Andrej Kiska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrej Kiska
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1963 ; Poprad
	Prezydent Słowacji
Okres	od 15 czerwca 2014; do 15 czerwca 2019
Pierwsza dama	Martina Kisková
Poprzednik	Ivan Gašparovič
Następca	Zuzana Čaputová
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrej Kiska (ur. 2 lutego 1963 w Popradzie) – słowacki filantrop i przedsiębiorca, w latach 2014–2019 prezydent Słowacji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Z wykształcenia inżynier elektrotechnik, kształcił się na Słowackim Uniwersytecie Technicznym. Po studiach pracował jako projektant. W 1990 wyjechał do Stanów Zjednoczonych z zamiarem zamieszkania tam na stałe. W USA pracował jako sprzedawca, po półtora roku powrócił na Słowację. Po pierwszych nieudanych działaniach biznesowych założył wraz z bratem przedsiębiorstwo oferujące pożyczki konsumenckie. Następnie poprzez dwie firmy rozszerzył działalność na rynek kart kredytowych i kredytów na zakup samochodów. W 2005 przedsiębiorstwa te sprzedał bankowi VÚB, który połączył je w Consumer Finance Holding. W kompanii tej Andrej Kiska do 2007 zasiadał w radzie dyrektorów^[1]^[2].

W 2006 założył organizację charytatywną o nazwie „Dobry Anioł” (słow. „Dobrý anjel”), działającą jako sieć darczyńców i zajmującą się udzielaniem pomocy znajdującym się w ciężkiej sytuacji życiowej rodzinom z dziećmi^[2]^[3].

W październiku 2012 był pierwszą osobą, która ogłosiła swoją kandydaturę wyborach prezydenckich w 2014^[4]. W pierwszej turze głosowania uzyskał 24% głosów i zajął drugie miejsce (wyprzedził go urzędujący premier Robert Fico). W drugiej turze wygrał, uzyskując ponad 59% głosów^[5]. Pięcioletnią kadencję rozpoczął 15 czerwca 2014.

W wyborach w 2019 nie ubiegał się o reelekcję; w trakcie kampanii wyborczej wsparł Zuzanę Čaputovą^[6]. Zakończył urzędowanie 15 czerwca 2019. Wkrótce przed końcem kadencji zainicjował powołanie nowej partii pod nazwą Za ľudí^[7], w której objął funkcję przewodniczącego^[8]. W wyborach krajowych w 2020 partia uzyskała 12 mandatów w Radzie Narodowej, z których jeden przypadł jej liderowi^[9]. Odmówił jednak jego objęcia, motywując to problemami zdrowotnymi^[10]. W sierpniu 2020 na czele partii zastąpiła go Veronika Remišová^[11].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jego drugą żoną została Martina Kisková, ma pięcioro dzieci^[12].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Otrzymane z urzędu

Order Andreja Hlinki I klasy
Order Ľudovíta Štúra I klasy
Krzyż Milana Rastislava Štefánika I klasy
Krzyż Pribiny I klasy

Zagraniczne

Order Orła Białego (Polska, 2019)^[13]^[14]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Cesta manažéra z pekla, 2011.
Vezmi život do svojich rúk, 2013.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Andrej Kiska. databazeknih.cz. [dostęp 2016-09-20]. (słow.).
↑ ^a ^b Martin Milan Šimečka: Andrej Kiska. Prezydent jak marzenie. wyborcza.pl, 26 września 2015. [dostęp 2016-09-20].
↑ Zakladatelia. dobryanjel.sk. [dostęp 2016-09-20]. (słow.).
↑ Zakladateľ Dobrého anjela Andrej Kiska je prvý oficiálny kandidát na prezidenta. pravda.sk, 25 października 2012. [dostęp 2014-03-16]. (słow.).
↑ Wybory na Słowacji: Kiska wyprzedza Fico. rp.pl, 30 marca 2014. [dostęp 2014-03-30].
↑ Mistrík withdraws from the presidential race. sme.sk, 26 lutego 2019. [dostęp 2019-03-17]. (ang.).
↑ Newsfilter: Kiska mal percentá, ale nemal stranu, teraz má Za ľudí, no už nemá palác. dennikn.sk, 14 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-15]. (słow.).
↑ Strana exprezidenta Kisku si zvolila, kto ju povedie do volieb (minúta po minúte). sme.sk, 28 września 2019. [dostęp 2019-12-08]. (słow.).
↑ Pozrite si, kto vás bude zastupovať v parlamente. pravda.sk, 1 marca 2020. [dostęp 2023-10-15]. (słow.).
↑ Kiska sa vzdá poslaneckého mandátu, predsedom Za ľudí ostáva. sme.sk, 17 marca 2020. [dostęp 2020-03-17]. (słow.).
↑ Remišová nahradila Kisku na čele strany Za ľudí. pravda.sk, 8 sierpnia 2020. [dostęp 2020-10-04]. (słow.).
↑ Andrej Kiska: Biography. prezident.sk. [dostęp 2018-05-15]. (ang.).
↑ M.P. z 2019 r. poz. 641
↑ Prezydent RP odznaczył Orderem Orła Białego Andreja Kiskę. prezydent.pl, 15 maja 2019. [dostęp 2019-05-15].

[bio-1] Andrej Kiska. databazeknih.cz. [dostęp 2016-09-20]. (słow.).

[wyb-2] Martin Milan Šimečka: Andrej Kiska. Prezydent jak marzenie. wyborcza.pl, 26 września 2015. [dostęp 2016-09-20].

[3] Zakladatelia. dobryanjel.sk. [dostęp 2016-09-20]. (słow.).

[4] Zakladateľ Dobrého anjela Andrej Kiska je prvý oficiálny kandidát na prezidenta. pravda.sk, 25 października 2012. [dostęp 2014-03-16]. (słow.).

[5] Wybory na Słowacji: Kiska wyprzedza Fico. rp.pl, 30 marca 2014. [dostęp 2014-03-30].

[6] Mistrík withdraws from the presidential race. sme.sk, 26 lutego 2019. [dostęp 2019-03-17]. (ang.).

[7] Newsfilter: Kiska mal percentá, ale nemal stranu, teraz má Za ľudí, no už nemá palác. dennikn.sk, 14 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-15]. (słow.).

[8] Strana exprezidenta Kisku si zvolila, kto ju povedie do volieb (minúta po minúte). sme.sk, 28 września 2019. [dostęp 2019-12-08]. (słow.).

[9] Pozrite si, kto vás bude zastupovať v parlamente. pravda.sk, 1 marca 2020. [dostęp 2023-10-15]. (słow.).

[10] Kiska sa vzdá poslaneckého mandátu, predsedom Za ľudí ostáva. sme.sk, 17 marca 2020. [dostęp 2020-03-17]. (słow.).

[11] Remišová nahradila Kisku na čele strany Za ľudí. pravda.sk, 8 sierpnia 2020. [dostęp 2020-10-04]. (słow.).

[12] Andrej Kiska: Biography. prezident.sk. [dostęp 2018-05-15]. (ang.).

[13] M.P. z 2019 r. poz. 641

[14] Prezydent RP odznaczył Orderem Orła Białego Andreja Kiskę. prezydent.pl, 15 maja 2019. [dostęp 2019-05-15].

[a-15] Początkowo (1939) jako Państwo Słowackie

[b-16] Premier

[c-17] Premier i Przewodniczący Rady Narodowej

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[A]

[B]

[C]

Republika Słowacka (1939–1945)^[A]	Jozef Tiso (p.o., 1939^[B];1939–1945)
Republika Słowacka (od 1993)	Vladimír Mečiar (p.o., 1993)^[B] Michal Kováč (1993–1998) Vladimír Mečiar (p.o., 1998)^[B] Vladimír Mečiar i Ivan Gašparovič (p.o., 1998)^[C] Mikuláš Dzurinda i Jozef Migaš (p.o., 1998–1999)^[C] Rudolf Schuster (1999–2004) Ivan Gašparovič (2004–2014) Andrej Kiska (2014–2019) Zuzana Čaputová (od 2019) Peter Pellegrini (elekt)