Artuf – Wikipedia, wolna encyklopedia

Artuf
‏عرتوف‎
Państwo

 Mandat Palestyny

Dystrykt

Dystrykt Jerozolimy

Wysokość

250 m n.p.m.

Populacja (1945)
• liczba ludności


350

Data zniszczenia

18 lipca 1948

Powód zniszczenia

atak Sił Obronnych Izraela

Obecnie

Naham

Położenie na mapie Mandatu Palestyny
Mapa konturowa Mandatu Palestyny, w centrum znajduje się punkt z opisem „Artuf”
Ziemia31°46′03″N 35°00′05″E/31,767500 35,001389
Strona internetowa

Artuf (arab. عرتوف) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 18 lipca 1948.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Artuf leżała w północno-zachodniej części wzgórz Judei. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 403 ha. We wsi mieszkało wówczas 350 osób[1].

własność gruntów powierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie 401
Żydzi 0
publiczne 2
Razem 403
Rodzaj użytkowanych gruntów Arabowie (hektary) Żydzi (hektary)
uprawy oliwek 20 0
uprawy nawadniane 61 0
uprawy zbóż 279 0
nieużytki 45 0
zabudowane 18 0

Historia[edytuj | edytuj kod]

Płonące żydowskie osiedle Har-Tuw, około 23-31 sierpnia 1929

W 1596 tutejsza wieś liczyła 110 mieszkańców, którzy płacili podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, winogron, owoców, oraz hodowli kóz i ulów[2]. W 1883 grupa angielskich misjonarzy zakupiła tutejsze grunty z zamiarem utworzenia osady rolniczej dla Żydów. Powstała ona w 1895 pod nazwą Har-Tuw. Zamieszkało w niej około 100 Żydów[3].

W okresie panowania Brytyjczyków Artuf była małą wsią. We wsi był jeden meczet[1]. Podczas arabskich zamieszek w 1929 żydowska osada Har-Tuw została zniszczona, a wszystkie domy spalone. Rok później osiedle odbudowano[4].

Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny arabskie milicje działające ze wsi Artuf atakowały żydowskie konwoje do Jerozolimy, paraliżując komunikację w tym rejonie. W dniu 20 grudnia 1947 w zaatakowanym konwoju zginęło 3 Żydów. Następne organizowane konwoje były chronione przez pojazdy opancerzone, pomimo to 13 marca 1948 w kolejnym zaatakowanym konwoju zginęło 11 osób[5]. Do największego dramatu doszło 16 stycznia 1948 w ataku na konwój zginęło 35 jego członków. Według raportu, liczne zwłoki zabitych zostały brutalnie okaleczone po śmierci[6]. Gdy podczas I wojny izraelsko-arabskiej w pobliżu wioski wybudowano Drogę Birmańską, jej sąsiedztwo stwarzało poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żydowskich transportów. Z tego powodu podczas operacji Danny w dniu 18 lipca 1948 wieś zajęli izraelscy żołnierze. Wysiedlono wówczas mieszkańców, a następnie wyburzono większość domów[1].

Miejsce obecnie[edytuj | edytuj kod]

Na terenie wioski Artuf utworzono w 1950 moszaw Naham.

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Artuf: „Poza osiedlem żydowskim Naham zachował się jeden kamienny dom, który obecnie jest zamieszkały przez żydowską rodzinę. W środkowej części osiedla znajduje się mały dom, wykorzystywany jako magazyn ... Położony na zachodzie cmentarz wiejski został wyrównany, i tylko pozostają widoczne krawędzi jednego lub dwóch grobów”[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Welcome To 'Artuf. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-10]. (ang.).
  2. Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 152.
  3. Ruth Kark, Michal Oren-Nordheim: Jerusalem and its environs: quarters, neighborhoods, villages, 1800-1948. Wayne State University Press, 2001, s. 304. [dostęp 2011-09-10]. (ang.).
  4. PM's speech at the Inauguration of the Rail Stations in Ashkelon and in Jerusalem. [w:] Prime Minister's Office [on-line]. [dostęp 2011-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-24)]. (ang.).
  5. Yitzhak Levi: Jerusalem in the War of Independence. Ma’arachot, 1986, s. 443. (hebr.).
  6. Arieh O’Sullivan. A Magnificent Disaster. „The Jerusalem Post”, 1998-01-16.