Armand Fizeau – Wikipedia, wolna encyklopedia

Armand Hippolyte Louis Fizeau

Data i miejsce urodzenia	23 września 1819 Paryż
Data i miejsce śmierci	18 września 1896 Venteuil
Zawód, zajęcie	fizyk
Multimedia w Wikimedia Commons

Armand Hippolyte Louis Fizeau (ur. 23 września 1819 w Paryżu, zm. 18 września 1896 w Venteuil) – francuski fizyk doświadczalny zajmujący się głównie optyką, profesor École Polytechnique w Paryżu. Jako pierwszy dokonał pomiaru prędkości światła metodą nieastronomiczną, tzn. w laboratorium^[1]. Laureat Medalu Rumforda (1866).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny o tradycjach medycznych i zaczął studiować medycynę, ale przerwał studia. W 1848 podał wyjaśnienie zjawiska Dopplera dla fal świetlnych, stwierdzając że możliwa jest obserwacja przesunięcia linii widma, zaś zmiana barwy gwiazdy byłaby obserwowana tylko przy bardzo dużych prędkościach.

Pomiar prędkości światła[edytuj | edytuj kod]

Do eksperymentu Fizeau przygotowywał się razem z Foucault, ale ostatecznie obaj wykonali pomiary niezależnie. Pomiaru dokonał między przedmieściami Paryża Suresnes i Montmartre metodą koła zębatego. Światło było przepuszczane pomiędzy zębami obracającego się koła, następnie odbijało się od lustra ustawionego w odległości 8633 m i wracało ponownie przechodząc między zębami koła do obserwatora. Przy odpowiedniej częstości obrotów koła trafiało na ząb i nie było obserwowane. W lipcu 1849 podał wynik: 315 300 km/s (w przeliczeniu na obecne jednostki).

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jego nazwisko pojawiło się na liście 72 nazwisk na wieży Eiffla^[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• eksperyment Fizeau

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Andrzej Kajetan Wróblewski: Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 978-83-01-14635-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Armand Fizeau w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-24].