Architektura Stargardu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Układ urbanistyczny Starego Miasta[edytuj | edytuj kod]

Stare Miasto i otaczające je planty leżą w strefie A ochrony zabytków i znajdują się pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie, ze względu na dużą koncentrację zabytków. Obecnie jest wdrażany plan rewitalizacji zabudowy Starówki oraz niektórych rejonów Stargardu, który ma na celu budowanie konkurencyjności miasta w skali ponadlokalnej. Centralną częścią Starego Miasta jest Rynek Staromiejski na planie kwadratu z 5 ulicami wylotowymi. Pozostałe w większości mają zachowany historyczny kształt. Ślady o osadnictwa przedlokacyjnego możemy zauważyć w postaci ciągu historycznych ulic Johannisstrasse i Grosse Wall (dziś obydwie Bolesława Chrobrego) oraz bardziej regularnej siatki bloków zabudowy wytyczonych po 1253 roku.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Więcej informacji o zabytkach : Zabytki w Stargardzie

Obwarowania miejskie[edytuj | edytuj kod]

Bramy[edytuj | edytuj kod]

Baszty[edytuj | edytuj kod]

Architektura sakralna[edytuj | edytuj kod]

Zabudowa publiczna[edytuj | edytuj kod]

Ratusz
Arsenał
Odwach
Spichlerz
Urząd Miejski (ul. Czarnieckiego)
Sąd przy ul Wojska Polskiego
Dworzec kolejowy normalnotorowy

Budynki szkół[edytuj | edytuj kod]

Gimnazjum nr 1
Liceum Królowej Luizy (ob ZSZ nr 1)
Gimnazjum Petera Gröninga (ob. I LO)
Jobst Schulen (ob. Szkoła Podstawowa nr 3 i Gimnazjum nr 2)
Szkoła Źeńska (ob. Stargardzka Szkoła Wyższa Stargardinum)
Volks-Schule (ob. Szkoła Podstawowa nr 7)

Domy[edytuj | edytuj kod]

Plebania Kolegiaty NMP (XV)
Dom Protzena przy Kazimierza Wielkiego (ob. Muzyczna Szkoła Państwowa I i II st.)
Dom Kletzinów (ob. Książnica Stargardzka)
secesyjna zabudowa ulic: Piłsudskiego, Wojska Polskiego, Limanowskiego, Czarnieckiego, Śląkiej i innych.

Cmentarze[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz Komunalny przy ul. Spokojnej
Nowy Cmentarz Komunalny na Giżynku
Cmentarz Komunalny w Kluczewie
Cmentarz Wojskowy ul. Reymonta

Pomniki[edytuj | edytuj kod]

Obelisk "15. Południk" (ok. 1920)
Kolumna Zwycięstwa (1945, Pl. Wolności)
Krieges-Denkmal (XX wiek, obecnie zachowany oryginalny postument, przy plebanii Kolegiaty NMP)
Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich (1945, do 1997 na Placu Wolności, obecnie na terenie Cmentarza Wojskowego)
cztery pomniki poświęcone pamięci żołnierzy: rosyjskich, muzułmańskich, francuskich, rosyjskich wyznania mojżeszowego (1914-1919, na terenie Cmentarza Wojennego)

Architektura współczesna[edytuj | edytuj kod]

Zabudowa mieszkalna wykonana z wielkiej płyty (głównie osiedla: Zachód, Letnie i Pyrzyckie)
Plomby w zabudowie przedwojennej

Kościoły[edytuj | edytuj kod]

Kościół Miłosierdzia Bożego (os. Zachód)
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (os. Lotnisko)
Kościół Przemienienia Pańskiego (os. Pyrzyckie)
Kościół Chrystusa Króla Wszechświata (os. Chopina)

Centra Handlowe[edytuj | edytuj kod]

C.H. "Milenium" i SDH przy ul. Wyszyńskiego (lata 60. XX)
C.H. "Rondo"
"ZODIAK" przy ul.Wyszyńskiego
C.H. "Tęcza"
"Galeria"

Pomniki[edytuj | edytuj kod]

Popiersie Juliusza Słowackiego (na terenie Szkoły Podstawowej nr 1)
Popiersie Adama Mickiewicza (na terenie I Liceum Ogólnokształcącego)
Pomnik poświęcony pamięci ofiar I i II wojny światowej (Cmentarz Wojskowy)
Pomnik Jana Pawła II, został odsłonięty 2 kwietnia 2006 na placu pomiędzy ulicami Czarnieckiego a św.Jana Chrzciciela.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Niemierowski W., Zabytkowa zabudowa Stargardu. Szczecin z. 7-8, 1961, s. 73-94
Ober M., Stargard Szczeciński, Warszawa 1988
Ober M., Średniowieczna architektura Stargardu na tle regionu południowego pobrzeża Bałtyku [w:] Dawny Stargard. Miasto i jego mieszkańcy, Janiszewska J. (red.), Stargard, 2000
Zenkner J., Stargard. Klejnot na Pomorskim Szlaku, Stargard 2006