Burmistrzowie i prezydenci Gdańska – Wikipedia, wolna encyklopedia

prezydent miasta Gdańska
Ilustracja
herb Gdańska
Stanowisko
Państwo

 Polska

Data utworzenia

1945

Pierwszy prezydent

Franciszek Kotus-Jankowski

Długość kadencji

5 lat

Obecny prezydent

Aleksandra Dulkiewicz

Siedziba

Urząd Miejski w Gdańsku

Multimedia w Wikimedia Commons

Prezydent miasta Gdańska – jednoosobowy organ wykonawczy Miasta Gdańska, wybierany od 2002 r. w wyborach bezpośrednich. Wykonuje on zadania zarządu powiatu i starosty[a]. Kieruje on pracą Urzędu Miejskiego w Gdańsku i przygotowuje projekty uchwał Rady Miasta[1].

Niniejszy artykuł zawiera listę burmistrzów, prezydentów i przewodniczących Rady Miasta Gdańska.

Lata 1342–1794[edytuj | edytuj kod]

Czasy panowania zakonu krzyżackiego[edytuj | edytuj kod]

Burmistrzowie Głównego Miasta Gdańska (funkcjonującego od 1342 do 15 maja 1457 r.)[b][2][3][4]

Okres I Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]

Johann van der Linde (1608)

Rada Miasta wybierała czterech burmistrzów. Pierwszy nosił tytuł burmistrza prezydującego i skupiał najwyższą władzę. Po upływie roku prezydent zdawał urząd na rzecz drugiego burmistrza, który stawał się prezydentem a sam obejmował urząd czwartego burmistrza. Pierwszemu burmistrzowi podlegały m.in. sprawy zewnętrzne miasta oraz administracyjno-sądowe, drugiemu – cywilno-sądowe, trzeciemu – sprawy wojskowe, a czwartemu – straże miejskie.

Lata 1794–1919[edytuj | edytuj kod]

Zabór pruski[edytuj | edytuj kod]

25 kwietnia 1794 – 31 sierpnia 1803 – Johann Christian von Lindenowski (prezydent)
1794 – Michael Groddeck (burmistrz policji)
1794 – E.F. von Gralath (burmistrz)
1794-? – Johann Willhelm Weickhmann (burmistrz)
16 kwietnia 1804 – 27 maja 1807 – Christian Ludwig Bax (prezydent)

„Wolne Miasto” Napoleońskie[edytuj | edytuj kod]

1807-1808 – Carl Friedrich von Gralath (prezydent Senatu)
1807 – Daniel Andreas Zernecke (wiceprezydent Senatu)
1807 – Carl Renner (wiceprezydent Senatu)
1807 – Joachim Willhelm Weickhmann (wiceprezydent Senatu)
1808 – Jacob Ernst Schumann (wiceprezydent Senatu)
1808-1810 – Gottlieb Hufeland (prezydent Senatu)
1810-1814 – Johann Willhelm Wernsdorff (prezydent Senatu)

Rządy pruskie[edytuj | edytuj kod]

Władzę wykonawczą miał Zarząd Miasta, którą kierował wybierany przez Radę Miejską i zatwierdzany przez króla nadburmistrz. Burmistrz wchodził w skład Zarządu Miasta i był szefem administracji miasta.

19 lutego 1814 – 28 marca 1850 – Joachim Heinrich Weickhmann (nadburmistrz)
1814-1820 – Johann Willhelm Wernsdorff (burmistrz)
1820-1827 – Carl Gottlieb Döring (burmistrz)
1827-1836 – Georg Alexander Lankau (burmistrz)
1836-1842 – Friedrich Gotthold Siewert (burmistrz)
1842-1846 – Georg Carl Jacobi (burmistrz)
1847-1862 – Samuel Friedrich Schumann (burmistrz)
styczeń 1850 – 29 grudnia 1862 – Karl August Groddeck (nadburmistrz)
1 stycznia 1863 – 30 listopada 1890 – Leopold von Winter (nadburmistrz)
1863-1875 – Johann Heinrich Lintz (burmistrz)
1876-1877 – Carl Mackbach (burmistrz)
1878-1894 – Albrecht Bruno Hageman (burmistrz)
8 stycznia 1891 – 21 stycznia 1896 – Karl Adolf Baumbach (nadburmistrz)
1895-1910 – Otto Trampe (burmistrz)
14 sierpnia 1896 – 30 listopada 1902 – Clemens Gottlieb Delbrück (nadburmistrz)
20 kwietnia 1903 – 8 lutego 1910 – Heinrich Ehlers (nadburmistrz)
12 sierpnia 1910 – 8 października 1918 – Heinrich Scholtz (nadburmistrz)
1910-1921 – Hugo Bail (burmistrz)
19 lutego 1919 – 6 grudnia 1920 – Heinrich Sahm (nadburmistrz)

Wolne Miasto Gdańsk[edytuj | edytuj kod]

  • Heinrich Sahm (6 grudnia 1920 – 9 stycznia 1931, prezydent Senatu)
  • Ernst Ziehm (9 stycznia 1931 – 20 czerwca 1933, prezydent Senatu)
  • Hermann Rauschning (20 czerwca 1933 – 24 listopada 1934, prezydent Senatu)
  • Arthur Greiser (29 listopada 1934 – 1 września 1939, prezydent Senatu)

Lata 1939–1945[edytuj | edytuj kod]

  • Georg Lippke (1 września 1939 – marzec 1945, nadburmistrz)
  • Friedrich Marzian (1 września 1939 – marzec 1945, burmistrz)

Zwierzchnicy władzy wykonawczej Gdańska od 1945[edytuj | edytuj kod]

Prezydenci miasta Gdańska w latach 1945–1950[edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1950–1973[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z ustawą Sejmu nastąpiło połączenie funkcji prezydenta miasta oraz przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. Stanowisko prezydenta miasta przywrócono w 1973.

  • Piotr Stolarek (2 czerwca 1950 – 19 lutego 1953)
  • Stanisław Schmidt[5] (19 lutego 1953 – 16 grudnia 1954)
  • Julian Cybulski (16 grudnia 1954 – 12 lutego 1958)
  • Stanisław Schmidt (12 lutego 1958 – 27 lutego 1963)
  • Tadeusz Bejm (27 lutego 1963 – 10 czerwca 1969)
  • Jan Nikołajew[6] (10 czerwca 1969 – 13 grudnia 1973)

Prezydenci miasta Gdańska od 1973[7][edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący organów stanowiących Gdańska od 1945[edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1945–1950[edytuj | edytuj kod]

  • Alfred Kossakowski (10 lipca 1945 – 29 kwietnia 1948)
  • Leon Srebrnik (29 kwietnia 1948 – 6 października 1949)
  • Bolesław Gemza (6 października 1949 – 2 lipca 1950)

Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1950–1973[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z ustawą Sejmu nastąpiło połączenie funkcji prezydenta miasta oraz przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. Stanowisko prezydenta miasta przywrócono w 1973.

  • Piotr Stolarek (2 czerwca 1950 – 19 lutego 1953)
  • Stanisław Schmidt[5] (19 lutego 1953 – 16 grudnia 1954)
  • Julian Cybulski (16 grudnia 1954 – 12 lutego 1958)
  • Stanisław Schmidt (12 lutego 1958 – 27 lutego 1963)
  • Tadeusz Bejm (27 lutego 1963 – 10 czerwca 1969)
  • Jan Nikołajew[6] (10 czerwca 1969 – 13 grudnia 1973)

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1973–1990[edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący rady miasta Gdańska od 1990[7][edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Gdańsk jest miastem na prawach powiatu.
  2. ↑ Dnia 15 maja 1457 przywilejem króla polskiego Kazimierza IV Jagiellończyka (w czasie wojny trzynastoletniej) zlikwidowano rozbicie aglomeracji gdańskiej, podporządkowując władzom Głównego Miasta także Stare Miasto, Osiek i Młode Miasto. Od tego momentu burmistrzowie Głównego Miasta stali się burmistrzami Gdańska jako całości.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Gdańsku [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2019-01-15].
  2. ↑ BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH – Encyklopedia Gdańska [online], gedanopedia.pl [dostęp 2019-01-15].
  3. ↑ Królewska życzliwość i łaska dla Gdańska. Rocznica wielkiego przywileju [online], pomorskie.eu [dostęp 2019-01-15].
  4. ↑ Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku – Wielki Przywilej [online], Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku – Wielki Przywilej – Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku – Wielki Przywilej – Wydarzenia – Wiedza – HISTORIA: POSZUKAJ [dostęp 2019-01-15].
  5. ↑ a b Stanisław Schmidt [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-25] (pol.).
  6. ↑ a b Jan Nikołajew [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  7. ↑ a b 30 lat samorządu terytorialnego. Zobacz pełną listę radnych, prezydentów i ich zastępców. gdansk.pl, 2020-05-25. [dostęp 2023-07-21].
  8. ↑ Paweł Adamowicz nie żyje. Prezydent Gdańska został zaatakowany nożem na imprezie WOŚP. [online], Wirtualna Polska, 14 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-14].
  9. ↑ Ewa Karendys, Aleksandra Dulkiewicz już oficjalnie pełni obowiązki prezydenta Gdańska [online], 17 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-17].
  10. ↑ Jarosław Polski [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  11. ↑ Janusz Lewiński [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2023-01-25] (pol.).
  12. ↑ Grabarek Bartoszewicz-Elżbieta [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).
Prezydenci Gdańska (od 1945)
Prezydenci Gdańska (1945–1950)
Przewodniczący Prezydium Rady
Narodowej Gdańska (1950–1973)
Prezydenci Gdańska (od 1973)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Burmistrzowie_i_prezydenci_Gdańska&oldid=71999866”