Dzięciołowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dzięciołowate
Picidae[1]
Leach, 1820
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – dzięcioł płowy (Dendrocopos macei)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzięciołowe

Podrząd

dzięciołowce

Nadrodzina

Picoidea

Rodzina

dzięciołowate

Typ nomenklatoryczny

Picus Linnaeus, 1758

Podrodziny

zobacz opis w tekście

Dzięciołowate[2] (Picidae) – rodzina ptaków z rzędu dzięciołowych (Piciformes). Obejmuje ponad 200 gatunków[2][3].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje gatunki zamieszkujące lasy i zadrzewienia całego świata poza Australią, Nową Gwineą, Madagaskarem i innymi mniejszymi wyspami[3][4].

Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]

Ptaki te charakteryzują następujące cechy:

  • rozmiary od małych po średnie (od 8 do 50 cm długości i od 6 do 315 g masy ciała)
  • bardzo silny, dłutowaty dziób
  • silnie rozwinięty, bardzo długi język wraz ze specyficznie zbudowanym aparatem gnykowym
  • język pokryty lepką wydzieliną gruczołów ślinowych podjęzykowych
  • sztywne, ostro zakończone sterówki umożliwiające opieranie się ogonem o drzewo
  • bardzo ostre pazury, zazwyczaj parami przeciwstawne
  • pożywienie stanowią owady uzupełniane pokarmem roślinnym
  • niektóre gatunki wsuwają szyszkę bądź orzech między gałęzie lub w szczelinę kory w upatrzonym przez siebie miejscu i następnie rozbijają je. Takie miejsce nazywane jest kuźnią.
  • niektóre gatunki dziurawią gatunki bogatych w soki drzew, które wabią i unieruchamiają owady następnie zjadane przez ptaka.
  • monogamiczne, niektóre gatunki w okresie godowym szybko uderzają w suchą pustą gałąź. Powstały odgłos godowy nazywany jest bębnieniem.
  • gnieżdżą się w dziuplach, niemal zawsze samodzielnie wykutych
  • wyprowadzają jeden lęg w roku, pisklęta wykluwają się nagie i ślepe, z charakterystycznym zgrubieniem na pięcie, na którym siedzą w niewyścielonej dziupli.
  • w upierzeniu dzięciołów występują czarne i białe barwy, ale niektóre bardzo kolorowe. Często czerwonawa czapeczka i pokrywy podogonowe.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny należą następujące podrodziny[2]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Picidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Picidae Leach, 1820 - dzięciołowate - Woodpeckers (Wersja: 2022-12-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-10].
  3. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Woodpeckers (Picidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.picida1.01. [dostęp 2020-06-21]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  4. Woodpeckers (Picidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)]. (ang.).