Dallas – Wikipedia, wolna encyklopedia
Siedziba hrabstwa | |||||
Dallas | |||||
| |||||
Przydomek: Big D | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stan | |||||
Hrabstwo | |||||
Data założenia | 1841 | ||||
Prawa miejskie | 1856 | ||||
Kod statystyczny | |||||
Burmistrz | Eric Johnson (R) | ||||
Powierzchnia | 993,1 km² | ||||
Wysokość | 131 m n.p.m. | ||||
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 214, 469, 972 | ||||
Kod pocztowy | Lista kodów 75201-75267, 75270, 75275, 75277, 75283-75287, 75294, 75295, 75301, 75303, 75310, 75312, 75313, 75315, 75320, 75323, 75326, 75336, 75339, 75342, 75346, 75350, 75353-75357, 75359, 75360, 75363, 75364, 75367, 75368, 75370-75374, 75376, 75378-75382, 75386-75398 | ||||
Strefa czasowa | |||||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych | |||||
Położenie na mapie Teksasu | |||||
32°46′57″N 96°47′51″W/32,782500 -96,797500 | |||||
Strona internetowa |
Dallas – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, siedziba hrabstwa Dallas, nad rzeką Trinity River. Według spisu z 2020 roku miasto liczy ponad 1,3 mln mieszkańców[1]. Konurbacja Dallas–Fort Worth liczy ponad 7,6 mln mieszkańców (czwarta pod względem liczby mieszkańców aglomeracja w Stanach Zjednoczonych).
Miasto jest węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonują tu międzynarodowy port lotniczy Dallas-Fort Worth oraz port lotniczy Dallas Love Field. Ośrodek naukowo–kulturalny, handlowy, bankowo–finansowy oraz przemysłowy w sektorach m.in. lotniczym, elektronicznym, maszynowym, chemicznym, spożywczym i odzieżowym[2].
- Osobny artykuł:
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miasto położone jest w południowej części Stanów Zjednoczonych, ok. 130 km na południe od granicy stanu Oklahoma.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | 13,8 | 16,0 | 20,4 | 24,8 | 29,0 | 33,1 | 35,6 | 35,8 | 31,5 | 25,8 | 19,5 | 14,2 | 25,0 |
Średnie dobowe temperatury [°C] | 8,4 | 10,6 | 14,8 | 19,1 | 23,8 | 27,9 | 30,2 | 30,4 | 26,1 | 20,2 | 14,1 | 8,9 | 19,6 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | 2,9 | 5,1 | 9,2 | 13,4 | 18,6 | 22,7 | 24,8 | 24,9 | 20,6 | 14,6 | 8,7 | 3,6 | 14,1 |
Opady [mm] | 52 | 66 | 89 | 78 | 125 | 104 | 56 | 47 | 72 | 122 | 73 | 70 | 954 |
Średnia liczba dni z opadami | 6,7 | 6,5 | 7,6 | 6,7 | 9,7 | 8,0 | 4,9 | 4,6 | 5,3 | 7,5 | 6,6 | 6,6 | 80,7 |
Wilgotność [%] | 66 | 66 | 64 | 65 | 70 | 66 | 60 | 60 | 67 | 66 | 67 | 68 | 65 |
Średnie usłonecznienie [h] | 184 | 178 | 228 | 236 | 258 | 298 | 332 | 305 | 246 | 228 | 184 | 173 | 2850 |
Źródło: NOAA[3] (liczba dni z opadami dla wartości 0,25 mm, wysokość 148 m n.p.m., 440 km od oceanu, 1981-2010) |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość Dallas założono w 1841 roku[2]. Jako miasto funkcjonuje od 1856 roku[4]. Nazwa miasta prawdopodobnie pochodzi od imienia jednego z pierwszych osadników[5]. Od połowy XIX wieku przez Dallas przebiegał szlak osadników i poszukiwaczy złota, a miasto stało się głównym ośrodkiem handlu bawełną[2]. Do miasta zaczęli napływać imigranci ze Szwajcarii, Niemiec i Francji, a po wojnie secesyjnej Afroamerykanie[5]. W 1871 roku uruchomiono z Dallas linię kolejową[2].
Od początku XX wieku Dallas było ośrodkiem przetwórstwa żywności oraz produkcji tekstyliów[5]. Napływ imigrantów z Meksyku, przyczynił się do wzrostu liczby ludności[5]. W 1930 roku we wschodnim Teksasie odkryto złoże ropy naftowej, które przyciągneło inwestycje i uczyniło z Dallas główny ośrodek przemysłu naftowego[5]. Od lat 40. XX wieku miasto zaczęło się intensywnie rozwijać, kiedy w rejonie powstało kilka dużych fabryk produkujących samoloty[5].
22 listopada 1963 roku w Dallas zginął w zamachu prezydent Stanów Zjednoczonych John F. Kennedy.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Dallas jest dziewiątym najbardziej zaludnionym miastem w Stanach Zjednoczonych i trzecim w Teksasie po miastach Houston i San Antonio. Jego obszar metropolitalny obejmuje jedną czwartą populacji Teksasu i jest największym w południowych Stanach Zjednoczonych i Teksasie. Podczas spisu powszechnego w Stanach Zjednoczonych w 2020 r. miasto Dallas liczyło 1 304 379 mieszkańców, co oznacza wzrost o 106 563 od czasu spisu powszechnego w Stanach Zjednoczonych w 2010 roku. Jednak od 1 lipca 2022 r. Biuro Spisu Ludności Stanów Zjednoczonych szacuje, że Dallas w pierwszych latach od spisu powszechnego z 2020 r. straciło 4,835 osób, pozostawiając miasto z populacją 1,299,544.[6]
Według American Community Survey z 2020 r. średni dochód gospodarstwa domowego w mieście wynosił 54 747 USD; rodziny miały średni dochód gospodarstwa domowego w wysokości 60 895 USD; rodziny małżeńskie 81 761 USD; a osoby niebędące rodzinami 45 658 USD. W badaniu przeprowadzonym w latach 2003-2007 mężczyźni pracujący w pełnym wymiarze godzin mieli średni dochód w wysokości 32 265 USD w porównaniu z 32 402 USD dla kobiet pracujących w pełnym wymiarze godzin. Dochód na mieszkańca miasta wynosił 25 904 USD. Około 18,7% rodzin i 21,7% populacji znajdowało się poniżej granicy ubóstwa, w tym 33,6% osób poniżej 18 roku życia i 13,4% osób w wieku 65 lat lub starszych.
Etniczność[edytuj | edytuj kod]
Pod względem etnicznym w 2019 roku w Dallas, dominowała ludność rasy białej (62,7%), z czego Latynosi i Hiszpanie (41,8%), następnie rasy czarnej (24,3%) oraz Azjaci (3,4%)[7].
Liczba ludności[edytuj | edytuj kod]
Zabytki i atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
- Dallas Zoo (1888)
- Old Red (1892)
- Muzeum Sztuki (ang. Dallas Museum of Art) (1903)
- Arboretum i ogród botaniczny w Dallas (1938)
- Renaissance Tower (1974)
- Wieża Reunion (1978)
- Bank of America Plaza (1985)
- Muzeum Afroamerykanów w Dallas
- Arts District
Transport[edytuj | edytuj kod]
Lekka kolej miejska[edytuj | edytuj kod]
Nazwa | Zdjęcie | Data powstania | Opis, uwagi |
---|---|---|---|
DART Light Rail | 1996 | Składa się z oznaczonych kolorami czterech linii: czerwonej, niebieskiej, zielonej i pomarańczowej. |
Transport tramwajowy[edytuj | edytuj kod]
Nazwa | Zdjęcie | Data powstania | Opis, uwagi |
---|---|---|---|
Tramwaje w Dallas | 2015 | Transport obsługiwany przez Dallas Area Rapid Transit (DART). |
Transport lotniczy[edytuj | edytuj kod]
Zdjęcie | Nazwa |
---|---|
Międzynarodowy port lotniczy Dallas-Fort Worth | |
Port lotniczy Dallas Love Field | |
Port lotniczy Dallas Executive |
Kultura[edytuj | edytuj kod]
W mieście kręcone były między innymi: Silkwood (1983), Człowiek, który lubił latać (1996), Kto pierwszy, ten lepszy (2002) oraz serial Dallas (2012–2014).
Uczelnie[edytuj | edytuj kod]
- Southern Methodist University
- University of North Texas at Dallas
- Dallas Baptist University
- Dallas Theological Seminary
- Criswell College
- Dallas International University
- Paul Quinn College
- University of Texas Southwestern Medical Center
Sport[edytuj | edytuj kod]
Dyscyplina | Nazwa/klub |
---|---|
Hokej na lodzie | Dallas Stars |
Koszykówka | Dallas Mavericks |
Tenis (kobiecy turniej tenisowy) | Texas Tennis Open (2011-2012) |
Religia[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Kościół rzymskokatolicki[edytuj | edytuj kod]
Siedziba diecezji Dallas.
Polski Narodowy Kościół Katolicki[edytuj | edytuj kod]
- Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Dallas
Kościół prawosławny[edytuj | edytuj kod]
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Współpraca międzynarodowa[8]:
- Czechy: Brno
- Francja: Dijon
- Meksyk: Monterrey
- Łotwa: Ryga
- Rosja: Saratów
- Tajwan: Tajpej
- Hiszpania: Walencja
- Japonia: Sendai
- Chiny: Tiencin
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Dallas city, Texas [online], www.census.gov [dostęp 2021-08-16] (ang.).
- ↑ a b c d Dallas, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-01-07] .
- ↑ NOAA: National Weather Service Climate. Dallas Area, TX.
- ↑ Jackie McElhaney , Michael V. Hazel , TSHA Dallas, TX [online], www.tshaonline.org [dostęp 2021-01-14] .
- ↑ a b c d e f Dallas, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-01-13] (ang.).
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Dallas city, Texas [online], www.census.gov [dostęp 2024-04-03] (ang.).
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Dallas city, Texas [online], www.census.gov [dostęp 2021-01-14] (ang.).
- ↑ Office of Protocol – Sister Cities – World Affairs Council of Dallas/Fort Worth [online], www.dfwworld.org [dostęp 2021-01-15] .