Celeus – Wikipedia, wolna encyklopedia

	Celeus
	Boie, 1831
	; Przedstawiciel rodzaju – dzięcioł kasztanowaty (C. elegans)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzięciołowe
Podrząd	dzięciołowce
Nadrodzina	Picoidea
Rodzina	dzięciołowate
Podrodzina	dzięcioły
Plemię	Picini
Rodzaj	Celeus
	Typ nomenklatoryczny
	Picus flavescens J.F. Gmelin, 1788
Synonimy
	Malacolophus Swainson, 1832; Celeopicos Malherbe, 1849; Cerchneipicus Bonaparte, 1854; Xanthopicus Malherbe, 1861; Cerchneopipo Sundevall, 1866; Crocomorphus Hargitt, 1890;
	Malacolophus Swainson, 1832; Celeopicos Malherbe, 1849; Cerchneipicus Bonaparte, 1854; Xanthopicus Malherbe, 1861; Cerchneopipo Sundevall, 1866; Crocomorphus Hargitt, 1890;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Celeus – rodzaj ptaków z rodziny dzięciołowatych (Picidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 19–30 cm; masa ciała 58–200 g^[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Celeus: gr. κελεος keleos „zielony dzięcioł”^[10].
Malacolophus: gr. μαλακος malakos „miękki, delikatny”; λοφος lophos „czub, grzebień”^[10]. Gatunek typowy: Picus elegans Statius Müller, 1776.
Celeopicos: rodzaj Celeus Boie, 1831; nowogr. πικος pikos „dzięcioł”, od łac. picus „dzięcioł”^[10]. Gatunek typowy: Picus flavescens J.F. Gmelin, 1788.
Cerchneipicus: rodzaj Cerchneis^[a] Boie, 1826 (pustułka); łac. picus „dzięcioł”^[10]. Gatunek typowy: Picus tinnunculus Wagler, 1829.
Xanthopicus: gr. ξανθος xanthos „żółty”; nowogr. πικος pikos „dzięcioł”, od łac. picus „dzięcioł”^[10]. Gatunek typowy: Picus flavescens J.F. Gmelin, 1788.
Cerchneopipo: rodzaj Cerchneis Boie, 1826 (pustułka); gr. πιπω pipō „dzięcioł”^[10]. Korekta nazwy Cerchneipicus Bonaparte, 1854.
Crocomorphus: gr. κροκος krokos „szafran, żółty”; μορφη morphē „forma, wygląd”^[10]. Gatunek typowy: Picus flavus Statius Müller, 1766.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[11]:

Celeus loricatus (Reichenbach, 1854) – dzięcioł czerwonobrody
Celeus torquatus (Boddaert, 1783) – dzięcioł obrożny
Celeus galeatus (Temminck, 1822) – dzięcioł hełmiasty – takson wyodrębniony ostatnio z rodzaju Dryocopus^[12]^[13]^[14]
Celeus castaneus (Wagler, 1829) – dzięcioł jasnogłowy
Celeus grammicus (Natterer & Malherbe, 1845) – dzięcioł łuskowany
Celeus undatus (Linnaeus, 1766) – dzięcioł tygrysi
Celeus flavus (Statius Müller, 1776) – dzięcioł kremowy
Celeus spectabilis P.L. Sclater & Salvin, 1880 – dzięcioł rdzawoczuby
Celeus obrieni Short, 1973 – dzięcioł brazylijski – takson wyodrębniony ostatnio z C. spectabilis^[15]^[16]
Celeus ochraceus (von Spix, 1824) – dzięcioł ochrowy – takson wyodrębniony ostatnio z C. flavescens^[16]
Celeus flavescens (J.F. Gmelin, 1788) – dzięcioł żółtawy
Celeus elegans (Statius Müller, 1776) – dzięcioł kasztanowaty
Celeus lugubris (Malherbe, 1851) – dzięcioł jasnoczuby

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Synonim Falco Linnaeus, 1758.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Celeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ F. Boie. Bemerkungen über Species und einige ornithologische Familien und Sippen. „Isis von Oken”. 24, s. kol. 542, 1831. (niem.).
↑ W. Swainson: Picidae. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: John Murray, 1831, s. 300. (ang.).
↑ A. Malherbe. Nouvelle classification des picinées ou pics, devant sertir de base a une monographie de ces oiseaux grimpeurs, accompagnée de planches peintes. „Mémoires de l’Académie nationale de Metz”. 30, s. 332, 1849. (fr.).
↑ Ch.L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 123, 1854. (łac.).
↑ P.A. Malherbe: Monographie des picidées, ou Histoire naturelle des picidés, picumninés, yuncinés ou torcols; comprenant dans la première partie, l’origine mythologique, les mœurs, les migrations, l’anatomie, la physiologie, la répartition géographique, les divers systèmes de classification de ces oiseaux grimpeurs zygodactyles, ainsi qu’un dictionnaire alphabétique des auteurs et des ouvrages cités par abréviation; dans la deuxième partie, la synonymie, la description en latin et en français, l’histoire de chaque espèce, ainsi qu’un dictionnaire alphabétique et synonymique latin de toutes les espèces. T. 1. Metz: Typ. de J. Verronnais, 1861, s. liii. (fr.).
↑ C.J. Sundevall: Conspectum avium picinarum. Stockholm: Samson & Wallin, 1866, s. 116. (łac.).
↑ E. Hargitt: Catalogue of the Birds in the British Museum. Cz. 18: Picariae. London: Printed by order of the Trustees, 1890, s. 439. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Woodpeckers (Picidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.picida1.01. [dostęp 2020-06-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Picini Leach, 1820 (Wersja: 2020-05-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-26].
↑ B.W. Benz, M.B. Robbins & K.J. Zimmer. Phylogenetic relationships of the Helmeted Woodpecker (Dryocopus galeatus): A case of interspecific mimicry?. „The Auk”. 132 (4), s. 938–950, 2015. DOI: 10.1642/AUK-15-72.1. (ang.).
↑ M. Lammertink, C. Kopuchian, H.B. Brandl, P.L. Tubaro & H. Winkler. A striking case of deceptive woodpecker colouration: the threatened Helmeted Woodpecker Dryocopus galeatus belongs in the genus Celeus. „Journal of Ornithology”. 157 (1), s. 109–116, 2016. DOI: 10.1007/s10336-015-1254-x. (ang.).
↑ M.J. Dufort. An augmented supermatrix phylogeny of the avian family Picidae reveals uncertainty deep in the family tree. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 94 (A), s. 313–326, 2016. DOI: 10.1016/j.ympev.2015.08.025. (ang.).
↑ A. Whittaker & D.C. Oren. Important ornithological records from the Rio Juruá, western Amazonia, including twelve additions to the Brazilian avifauna. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 119, s. 235–260, 1999. (ang.).
↑ ^a ^b B.W. Benz & M.B. Robbins. Molecular phylogenetics, vocalizations, and species limits in Celeus woodpeckers (Aves: Picidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 61 (1), s. 29–44, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2011.05.001. (ang.).

[11] Synonim Falco Linnaeus, 1758.

[itis-1] Celeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Boie-2] F. Boie. Bemerkungen über Species und einige ornithologische Familien und Sippen. „Isis von Oken”. 24, s. kol. 542, 1831. (niem.).

[Swainson-3] W. Swainson: Picidae. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: John Murray, 1831, s. 300. (ang.).

[Malherbe-4] A. Malherbe. Nouvelle classification des picinées ou pics, devant sertir de base a une monographie de ces oiseaux grimpeurs, accompagnée de planches peintes. „Mémoires de l’Académie nationale de Metz”. 30, s. 332, 1849. (fr.).

[Bonaparte-5] Ch.L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 123, 1854. (łac.).

[Malherbe1861-6] P.A. Malherbe: Monographie des picidées, ou Histoire naturelle des picidés, picumninés, yuncinés ou torcols; comprenant dans la première partie, l’origine mythologique, les mœurs, les migrations, l’anatomie, la physiologie, la répartition géographique, les divers systèmes de classification de ces oiseaux grimpeurs zygodactyles, ainsi qu’un dictionnaire alphabétique des auteurs et des ouvrages cités par abréviation; dans la deuxième partie, la synonymie, la description en latin et en français, l’histoire de chaque espèce, ainsi qu’un dictionnaire alphabétique et synonymique latin de toutes les espèces. T. 1. Metz: Typ. de J. Verronnais, 1861, s. liii. (fr.).

[Sundevall-7] C.J. Sundevall: Conspectum avium picinarum. Stockholm: Samson & Wallin, 1866, s. 116. (łac.).

[Hargitt-8] E. Hargitt: Catalogue of the Birds in the British Museum. Cz. 18: Picariae. London: Printed by order of the Trustees, 1890, s. 439. (ang.).

[Winkler&inni-9] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Woodpeckers (Picidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.picida1.01. [dostęp 2020-06-26]. (ang.).

[Jobling-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-12] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Picini Leach, 1820 (Wersja: 2020-05-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-26].

[Benz&inni-13] B.W. Benz, M.B. Robbins & K.J. Zimmer. Phylogenetic relationships of the Helmeted Woodpecker (Dryocopus galeatus): A case of interspecific mimicry?. „The Auk”. 132 (4), s. 938–950, 2015. DOI: 10.1642/AUK-15-72.1. (ang.).

[Lammertink&inni-14] M. Lammertink, C. Kopuchian, H.B. Brandl, P.L. Tubaro & H. Winkler. A striking case of deceptive woodpecker colouration: the threatened Helmeted Woodpecker Dryocopus galeatus belongs in the genus Celeus. „Journal of Ornithology”. 157 (1), s. 109–116, 2016. DOI: 10.1007/s10336-015-1254-x. (ang.).

[Dufort-15] M.J. Dufort. An augmented supermatrix phylogeny of the avian family Picidae reveals uncertainty deep in the family tree. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 94 (A), s. 313–326, 2016. DOI: 10.1016/j.ympev.2015.08.025. (ang.).

[Whittaker&Oren-16] A. Whittaker & D.C. Oren. Important ornithological records from the Rio Juruá, western Amazonia, including twelve additions to the Brazilian avifauna. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 119, s. 235–260, 1999. (ang.).

[Benz&Robbins-17] B.W. Benz & M.B. Robbins. Molecular phylogenetics, vocalizations, and species limits in Celeus woodpeckers (Aves: Picidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 61 (1), s. 29–44, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2011.05.001. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]