Łomianki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Łomianki
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Centrum Łomianek, ul.Warszawska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

Gmina

Łomianki

Aglomeracja

warszawska

Prawa miejskie

1 stycznia 1989[1]

Burmistrz

Małgorzata Żebrowska-Piotrak

Powierzchnia

8,4[2] km²

Wysokość

73–90 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


17 042[2]
2029 os./km²

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-092

Tablice rejestracyjne

WZ

Położenie na mapie gminy Łomianki
Mapa konturowa gminy Łomianki, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Łomianki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Łomianki”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łomianki”
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego
Mapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Łomianki”
Ziemia52°20′08″N 20°53′40″E/52,335556 20,894444
TERC (TERYT)

1432054

SIMC

0920864

Urząd miejski
ul. Warszawska 115
05-092 Łomianki
Strona internetowa

Łomiankimiasto w Polsce w województwie mazowieckim (), w powiecie warszawskim zachodnim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łomianki. Zaliczane do aglomeracji warszawskiej.

Miasto Łomianki powstało 1 stycznia 1989 roku z obszarów należących do sześciu wsi[1]:

Utworzenie miasta Łomianki w 1989 roku[1]
Wieś Powierzchnia (ha) Obszar
Buraków 114,06 główna część
Dąbrowa 360,18 większa część[3]
Kiełpin Poduchowny 6,01 mała część[4]
Łomianki (Stare) 116,07 główna część
Łomianki Dolne 37,02 mniejsza część[5]
Łomianki Górne 182,66 w całości

Według stanu na 1 stycznia 2020 r. miasto zamieszkiwało 17 042 mieszkańców[2].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Położenie na mapie gminy i powiatu

Miasto położone jest 14 km od centrum Warszawy przy drodze krajowej nr 7 (Warszawa – Gdańsk (ul. Kolejowa)). Łomianki graniczą od północy z sołectwami Łomianki Dolne i Łomianki Chopina, przez Wisłę z osiedlem Nowodwory w warszawskiej dzielnicy Białołęka, od wschodu z osiedlem Młociny w warszawskiej dzielnicy Bielany, od południa z Kampinoskim Parkiem Narodowym, miejscowościami Laski i Sieraków z gminy Izabelin, od zachodu z sołectwami Dziekanów Leśny i Kiełpin. Znaczna część Łomianek leży na terenie zalewowym w starorzeczu Wisły, w którym znajdują się trzy z sześciu jezior w gminie: Pawłowskie, Fabryczne i Ostrowskie.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Historia Łomianek.

Początki osadnictwa w tej okolicy datowane są na X–XI wiek. Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 1418. Od XV–XVI wieku osadnictwo mennonickie nad Wisłą. Prywatna wieś szlachecka, w 1739 roku należała do klucza Łomianki Lubomirskich[6]. W XVIII wieku istniała tu prochownia założona przez generała Alojzego Fryderyka von Brühla.

Wieś szlachecka Łomni położona była w 1580 roku w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[7]. Przed II wojną światową część gminy Młociny, po przyłączeniu Młocin do Warszawy samodzielna gmina wiejska Łomianki. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łomianki. Do 1975 należała do powiatu nowodworskiego.

Przed II wojną światową wieś wielonarodowościowa – Polacy, Niemcy, Żydzi. W 1924 przeniesiono tu kościół i parafię z Kiełpina, w 1929 otwarto kolej Warszawa – Młociny – Palmiry[8]. W czasie II wojny światowej miejsce walk w 1939 i w 1944. W ramach prowadzonej przez okupanta niemieckiego akcji zagłady Żydów osoby pochodzenia żydowskiego deportowano do getta w Legionowie[9].

W latach 50. XX wieku po włączeniu Młocin do Warszawy powstała Gmina Łomianki.

1 stycznia 1989 miejscowość otrzymała prawa miejskie[1].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Łomianki pochodzi od słów łominy, łomna oznaczających miejsca, gdzie wylewy rzeki naniosły drzewa, lub równiny z wykrotami po wykarczowanym lesie[10].

Burmistrzowie miasta i gminy Łomianki[edytuj | edytuj kod]

Od powstania miasta Łomianki stanowisko burmistrza pełnili kolejno[11]:

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych GUS na 30 czerwca 2006 pod względem liczby ludności jest 37. miastem województwa mazowieckiego spośród 85, w latach 2006–2007 przyrost ludności wyniósł tu 2,58%[12].

Łomianki – liczba ludności miasta w wybranych latach
Łomianki – struktura płci i wieku mieszkańców

Według GUS 31 grudnia 2006 było w Łomiankach zameldowanych 15 679 osoby, a faktycznie zamieszkiwało 15 875.

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 15 875 100 7653 48,2 8222 51,8
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1889,9 911,1 978,8

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Transport publiczny[edytuj | edytuj kod]

Droga krajowa nr 7 w Łomiankach

Stan do 2018 roku[edytuj | edytuj kod]

Autobus Autosan H6 należący do KM Łomianki na krańcu Metro Młociny – linia ŁZ. Taki schemat malowania był obecny na wszystkich autobusach KMŁ do 1 stycznia 2018 roku.

Historia komunikacji miejskiej w Łomiankach sięga 1991 roku. Komunikację Miejską Łomianki jako referat Urzędu Miasta i Gminy Łomianki uruchomiło trzech powołanych przez burmistrza Lecha Jeziorskiego kierowników: Jan Kornalewski, Marek Ślusarczyk oraz inż. Ryszard Wyszogrodzki. Początkowo były to linie Ł i Ł-BIS, które obsługiwały trasy z Placu Wilsona w Warszawie do szpitala w Dziekanowie Leśnym oraz do Łomnej i Sadowej. Komunikacja Miejska Łomianki w takiej formule pracowała do końca 1996 roku.

Następnym operatorem komunikacji stało się przedsiębiorstwo miejskie Komunikacja Miejska Łomianki sp. z o.o., które obsługiwało linie autobusowe[13]:

Numer Pętla początkowa Pętla końcowa
Ł1 Dziekanów Leśny Warszawa (Metro Młociny)
Ł2 Dziekanów Leśny Warszawa (Metro Marymont)
Ł3 Dziekanów Leśny Sadowa
Ł4 ICDS Kiełpin
ŁD Łomianki Dąbrowa Leśna
ŁZ Łomianki Zachodnia Warszawa (Metro Młociny)
BIS Dębina Dębina Warszawa (Metro Marymont)
BIS Palmiry Palmiry Warszawa (Metro Marymont)
BIS Sadowa Sadowa Warszawa (Metro Marymont)

Do Dąbrowy Zachodniej w południowej części miasta dojeżdżał także autobus ZTM linii „701”. Na zlecenie ZTM prywatny ajent obsługiwał także linię „L-7” łączące miasto ze Starostwem Powiatowym w Ożarowie Mazowieckim (trasa prowadziła przez warszawskie osiedle Wólka Węglowa, Mościska i Stare Babice).

Komunikacja miejska po wejściu do ZTM[edytuj | edytuj kod]

Od 1 stycznia 2018 r. Łomianki, na mocy umowy pomiędzy miastem a ZTM (obecnie WTP), zostały włączona w I strefę biletową ZTM Warszawa. Dotychczasowy przewoźnik Komunikacja Miejska Łomianki stał się podwykonawcą ZTM. Dzięki temu w autobusach obowiązuje ujednolicona taryfa z ZTM, zmieniono przebieg oraz numerację linii autobusowych[14] a pojazdy zostały dostosowane do wymagań ZTM[15]. Ponadto na wniosek Urzędu Miasta Łomianki od 3 września 2018 roku, z Metra Marymont do Centrum Handlowego Auchan w Łomiankach, w dni powszednie dojeżdża linia 110.

Obecnie po Łomiankach kursuje 6 linii WTP:

Obecny numer Dawny numer Rodzaj linii Pętla początkowa Pętla końcowa Częstotliwość
(szczyt/poza szczytem/święto)
110 -- zwykła CH Łomianki Metro Marymont 15/20/-- min.
150 Ł1 i Ł2 zwykła Dziekanów Leśny Metro Młociny 10/15/30 min.
250 701 i ŁZ zwykła Łomianki Zachodnia Metro Młociny 20/30/30 min.
750 BIS strefowa Dębina Metro Młociny 20/30/30 min.
N56 -- nocna Dziekanów Leśny Metro Młociny co 60 min.
L-7 -- lokalna Dziekanów Leśny Starostwo Powiatowe (Ożarów Maz.) 6 kursów w dni powszednie

W Łomiankach kursują także 3 linie lokalne zarządzane przez Komunikację Miejską Łomianki. Przejazdy tymi liniami są bezpłatne:

Obecny numer Dawny numer Pętla początkowa Pętla końcowa
1 ŁD Dziekanów Leśny Dąbrowa Zachodnia
2 Ł4 ICDS Kiełpin
3 Ł3 Dziekanów Leśny Izabelin Dziekanówek

Dodatkowo przez Łomianki przejeżdżają autobusy PKS Polonus w kierunku Warszawy, gmin Czosnów, Zakroczym i Leoncin oraz Nowego Dworu Maz.

W sezonie letnim istnieje również okresowe połączenie promem pieszo-rowerowym Łomianek z Warszawską Białołęką.

Autobusy KM Łomianki[16][edytuj | edytuj kod]

Model autobusu Początek eksploatacji przewóz osób na wózkach  Liczba
Autosan Sancity 9LE 2019 przewóz osób na wózkach  2
Jelcz M121M 2006 przewóz osób na wózkach  1
Jelcz M121I 2008 przewóz osób na wózkach  2
Mercedes-Benz 519 CDI 2014 przewóz osób na wózkach  4
Solaris Urbino 12 III 2010 przewóz osób na wózkach  21
Solaris Urbino 12 IV 2019 przewóz osób na wózkach  4
Solaris Urbino 12 IV electric 2019 przewóz osób na wózkach  2
Ursus CS12LFD City Smile 2017 przewóz osób na wózkach  2
Ilość pojazdów 38
Udział autobusów niskopodłogowych i niskowejściowych we flocie 100%

Osiedla[edytuj | edytuj kod]

Miasto i gmina Łomianki:
* kolorem jasnozielonym zaznaczono sołectwa gminy
* kolorem khaki zaznaczono obszar miasta
Osiedle Tęcza – Łomianki Górne

W skład miasta Łomianki wchodzą następujące jednostki pomocnicze[17]:

osiedla:

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Szkoły[edytuj | edytuj kod]

Przedszkola[edytuj | edytuj kod]

  • Europejskie Przedszkole Niepubliczne „Dziecięca Planeta”
  • Punkt przedszkolny „Kidi Mini”
  • Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki im. Aniołów Stróżów
  • Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
  • Polsko-Angielskie Przedszkole Niepubliczne „The Treehouse”
  • Przedszkole Samorządowe
  • Przedszkole Niepubliczne „Kraina Fantazji” (dawniej: „Domowe Przedszkole w Krainie Fantazji”)

Uczelnie[edytuj | edytuj kod]

  • Wydział Nauk o Rodzinie UKSW
  • Wyższa Szkoła – Nowa Edukacja

Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II stopnia[edytuj | edytuj kod]

W Łomiankach od 1995 działa Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II st. o statusie artystycznej szkoły publicznej. Uprawnienia szkoły publicznej otrzymała od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2000. Siedziba główna Szkoły mieści się przy ul. Warszawskiej 73 (klasy filialne w ICDS i Dziekanowie Leśnym przy ul. Akinsa). W szkole edukację muzyczna pobiera 70 uczniów w następujących sekcjach instrumentalnych: klasa fortepianu, skrzypiec, wiolonczeli, gitary, perkusji, instrumentów dętych. Przy szkole działa Przedszkolne Studium Muzyczne dla dzieci od lat trzech. W szkole prowadzone są zajęcia gry na instrumentach, a także lekcje teorii: kształcenie słuchu, rytmika, audycje muzyczne, zespół kameralny, chór itp. Szkoła współpracuje z ośrodkami muzycznymi za granicą – uczniowie szkoły brali udział m.in. w konkursach międzynarodowych (w Koszycach na Słowacji, Fundão w Portugalii), zdobywając tytuły laureatów. 1 maja 2004 w dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej delegacja Szkoły Muzycznej z Łomianek wystąpiła w koncercie w Portugalii (specjalne gratulacje z siedziby Unii Europejskiej w Lizbonie). Szkoła organizuje Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Juliusza Zarębskiego pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kultura i sport[edytuj | edytuj kod]

Biblioteka Publiczna w Łomiankach[edytuj | edytuj kod]

Biblioteka Publiczna w Łomiankach powstała w 1947. Mieści się na piętrze budynku przy ul. Wiejskiej 12a. Posiada dwie filie: Filię nr 1 w Dziekanowie Nowym (ul. Rolnicza 435) oraz Filię nr 2 w Dąbrowie Leśnej (ul. Partyzantów 31). Biblioteka pełni rolę ośrodka kultury (organizuje: spotkania autorskie, głośne czytania bajek, warsztaty animacyjno-literackie, konkursy literackie i pokazy filmowe) oraz centrum informacji (oferuje bezpłatny dostęp do Internetu oraz bogaty księgozbiór)[19].

Centrum Kultury w Łomiankach[edytuj | edytuj kod]

W Łomiankach istnieje Centrum Kultury w Łomiankach (Łomianki Stare), w których odbywają się zajęcia kulturalne i gimnastyczne. Każde dziecko może tu znaleźć coś dla siebie. Organizowane są tu także zajęcia dla dorosłych. W Centrum Kultury odbywają są koncerty muzyczne, teatrzyki dla dzieci, bale karnawałowe, a także finał WOŚP[20].

ICDS[edytuj | edytuj kod]

Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe w Łomiankach

Łomianki posiadają ogromny charakterystyczny niebieski budynek o nazwie Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe im. Jana Pawła II (ICDS). Budynek posiada basen, hale sportową, strzelnicę, saunę, fitness i aule widowiskowo-koncertową, na której, podobnie jak w Domu Kultury, odbywają się koncerty i imprezy dla dzieci. W hali organizowane są różnorodne imprezy sportowe np. Puchar Polski w tańcu na wózkach, Mistrzostwa Warszawy w Tańcu Towarzyskim, Mistrzostwa Polski w Karate itd.[21]

Kluby sportowe[edytuj | edytuj kod]

  • Klub Sportowy „Łomianki”, ul. Fabryczna 48,
  • Oyama Karate, ul. Warszawska 73
  • UKS „V” Łomianki, Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe w Łomiankach, ul. Stanisława Staszica 2
  • Klub „FIDES”, parafia św. Małgorzaty, ul. Warszawska 121
  • Centrum Tańca „SWING”, ul. Równoległa 22a
  • Fundacja Promocji Rekreacji „KiM”, ul.Partyzantów 21
  • Stowarzyszenie Akademia Siatkówki Łomianki
  • Akademia Piłkarska, ul. 11 Listopada 48
  • Jacht Klub, ul. Wiejska 12A
  • Frajda Tennis Club, ul. Jeziorna 1a
  • Galeria i dom tańca „Koko Art”, ul. Pancerz 6
  • "Grzechotniki" amatorska drużyna koszykarska trenująca w ICDS

Miasto posiada także damską drużynę koszykarską Arcus SMS Łomianki, która dostała się do ekstraklasy.

Prasa[edytuj | edytuj kod]

W Łomiankach wychodzi prasa lokalna – bezpłatny dwutygodnik „Gazeta Łomiankowska.pl” wydawany przez Komunikację Miejską Łomianki Sp. z o.o.[22] oraz niezależny miesięcznik „Łomianki.Info” [1] wydawany przy portalu www.lomianki.info [2]. Bliskość Warszawy sprawia, że można tu też nabyć prasę warszawską.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Wpisane do rejestru zabytków nieruchomych[23]:

  • willa z ogrodem, ul. Racławicka 15, pocz. XX w.; nr rej.: 1265 z 3 marca 1986 (Łomianki)
  • willa z ogrodem, ul. Dolna 41; nr rej.: 1459-A z 27 grudnia 1990 (Dąbrowa Leśna)
  • willa, drewn. z ogrodem, ul. Pionierów 22, 1927; nr rej.: 1227 z 2 maja 1983 (Dąbrowa Leśna)

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Małgorzaty
Kościół Bł. Marceliny Darowskiej
Kościół Św. Marka Ewangelisty

Na terenie miasta Łomianki działają 3 parafie rzymskokatolickie z 4 w gminie archidiecezji warszawskiej, dekanatu kampinoskiego, a dziekanem dekanatu jest ks. prałat dr Marek Kiliszek, proboszcz parafii św. Małgorzaty DM w Łomiankach. Parafie te to[24]:

Oprócz parafii działają tu także klasztor Augustianów (os. Buraków), Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii (Łomianki), a 2 przedszkola prowadzone są przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Siostry Niepokalanki) oraz ze Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki (Siostry Salezjanki). Na terenie Wydziału Nauk o Rodzinie UKSW znajduje się także kaplica.

Miejscowy zbór Świadków Jehowy posiada Salę Królestwa przy ul. Batalionów Chłopskich[25].

Inne wyznania nie mają współcześnie swoich świątyń na terenie miasta i gminy. W okresie przed II wojną światową znajdowała się tu synagoga i położona przy ul. Szpitalnej ewangelicka kaplica filialna, podległa parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Dworze Mazowieckim. Istnienie tych obiektów związane było ze składem etnicznym miejscowej ludności[26][27]. W budynku kaplicy powstały również pomieszczenia szkoły wyznaniowej oraz mieszkanie duchownego[27][28][29]. Założony tu został również ewangelicki cmentarz[27][29]. Filia nowodworskiej parafii luterańskiej działała do 1944[28]. 18 stycznia 1945 dawna siedziba zboru została zajęta na potrzeby szkoły podstawowej, którą uruchomiono w tym budynku 17 marca tego roku. 11 kwietnia 1956 obiekt ten uległ zniszczeniu w wyniku podpalenia[30][31], w związku z czym jedynym materialnym świadectwem obecności mieszkańców wyznania ewangelickiego zachowanym do czasów współczesnych pozostają trzy cmentarze – w Dąbrowie, Dziekanowie Leśnym i Kępie Kiełpińskiej[26][32].

Współpraca międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]

Miasta i gminy partnerskie:

Miasto Kraj Data podpisania umowy
Noyelles-lès-Vermelles  Francja 1 lutego 1991[33]
Columbia Heights  Stany Zjednoczone 14 lipca 1991[33]

Honorowi obywatele[edytuj | edytuj kod]

Na mocy Uchwały Rady Miejskiej w Łomiankach nr XXXII/209/93 z 29 grudnia 1993 w sprawie zasad i trybu nadawania Honorowego Obywatelstwa Gminy tytuł honorowego obywatela otrzymali[34]:

  • Irvin Hertz (ur. 1925) – za działalność na rzecz Łomianek w ramach Korpusu Pokoju (1994)
  • Marcus L. Shook (ur. 1920) – ostatni żyjący członek załogi bombowca B-17G Nr 43-38175 „I’ll be seeing you/till we meet again” zestrzelonego nad Dziekanowem Leśnym w 1944 (1994) (zm. 22 stycznia 1995)[35]
  • Walter Logacz – za promocję działań siostrzanych miast Łomianki i Columbia Hights oraz wsparcie szpitala w Dziekanowie Leśnym (2001)
  • Kazimierz Majdański (1916-2007) – arcybiskup, założyciel Instytutu Studiów nad Rodziną (obecnie Wydziału Nauk o Rodzinie), Kawaler Orderu Orła Białego, w uznaniu zasług dla gminy Łomianki (2003)[36]
  • Leon Copin – za szczególne zasługi w działaniu na rzecz rozwoju współpracy partnerskiej pomiędzy Łomiankami a Noyelles les Vermelles (2009)
  • Teresa Kulesza – za wieloletnią działalność na rzecz pogłębiania więzi między społecznościami miast partnerskich Łomianek i Noyelles les Vermelles (2009)
  • Andrzej Kulesza – za zainicjowanie współpracy między Łomiankami a Noyelles les Vermelles i wieloletnią działalność na rzecz pogłębiania więzi łączących społeczności obu miast (2009)

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Łomianki w województwie stołecznym warszawskim (M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 284).
  2. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2020 roku. GUS. [dostęp 2020-11-23].
  3. Wieś składała się z dwóch sołectw: Dąbrowa Wieś i Dąbrowa Leśna. Cała Dąbrowa Leśna oraz zasadnicza część Dąbrowy-Wsi weszła w skład miasta Łomianki. Poza Łomiankami pozostała jedynie namiastka dawnej wsi, która nadala funkcjnuje jako odrębna wieś.
  4. Obszar na zachód od ulicy Armii Poznań
  5. Obszar na północ od ulicy Rolniczej
  6. Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 440.
  7. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 266.
  8. Ogólnopolska Baza Kolejowa.
  9. Getto w Legionowie. sztetl.org.pl. [dostęp 2022-08-03].
  10. Miasto Łomianki. Komunikacja Miejska Łomianki Sp. z o.o., 2003. [dostęp 2012-05-30].
  11. 20 lecie Łomianek. Urząd Miejski w Łomiankach, 2009-06-24. [dostęp 2010-12-06].
  12. Dane dla jednostki podziału terytorialnego łomianki miasto, Bank Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego, 2006.
  13. Komunikacja Miejska Łomianki Spółka z o.o.. [dostęp 2014-08-27].
  14. ZTM Warszawa – Mapa komunikacyjna Warszawy, ztm.waw.pl [dostęp 2018-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-02].
  15. ZTM Warszawa. Łomianki w pierwszej strefie, Czosnów w drugiej [dostęp 2018-02-02] (pol.).
  16. -=[Fotogaleria Transportowa]=- – Komunikacja Miejska Łomianki, sp. z o.o. z siedzibą w Kiełpinie KMŁ Łomianki, phototrans.eu [dostęp 2018-02-02] (ang.).
  17. Uchwała Nr XVIII/112/2004 Rady Miejskiej w Łomiankach z dnia 30 marca 2004 r. w sprawie utworzenia jednostek pomocniczych na terenie Miasta i Gminy Łomianki, nadania im statutów oraz wprowadzenia zmian w Statucie Miasta i Gminy Łomianki (dostęp 2009-07-20).
  18. Dane szkoły – Liceum Ogólnokształcące im. Karola Wojtyły w Łomiankach [dostęp 2024-03-22] (pol.).
  19. Biblioteka Publiczna w Łomiankach. [dostęp 2009-01-06].
  20. Dom Kultury w Łomiankach. [dostęp 2009-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 grudnia 2008)].
  21. Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe im. Jana Pawła II. [dostęp 2009-01-06].
  22. Gazeta Łomiankowska. lomianki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-15)]..
  23. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 175 [dostęp 2015-10-02].
  24. Dekanaty warszawskie i pozawarszawskie. Archidiecezja warszawska. [dostęp 2008-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-20)].
  25. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05].
  26. a b Synagoga i kaplica ewangelicka w Łomiankach. muzeumlomianki.pl, 3 października 2018. [dostęp 2021-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)].
  27. a b c Łomianki – Cmentarz ewangelicko-augsburski. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2021-11-18].
  28. a b Turystyka - Spacer pierwszy. Łomianki – wędrówka śladami przeszłości. lomianki.pl. [dostęp 2021-11-18].
  29. a b Co warto zobaczyć w najbliższej okolicy naszego osiedla. dabrowazachodnia.pl. [dostęp 2021-11-18].
  30. Historia Szkoły Podstawowej w Łomiankach. muzeumlomianki.pl. [dostęp 2021-11-18].
  31. Kazimierz Medyński: Ilustrowane kalendarium łomiankowskie. Urząd Miejski w Łomiankach, 2019, s. 46. ISBN 978-83-955447-0-5.
  32. Ewangelickie nekropolie: jedna się sypie, druga bez dostępu. tustolica.pl, 23 listopada 2012. [dostęp 2021-11-18].
  33. a b Łomianki – informator. Bydgoszcz: Agencja Reklamowa BiL na zlecenie Urzędu Miejskiego w Łomiankach, 1999, s. 10–11.
  34. Urząd Miasta Łomianki: Honorowi obywatele. [dostęp 2009-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2009)].
  35. 568th Bomber squadron By Jean Vijgen.
  36. Zmarł abp Kazimierz Majdański wiadomosci24.pl.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Lechosław Herz: Puszcza Kampinoska: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 260–264. ISBN 83-89188-48-1.
  • Ewa Pustoła-Kozłowska: Dawne Łomianki. Historia, ludzie, zabytki. Łomianki: DROGRAF Mariusz Drąg, 2005. ISBN 83-922499-0-9.
  • Ewa Pustoła-Kozłowska, Hanna Domin, Wojciech Bandyra: Łomianki: nie taka mała ojczyzna. Łomianki: Wydawnictwo Pommard, 2006. ISBN 83-924396-0-0.
  • Łomianki – informator miasta i gminy. Bydgoszcz: System Perfekt, 1997. ISBN 83-87473-06-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]