4 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Polizei” – Wikipedia, wolna encyklopedia

4 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Polizei”
4. SS-Polizei-Panzergrenadier-Division
	Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	październik 1939
Rozformowanie	maj 1945
	Dowódcy
Pierwszy	SS-Gruppenführer Karl Pfeffer-Wildenbruch
Ostatni	SS-Standartenführer Walter Harzer
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Podległość	Waffen-SS

4 Policyjna Dywizja Grenadierów Pancernych SS (niem. 4. SS-Polizei-Panzergrenadier-Division) – dywizja Waffen-SS, odpowiedzialna m.in. za masakrę ludności cywilnej w Distomo.

Historia[edytuj | edytuj kod]

4 Policyjna Dywizja Grenadierów Pancernych SS^[1], niemiecka jednostka wojskowa sformowana w październiku 1939 roku jako dywizja policyjna (Polizei-Division), której żołnierzami byli policjanci. Z założenia miała być jednostką drugoliniową, więc była gorzej wyposażona. Walczyła we Francji i na froncie wschodnim. W 1941 dywizja liczyła 17 347 żołnierzy^[2]. Od 1942 w Waffen-SS.

Później wykonywała zadania okupacyjne w Polsce i na Bałkanach. W czerwcu 1943 roku została przekształcona w dywizję grenadierów pancernych. Zwalczała partyzantkę w Jugosławii i Grecji, dopuszczając się tam zbrodni wojennych, m.in. masakry w Distomo, w czasie której zamordowanych zostało 218 cywilów^[1]. Od końca września 1944 roku na terytorium Węgier brała udział w walkach przeciw Armii Czerwonej. W 1945 walczyła na Słowacji i Pomorzu. Resztki dywizji poddały się armii USA w Niemczech.

Dowódcy[edytuj | edytuj kod]

SS-Gruppenführer Karl Pfeffer-Wildenbruch (1 września 1939 – 10 listopada 1940)
SS-Gruppenführer Arthur Mülverstadt (10 listopada 1940 – 8 sierpnia 1941)
SS-Obergruppenführer Walter Krüger (8 sierpnia 1941 – 15 grudnia 1941)
Generaloberst der Polizei Alfred Wünnenberg (15 grudnia 1941 – 17 kwietnia 1943)
SS-Brigadeführer Fritz Freitag (17 kwietnia 1943 – 1 czerwca 1943)
SS-Brigadeführer Fritz Schmedes (1 czerwca 1943 – 18 sierpnia 1943)
SS-Brigadeführer Fritz Freitag (18 sierpnia 1943 – 20 października 1943)
SS-Oberführer Friedrich-Wilhelm Bock (20 października 1943 – 19 kwietnia 1944)
SS-Brigadeführer Jürgen Wagner (19 kwietnia 1944 – ? maja 1944)
SS-Oberführer Friedrich-Wilhelm Bock (? maja 1944 – 7 maja 1944)
SS-Brigadeführer Herbert-Ernst Vahl (7 maja 1944 – 22 lipca 1944)
SS-Standartenführer Karl Schümers (22 lipca 1944 – 16 sierpnia 1944)
SS-Oberführer Helmuth Dörnder (16 sierpnia 1944 – 22 sierpnia 1944)
SS-Brigadeführer Fritz Schmedes (22 sierpnia 1944 – 27 listopada 1944)
SS-Standartenführer Walter Harzer (27 listopada 1944 – 1 marca 1945)
SS-Standartenführer Fritz Göhler (1 marca 1945 – ? marca 1945)
SS-Standartenführer Walter Harzer (? marca 1945 – 8 maja 1945)^[3]

Odznaka[edytuj | edytuj kod]

Emblematem Dywizji „Polizei” była odmiana germańskiego i heraldycznego symbolu Wilczego Haka. W przeciwieństwie do emblematu Dywizji „Das Reich”, która posiadała taki sam znak dywizyjny, symbol Dywizji „Polizei” przedstawiony jest w pozycji pionowej. Znak ten znany jest także pod nazwą Donnerkeil (Grom). Odznakę Dywizja zaczęła używać dopiero od 1942^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b McNab 2011 ↓, s. 73.
↑ George H.G.H. Stein George H.G.H., The Waffen SS: Hitler's Elite Guard at War, 1939-1945, Cornell University Press, 1984, ISBN 978-0-8014-9275-4 [dostęp 2021-04-10] (ang.).
↑ ^a ^b Bishop 2015 ↓, s. 58.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Chris Bishop: Dywizje Waffen-SS 1939-1945. Zbrodnicze formacje. Warszawa: 2015.
Chris McNab: SS 1923-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne. Poznań: 2011. ISBN 978-83-61524-94-6.

[CITEREFMcNab201173-1] McNab 2011 ↓, s. 73.

[2] George H.G.H. Stein George H.G.H., The Waffen SS: Hitler's Elite Guard at War, 1939-1945, Cornell University Press, 1984, ISBN 978-0-8014-9275-4 [dostęp 2021-04-10] (ang.).

[CITEREFBishop201558-3] Bishop 2015 ↓, s. 58.

[1]

[2]

[3]

Pancerne	1 Dywizja Pancerna SS „Leibstandarte SS Adolf Hitler” 2 Dywizja Pancerna SS „Das Reich” 3 Dywizja Pancerna SS „Totenkopf” 5 Dywizja Pancerna SS „Wiking” 9 Dywizja Pancerna SS „Hohenstaufen” 10 Dywizja Pancerna SS „Frundsberg” 12 Dywizja Pancerna SS „Hitlerjugend”
Grenadierów pancernych	4 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Polizei” 11 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nordland” 16 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Reichsführer SS” 17 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Götz von Berlichingen” 18 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Horst Wessel” 23 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nederland” 27 Ochotnicza Dywizja Grenadierów SS (1 flamandzka) „Langemarck” 28 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS (1 walońska) „Wallonien”
Górskie	6 Dywizja Górska SS „Nord” 7 Ochotnicza Dywizja Górska SS „Prinz Eugen” 13 Dywizja Górska SS (1 chorwacka) „Handschar” 21 Dywizja Górska SS (1 albańska) „Skanderbeg” 23 Dywizja Górska SS (2 chorwacka) „Kama” 24 Dywizja Górska SS „Karstjäger”
Kawalerii	8 Dywizja Kawalerii SS „Florian Geyer” 22 Ochotnicza Dywizja Kawalerii SS 33 Dywizja Kawalerii SS (3 węgierska) 37 Ochotnicza Dywizja Kawalerii SS „Lützow”
Grenadierów	14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska) 15 Dywizja Grenadierów SS (1 łotewska) 19 Dywizja Grenadierów SS (2 łotewska) 20 Dywizja Grenadierów SS (1 estońska) 25 Dywizja Grenadierów SS (1 węgierska) „Hunyadi” 26 Dywizja Grenadierów SS (2 węgierska) „Hungaria” 29 Dywizja Grenadierów SS (1 rosyjska) 29 Dywizja Grenadierów SS (1 włoska) 30 Dywizja Grenadierów SS (1 białoruska) 30 Dywizja Grenadierów SS (2 rosyjska) 31 Ochotnicza Dywizja Grenadierów SS „Böhmen und Mähren” 32 Ochotnicza Dywizja Grenadierów SS „30 Januar” 33 Dywizja Grenadierów SS (1 francuska) „Charlemagne” 34 Dywizja Grenadierów SS „Landstorm Nederland” 35 Dywizja Grenadierów Policji SS 36 Dywizja Grenadierów SS 38 Dywizja Grenadierów SS „Nibelungen”