Chlorki benzalkoniowe – Wikipedia, wolna encyklopedia

Chlorki benzalkoniowe
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C
9
H
13
ClNR
(R = C
8
H
17
do C
18
H
37
)

Identyfikacja
Numer CAS

8001-54-5

Chlorki benzalkoniowe, chlorki benzylodimetyloalkiloamoniowe (łac. benzalkoni chloridum) – organiczne związki chemiczne z grupy czwartorzędowych soli amoniowych, w których do atomu azotu przyłączona jest grupa benzylowa, dwie grupy metylowe oraz łańcuch alkilowy o parzystej liczbie atomów węgla[3] i długości 8–18 atomów. Są związkami powierzchniowo czynnymi. Stosowane jako biocydy, katalizatory przeniesienia fazowego i surfaktanty kationowe. Mają postać białego lub żółtawobiałego proszku lub żelowatych żółtawobiałych fragmenty, higroskopijnych, mydlanych w dotyku[4]. Są bardzo łatwo rozpuszczalne w wodzie i etanolu, ale dość trudno w eterze dietylowym[5].

Mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]

Polega na zmianie struktury warstwy lipidowej błony komórkowej bakterii, przez co staje się bardziej przepuszczalna dla ważnych składników komórki, które przechodzą na zewnątrz. Jednak jest to działanie bardzo powolne; mimo tego jest to środek popularny, skuteczny i o wszechstronnym zastosowaniu.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • roztwór wodny 0,005% do odkażania błon śluzowych[5];
  • roztwór wodny 0,1–0,5% do odkażania skóry (może zawierać etanol)[5];
  • roztwór wodny 0,1% do odkażania narzędzi (może zawierać etanol);
  • roztwór wodny 1% do odkażania rąk (może zawierać etanol).

Stosowany przede wszystkim jako środek konserwujący w przygotowywaniu postaci leku[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Alkyl dimethylbenzyl ammonium chloride, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 491119 [dostęp 2012-05-30] (niem. • ang.).
  2. Benzalkonium chloride, karta charakterystyki produktu Sciencelab.com, 21 maja 2013, numer katalogowy: SLB1921 [zarchiwizowane z adresu 2014-09-02].
  3. Reregistration Eligibility Decision for Alkyl Dimethyl Benzyl Ammonium Chloride (ADBAC), United States Environmental Protection Agency, sierpień 2006, s. 3 [zarchiwizowane z adresu 2012-10-22] (ang.).
  4. Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
  5. a b c d Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3.