French
DeutschBlokada morska – Wikipedia, wolna encyklopedia
Blokada morska (ang. naval blockade) – zamknięcie portu lub całego wybrzeża kraju przeciwnika dla wszystkich statków handlowych.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Blokada morska to rodzaj działań bojowych na morzu. Jej celem jest odcięcie wrogiego państwa od wszelkich kontaktów drogą morską z innymi państwami, izolacji jego sił morskich oraz sparaliżowania jego komunikacji morskich. Działania te mogą być wykorzystywane jako ostateczna forma wymuszenia sankcji, a w czasie prowadzenia działań wojennych jako sposób uniemożliwiający przeciwnikowi przeprowadzenie wzmocnienia sił i dostarczenia dla nich zaopatrzenia[1].
Karta Narodów Zjednoczonych w art. 42 głosi że Rada Bezpieczeństwa może przeprowadzić siłami powietrznymi, morskimi lub lądowymi taką akcję, jaką uzna za konieczną dla utrzymania albo przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Akcja ta może obejmować demonstrację, blokadę i inne operacje sił zbrojnych, powietrznych, morskich lub lądowych członków Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Rodzaje blokad[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniamy dwa rodzaje blokad[2]:
- Blokada morska pokojowa – przecięcie przez flotę wojenną państwa blokującego (bez wypowiedzenia wojny) komunikacji morskiej państwa blokowanego w celu zmuszenia go do przyjęcia stawianych żądań. W przeciwieństwie do blokady morskiej wojennej nie daje ona możliwości konfiskaty statków naruszających blokadę. Blokada morska pokojowa, uważana dawniej za jeden z dopuszczalnych rodzajów represaliów, jest sprzeczna z współczesnym prawem międzynarodowym i może być uznana za akt agresji[3].
- Blokada morska wojenna – przecięcie komunikacji morskiej w celu szkodzenia nieprzyjacielowi w wojnie morskiej. Deklaracja paryska z 1856 i nieratyfikowana deklaracja londyńska z 1909 wymagały, aby blokada morska była rzeczywista, tzn. aby blokowane porty i wybrzeża były skutecznie strzeżone przez okręty państwa blokującego. Naruszenie blokady morskiej powoduje konfiskatę statku i ładunku. Blokada, która nie odpowiada wymogom rzeczywistości (nie jest skuteczna), nosi nazwę blokady fikcyjnej (gabinetowej, papierowej) i może być nieuznana przez państwa neutralne. Zasada rzeczywistości blokady morskiej nie była przestrzegana podczas I i II wojny światowej.
Blokadę morską stosowały m.in. Stany Zjednoczone Ameryki wobec Skonfederowanych Stanów Ameryki podczas wojny secesyjnej w latach 1861-1865, w ramach planu Anaconda – mimo że nie uznawały Konfederacji za odrębne państwo.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Huzarski (red.) i Wołejszo (red.) 2014 ↓, s. 165.
- ↑ Krupa (red.) 2007 ↓, s. 91–92.
- ↑ Konwencja o określeniu napaści podpisana w Londynie 3 lipca 1933, art. 2.4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Huzarski (red.), Jarosław Wołejszo (red.): Leksykon obronności. Polska i Europa. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 2014. ISBN 978-83-11-13382-2.
- Andrzej Krupa (red.): Encyklopedia wojskowa: dowódcy i ich armie, historia wojen i bitew, technika wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-15175-1.
- Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 44. ISBN 83-11-06229-3.
- Lesław Furmaga, Józef Wójcicki: Mały słownik morski. Gdynia: Mitel International Ltd, 1993. ISBN 83-85413-73-1.