van Duitse Democratische Republiek Kornelia Ender 1972-1976 4 4 0 8
Vlag van Duitse Democratische Republiek Roland Matthes 1968-1976 4 2 2 8
Vlag van Nederland Inge de Bruijn 2000-2004 4 2 2 8
Vlag van Verenigde Staten Jason Lezak 2000-2012 4 2 2 8
Vlag van Australië Cate Campbell 2008-2020 4 1 3 8
Vlag van Verenigde Staten Shirley Babashoff 1972-1976 2 6 0 8

Op één onderdeel[bewerken | brontekst bewerken]

De Amerikaanse Dara Torres is de enige olympiër die vijf medailles heeft gewonnen op hetzelfde zwemonderdeel, met 24 jaar tussen de eerste en laatste keer. Haar landgenoten Michael Phelps en Jenny Thompson hebben viermaal een medaille wonnen op twee of meer verschillende onderdelen. Phelps won vier opeenvolgende medailles op een recordaantal van zes verschillende onderdelen.

Olympiër Jaren Medailles Onderdeel
Vlag van Verenigde Staten Dara Torres 1984, 1988, 1992, 2000, 2008 Goud Brons Goud Goud Zilver 4x 100 m vrij (v)
Vlag van Verenigde Staten Jenny Thompson 1992, 1996, 2000, 2004 Goud Goud Goud Zilver
Goud Goud Goud Zilver
4x 100 m vrij (v)
4x 100 m wissel (v)
Vlag van Verenigde Staten Jason Lezak 2000, 2004, 2008, 2012
2000, 2004, 2008
Zilver Brons Goud Zilver
Goud Goud Goud
4x 100 m vrij (m)
4x 100 m wissel (m)
Vlag van Australië Leisel Jones 2000, 2004, 2008
2000, 2004, 2008, 2012
Zilver Brons Goud
Zilver Goud Goud Brons
100 m school (v)
4x 100 m wissel (v)
Vlag van Verenigde Staten Michael Phelps 2004, 2008, 2012, 2016 Goud Goud Goud Zilver
Goud Goud Zilver Goud
Goud Goud Goud Goud
Brons Goud Zilver Goud
Goud Goud Goud Goud
Goud Goud Goud Goud
100 m vlinderslag (m)
200 m vlinderslag (m)
200 m wisselslag (m)
4x 100 m vrij (m)
4x 200 m vrij (m)
4x 100 m wissel (m)
Vlag van Verenigde Staten Ryan Lochte 2004, 2008, 2012
2004, 2008, 2012, 2016
Zilver Brons Zilver
Goud Goud Goud Goud
200 m wisselslag (m)
4x 200 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Allison Schmitt 2008, 2012, 2016, 2020
2012, 2016, 2020
Brons Goud Goud Zilver
Brons Zilver Brons
4x 200 m vrij (v)
4x 100 m vrij (v)
Vlag van Australië Cate Campbell 2008, 2012, 2016, 2020 Brons Goud Goud Goud 4x 100 m vrij (v)
Vlag van Australië Emily Seebohm 2008, 2012, 2016, 2020 Goud Zilver Zilver Goud 4x 100 m wissel (v)
drie medailles waaronder één gouden medailles
Vlag van Verenigd Koninkrijk Henry Taylor 1908, 1912, 1920 Goud Brons Brons 4x 200 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Duke Kahanamoku 1912, 1920, 1924 Goud Goud Zilver 100 m vrij (m)
Vlag van Australië Dawn Fraser 1956, 1960, 1964 Goud Goud Goud
Goud Zilver Zilver
100 m vrij (v)
4x 100 m vrij (v)
Vlag van Sovjet-Unie Galina Prozumenshikova 1964, 1968, 1972 Goud Brons Brons 200 m school (v)
Vlag van Duitse Democratische Republiek Roland Matthes 1968, 1972, 1976 Goud Goud Brons 100 m rug (m)
Vlag van Verenigde Staten Matt Biondi 1984, 1988, 1992 Goud Goud Goud 4x 100 m vrij (m)
Vlag van Hongarije Krisztina Egerszegi 1988, 1992, 1996 Goud Goud Goud 200 m rug (v)
Vlag van Australië Susie O'Neill 1992, 1996, 2000 Brons Goud Zilver 200 m vlinder (v)
Vlag van Australië Kieren Perkins 1992, 1996, 2000 Goud Goud Zilver 1500 m vrij (m)
Vlag van Rusland Aleksandr Popov 1992, 1996, 2000 Goud Goud Zilver 100 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Amanda Beard 1996, 2000, 2004 Zilver Brons Goud 200 m school (v)
Vlag van Verenigde Staten Gary Hall jr. 1996, 2000, 2004 Zilver Goud Goud
Goud Zilver Brons
50 m vrij (m)
4x 100 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Ian Crocker 2000, 2004, 2008 Goud Goud Goud 4x 100 m wissel (m)
Vlag van Australië Grant Hackett 2000, 2004, 2008 Goud Goud Zilver
Goud Zilver Brons
1500 m vrij (m)
4x 200 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Klete Keller 2000, 2004, 2008 Zilver Goud Goud 4x 200 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Aaron Peirsol 2000, 2004, 2008 Zilver Goud Zilver 200 m rug (m)
Vlag van Nederland Inge Dekker 2004, 2008, 2012 Brons Goud Zilver 4x 100 m vrij (v)
Vlag van Verenigde Staten Brendan Hansen 2004, 2008, 2012 Goud Goud Goud 4x 100 m wissel (m)
Vlag van Australië Libby Trickett 2004, 2008, 2012 Goud Brons Goud 4x 100 m vrij (v)
Vlag van Nederland Marleen Veldhuis 2004, 2008, 2012 Brons Goud Zilver 4x 100 m vrij (v)
Vlag van Verenigde Staten Nathan Adrian 2008, 2012, 2016 Goud Zilver Goud 4x 100 m vrij (m)
Vlag van Australië Bronte Barratt 2008, 2012, 2016 Goud Zilver Zilver 4x 200 m vrij (v)
Vlag van Frankrijk Fabien Gilot 2008, 2012, 2016 Zilver Goud Zilver 4x 100 m vrij (m)
Vlag van Verenigde Staten Katie Ledecky 2012, 2016, 2020 Goud Goud Goud 800 m vrij (v)
Vlag van Frankrijk Florent Manaudou 2012, 2016, 2020 Goud Zilver Zilver 50 m vrij (m)

Openwaterzwemmen[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaande tabel geeft de 'succesvolste medaillewinnaars' in het openwaterzwemmen weer.

Olympiër Jaren Goud Zilver Brons Totaal Onderdeel
1 Vlag van Nederland Sharon van Rouwendaal 2016-2020 1 1 0 2 vrouwen
2 Vlag van Nederland Maarten van der Weijden 2008 1 0 0 1 mannen
" Vlag van Rusland Larisa Iltsjenko 2008 1 0 0 1 vrouwen
" Vlag van Tunesië Oussama Mellouli 2012 1 0 0 1 mannen
" Vlag van Hongarije Éva Risztov 2012 1 0 0 1 vrouwen
" Vlag van Nederland Ferry Weertman 2016 1 0 0 1 mannen
" Vlag van Duitsland Florian Wellbrock 2020 1 0 0 1 mannen
" Vlag van Brazilië Ana Marcela Cunha 2020 1 0 0 1 vrouwen
mervoudige medaillewinnaars
Vlag van Nederland Sharon van Rouwendaal 2016-2020 1 1 0 2 vrouwen
Vlag van Duitsland Thomas Lurz 2008-2012 0 1 1 2 mannen

Medaillespiegel[bewerken | brontekst bewerken]

N.B. Medaillespiegel is bijgewerkt tot en met de Olympische Spelen van 2020.

 Plaats  Land NOC Goud Goud Zilver Zilver Brons Brons Totaal
1 Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten USA 257 179 144 580
2 Vlag van Australië Australië AUS 69 70 74 213
3 Vlag van de DDR DDR GDR 38 32 22 92
4 Vlag van Hongarije Hongarije HUN 29 27 20 76
5 Vlag van Japan Japan JPN 24 27 32 83
6 Vlag van Nederland Nederland NED 22 21 19 62
7 Vlag van Groot-Brittannië Groot-Brittannië GBR 20 31 31 82
8 Vlag van Zwitserland Zwitserland CHN 16 21 12 49
9 Vlag van Duitsland Duitsland GER 14 19 31 64
10 Vlag van de Sovjet-Unie Sovjet-Unie URS 12 21 26 59
11 Vlag van Canada Canada CAN 9 18 28 55
12 Vlag van Zweden Zweden SWE 9 16 14 39
13 Vlag van Frankrijk Frankrijk FRA 8 16 20 44
14 Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika RSA 7 7 6 20
15 Vlag van Gezamenlijk team Gezamenlijk team EUN 6 3 1 10
16 Vlag van Rusland Rusland RUS 5 9 9 23
17 Vlag van Italië Italië ITA 5 7 17 29
18 Vlag van Oekraïne Oekraïne UKR 4 3 2 9
19 Vlag van Duitsland Bondsrepubliek Duitsland FRG 3 5 14 22
20 Vlag van Denemarken Denemarken DEN 3 5 7 15
21 Vlag van Roemenië Roemenië ROM 3 2 4 9
22 Vlag van Ierland Ierland IRL 3 0 1 4
Vlag van Tunesië Tunesië TUN 3 0 1 4
24 Vlag van Brazilië Brazilië BRA 2 4 11 17
25 Vlag van Zimbabwe Zimbabwe ZIM 2 4 1 7
26 Vlag van Australazië Australazië ANZ 2 3 3 8
27 Vlag van Spanje Spanje ESP 2 2 4 8
28 Vlag van Rusland Russische ploeg ROC 2 2 1 5
29 Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland NZL 2 1 3 6
30 Vlag van Oostenrijk Oostenrijk AUT 1 6 5 12
31 Vlag van Duitsland Duits eenheidsteam EUA 1 5 6 12
32 Vlag van Griekenland Griekenland GRE 1 4 2 7
33 Vlag van Polen Polen POL 1 3 2 6
34 Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea KOR 1 3 0 4
35 Vlag van België België BEL 1 2 2 5
36 Vlag van Costa Rica Costa Rica CRC 1 1 2 4
37 Vlag van Argentinië Argentinië ARG 1 1 1 3
Vlag van Bulgarije Bulgarije BUL 1 1 1 3
39 Vlag van Joegoslavië Joegoslavië YUG 1 1 0 2
40 Vlag van Mexico Mexico MEX 1 0 1 2
Vlag van Suriname Suriname SUR 1 0 1 2
42 Vlag van Kazachstan Kazachstan KAZ 1 0 0 1
Vlag van Litouwen Litouwen LTU 1 0 0 1
Vlag van Singapore Singapore SIN 1 0 0 1
4 Vlag van Wit-Rusland Wit-Rusland BLR 0 2 1 3
46 Vlag van Hongkong Hongkong HKG 0 2 0 2
Vlag van Slowakije Slowakije SVK 0 2 0 2
48 Vlag van Finland Finland FIN 0 1 4 5
49 Vlag van Cuba Cuba CUB 0 1 1 2
Vlag van Noorwegen Noorwegen NOR 0 1 1 2
52 Vlag van Kroatië Kroatië CRO 0 1 0 1
Vlag van Servië Servië SRB 0 1 0 1
Vlag van Slovenië Slovenië SLO 0 1 0 1
54 Vlag van Zwitserland Zwitserland SUI 0 0 3 3
55 Vlag van de Filipijnen Filipijnen PHI 0 0 2 2
56 Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago TRI 0 0 1 1
Vlag van Venezuela Venezuela VEN 0 0 1 1
Totaal 596 594 595 1.785