Bitwa pod Điện Biên Phủ – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bitwa pod Điện Biên Phủ
I wojna indochińska
Ilustracja
Zrzut francuskich spadochroniarzy podczas bitwy
Czas

13 marca – 7 maja 1954

Miejsce

rejon Điện Biên Phủ

Terytorium

Wietnam

Przyczyna

postępująca ofensywa wietnamska

Wynik

zdecydowane zwycięstwo Wietnamu

Strony konfliktu
 Francja

Wsparcie:
 Stany Zjednoczone

 DR Wietnamu
Wsparcie:
 ZSRR
 ChRL
Dowódcy
Christian de Castries Võ Nguyên Giáp
Siły
20 000 żołnierzy 55 000 żołnierzy
Straty
2900 zabitych i zaginionych,
17 800 wziętych do niewoli 		7950 zabitych,
15 000 rannych
Położenie na mapie Wietnamu
Mapa konturowa Wietnamu, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
21°23′13″N 103°00′56″E/21,386944 103,015556
Multimedia w Wikimedia Commons
Szkic sytuacyjny pierwszej fazy bitwy
Amerykański lekki czołg M24 Chaffee w służbie francuskiej w Wietnamie
Żołnierze wojsk wietnamskich eskortują jeńców francuskich w drodze do obozu
Wietnamski żołnierz macha flagą Việt Minhu po zdobyciu francuskiej kwatery głównej

Bitwa pod Điện Biên Phủ (wiet. Chiến dịch Điện Biên Phủ) – decydująca bitwa I wojny indochińskiej, między wojskami francuskimi a wojskami wietnamskimi, Việt Minhem, toczona w rejonie Điện Biên Phủ (wiosce przekształconej przez Francuzów w warowny obóz dla liczącego ok. 20 tys. żołnierzy garnizonu, wspartego 60 działami, 10 lekkimi czołgami M24 Chaffee oraz 6 samolotami szturmowymi zrzucającymi napalm[1], trwająca od 13 marca 1954 do 7 maja 1954, zakończona klęską armii francuskiej. Okazała się też początkiem końca kolonializmu francuskiego[2].

Prolog[edytuj | edytuj kod]

W maju 1953 francuski generał Henri Navarre przejął dowództwo nad wojskami francuskimi w Wietnamie. Opracowana przez niego strategia zdecydowanej walki z Việt Minhem zakładała desant na terytorium wroga i związanie jego głównych sił w rozstrzygającej bitwie. Na miejsce bitwy wyznaczono rejon Điện Biên Phủ, wioski leżącej 320 km na północny zachód od głównej bazy armii francuskiej w Hanoi[3]. W ramach operacji "Castor" pierwszy desant 1800 francuskich spadochroniarzy nastąpił już 20 listopada 1953. Wraz z jego wzmacnianiem, zbudowano bazę wojskową z dwoma lotniskami i 49 punktami oporu. Główny punkt bazy usytuowany w centrum doliny zajmował bunkier dowództwa. Ważnymi punktami obrony były natomiast reduty: Gabrielle, Anne Marie, Beatrice i Isabelle. Dowodzący francuską bazą płk Christian de Castries miał do dyspozycji 16 200 żołnierzy, kompanię czołgów i eskadrę 12 samolotów. Tak przygotowaną bazę uznano za nie do zdobycia, na której w czasie ataków miała się wykrwawić armia Việt Minhu[4].

31 stycznia 1954 roku pierwsze patrole francuskie starły się z siłami Việt Minhu, w dniach następnych po kolejnych potyczkach patroli wysyłanych we wszystkich kierunkach Francuzi zdali sobie sprawę z oblężenia.

Bitwa[edytuj | edytuj kod]

Gen. Võ Nguyên Giáp, atak na pozycie francuskie wyznaczył na 13 marca 1954 roku i tego dnia on nastąpił. O godzinie 17:00 zmasowany atak artylerii Việt Minhu zniszczył stanowiska artylerii francuskiej i samoloty znajdujące się na pasie startowym. Uszkodzeniu uległy też przewody telefoniczne. Atak piechoty na redutę Beatrice kompletnie zaskoczył obrońców. Fanatyczni żołnierze-wieśniacy nie zważając na ogień karabinów maszynowych, szli prosto pod kule, rzucali się na zasieki, aby następni atakujący mogli przejść po ich ciałach. Własnymi ciałami zasłaniali otwory strzelnicze w bunkrach. Po ciężkich walkach i ogromnych stratach wśród atakujących, reduta padła. Francuzi również ponieśli znaczne straty, z 750 żołnierzy broniących reduty, przeżyło tylko 194[5].

Następnie artyleria i piechota Việt Minhu zaatakowała umocnienia Gabrielle, które zostały zdobyte po dwóch dniach walki. Trzy dni później Wietnamczycy zajęli redutę Anne-Marie, co odsłoniło całkowicie lotnisko i uczyniło je bezużytecznym, dodatkowo zniszczono na pasach startowych 60 samolotów transportowych. Od tego momentu zaopatrzenie dla sił francuskich dostarczano tylko drogą powietrzną, ładunki zrzucano na spadochronach. 30 i 31 marca Việt Minh skierował kolejne ataki na umocnienia Dominique, Francoise oraz Claudine, Eliane i Huguette, lecz Francuzi zmusili Wietnamczyków do wycofania się, a w rejonie południowym utrzymali pozycje wokół reduty Isabelle. Obie armie miały teraz czas na reorganizację. Siły francuskie w toku walk były wzmacniane desantami spadochroniarzy – zrzucono 5 batalionów spadochroniarzy. W kwietniu generał Võ zmienił taktykę i ze zmasowanych ataków przeszedł do powolnego, ale systematycznego wdzierania się na teren Francuzów, konstruował też rozbudowaną sieć okopów wokół ich pozycji. Francuzi próbowali nalotów na pozycje wietnamskie, ale bez większych rezultatów. 22 kwietnia zaczęły padać deszcze monsunowe, powodując że posiadane przez armię francuską czołgi grzęzły w rozmokłym gruncie i traciły swe walory bojowe[6]. Deszcze utrudniały także działania bojowe lotnictwu francuskiemu. W czasie walk wojska wietnamskie zestrzeliły 62 samoloty i 167 uszkodziły[6]. Po sukcesach wojsk wietnamskich, między innymi zdobyciu redut Gabrielle i Anne Marie, płk Piroth popełnił samobójstwo[7], a gen. de Castries popadł w załamanie nerwowe[8].

2 maja 1954 roku Việt Minh przypuścił ostateczny szturm i zajął część kolejnych umocnień. Dowództwo francuskie zdało sobie w końcu sprawę, iż niemożliwe jest przełamanie oblężenia wietnamskiego – jedynym wyjściem było uzyskanie amerykańskiego wsparcia i masowy nalot na pozycje Việt Minhu za pomocą bombowców startujących z lotniskowców na Morzu Południowochińskim. Francuzi zaczęli także poważnie rozważać możliwość użycia broni atomowej[7] gdyż zdawali sobie sprawę z tego, że starcie z użyciem broni konwencjonalnej zakończy się ich klęską. Dotychczas Stany Zjednoczone Ameryki udzielały wojskom francuskim pomocy, dostarczając głównie broń i wsparcie logistyczne, ale odmówiły zbombardowania pozycji Việt Minhu, nie chcąc głębiej angażować się w konflikt. Pomimo poparcia przez ważnych amerykańskich wojskowych planu użycia broni atomowej w Wietnamie (w postaci trzech taktycznych bomb atomowych), plan ten upadł, ponieważ Dwight Eisenhower prezydent USA nie wyraził na to zgody[8]. W sprawie pomocy Francuzom Eisenhower rozmawiał z Winstonem Churchillem, otrzymał jednak odpowiedz, że Wielka Brytania nie będzie się wikłać we francuskie sprawy kolonialne[9].

7 maja po ponownym ataku padła kolejna część bronionych przez Francuzów pozycji, a o 17:30 Wietnamczycy wkroczyli do bunkra dowodzenia. Wojska francuskie poddały się, co kończyło działania zbrojne I wojny indochińskiej[10]. Partyzanci z Việt Minh wzięli do niewoli po bitwie ok. 10,5 tys. żołnierzy francuskich. Spośród nich 3290 zostało później zwolnionych i przekazanych stronie francuskiej. Los 3130 jeńców pochodzenia indochińskiego nie jest znany[11].

Narodowość żołnierzy walczących stron[edytuj | edytuj kod]

W bitwie pod Điện Biên Phủ walczyło niewielu rodowitych Francuzów. Wojska francuskie dowodzone przez płk Christiana de Castriesa (w trakcie walk awansowany został do stopnia brygadiera[12]) składały się z Francuzów, Afrykańczyków, Wietnamczyków i Niemców służących w Legii Cudzoziemskiej[13]. Od końca II wojny światowej służyło w tej formacji około 1400 Niemców[14], weteranów niemieckiego Waffen-SS (ramię w ramię m.in. z Polakami), którzy najprawdopodobniej wzięli udział w bitwie. Ponadto walczyło tam kilku Amerykanów[15]. W wojskach wietnamskich którymi dowodził gen. Võ Nguyên Giáp służyli Wietnamczycy[5].

Skutki[edytuj | edytuj kod]

Bitwa zakończyła okres kolonialnego panowania Francji w Wietnamie i jej zaangażowania w Indochinach. Doprowadziła do rozmów w Genewie, które podzieliły Wietnam na dwie części.

 Osobny artykuł: Konferencja genewska (1954).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Macdonald 1998 ↓, s. 194.
  2. ↑ Durschmied 2002 ↓, s. 270.
  3. ↑ Regan 2007 ↓, s. 207.
  4. ↑ Ryniewicz 2008 ↓, s. 139.
  5. ↑ a b Regan 2007 ↓, s. 206, 209.
  6. ↑ a b Regan 2007 ↓, s. 209.
  7. ↑ a b Macdonald 1998 ↓, s. 196.
  8. ↑ a b Cummins 2013 ↓, s. 184.
  9. ↑ Regan 2007 ↓, s. 210.
  10. ↑ Weir 2013 ↓, s. 313.
  11. ↑ Jean-Jacques Arzalier: Les Pertes Humaines 1954-2004, La Bataille de Dien Bien Phu, entre Histoire et Mémoire. Société française d’histoire d’outre-mer, 2004. (fr.).
  12. ↑ Macdonald 1998 ↓, s. 197.
  13. ↑ Regan 2007 ↓, s. 207, 208.
  14. ↑ Mała encyklopedia wojskowa 1967 ↓, s. 312.
  15. ↑ Stephen E. Ambrose: Kompania braci. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 2009. ISBN 978-83-89656-55-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Joseph Cummins: Najdłuższe konflikty zbrojne. Wyd. 1. Warszawa: Muza SA, 2013. ISBN 978-83-7758-259-6.
  • John Macdonald: Wielkie bitwy historii. Wyd. 2. Warszawa: Agencja Wydawnicza Morex, 1998. ISBN 83-85904-92-1.
  • Erik Durschmied: Niezwykłe bitwy i co zadecydowało o ich wyniku. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2002. ISBN 83-7245-930-4.
  • Geoffrey Regan: Bitwy które zmieniły bieg historii. Wyd. 1. Warszawa: BELLONA, 2007. ISBN 978-83-11-10733-5.
  • Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata. Wyd. 2. Warszawa: Almapress, 2008. ISBN 978-83-7020-379-5.
  • William Weir: Przegrane zwycięstwa. Od starożytności po wojnę w Wietnamie. Wyd. 1. Warszawa: BELLONA, 2011. ISBN 978-83-11-12007-5.
  • Mała encyklopedia wojskowa. A-J. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Bitwy i operacje wojskowe I wojny indochińskiej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Điện_Biên_Phủ&oldid=73267392”