French
DeutschAkatujskie więzienie katorżnicze – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | więzienie ciężkiej pracy (katorga) |
| Przeznaczenie | dla więźniów kryminalnych, od 1890 dla więźniów politycznych |
| Data powstania | 1832 |
| Data likwidacji | 1917 |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 51°02′N 117°47′E/51,033333 117,783333 | |
Akatujskie więzienie katorżnicze – rosyjskie więzienie ciężkiej pracy (katorga) wybudowane w 1832 i funkcjonujące do 1917 roku 625 kilometrów na wschód od Czyty, obecnie wieś Nowy Akatuj. Praca katorżnicza polegała na pracy w kopalni rud srebra i ołowiu. Więźniowie uznawani za szczególnie niebezpiecznych zakuci byli w ciężkie kajdany przymocowane po zakończeniu pracy do ścian.
Katorga była przeznaczona głównie dla więźniów kryminalnych. Pośród więźniów politycznych XIX wieku w więzieniu karę odbywali między innymi dekabrysta Michaił Łunin, uczestnicy powstania listopadowego i powstania styczniowego, a w latach 70. i 80. XIX wieku działacze ruchu narodników.
W czerwcu 1842 roku wśród 130 więźniów odsiadujących kary za nowe przewinienia popełnione w trakcie zesłania na Syberię były dwie kobiety i sześciu Polaków - uczestników powstania listopadowego: Wincenty Chłopicki, Hilary Weber, Kazimierz Kisielewski, Franciszek Ksawery Szokalski, Eustachy Raczyński oraz inicjator wybuchu powstania Piotr Wysocki pełniący funkcje nieoficjalnego starosty katorżników Polaków[1]. Na początku 1837 roku Wysocki wraz z Rosjanami Nikołajem Gaśkowem, Gorkinem i Zasorinem podjął próbę ucieczki i wywołania buntu więźniów. Spisek został dość szybko wykryty, a jego bezpośredni uczestnicy rozstrzelani. Wysockiego osadzono w osobnej celi i poddano obostrzonemu rygorowi więziennemu. Na przełomie 1842 i 1843 uzyskał od tamtejszych władz zezwolenie na wolne osiedlenie w Akatui[2].
Po zamknięciu karyjskiego więzienia katorżniczego w 1890 roku, więzienie akatujskie przekształcono w katorgę dla więźniów politycznych.
W roku 1911 przekształcono je w więzienie dla kobiet, a latem 1917 – zlikwidowano.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Natan Ejdelman, Łunin-adiutant wielkiego księcia Konstantego, PIW, Warszawa 1976, str. 389
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Syberyjskie losy Piotra Wysockiego, „Życie Literackie”, 27 XI 1988 r., nr 48 (1914), ss. 1, 13.