French
DeutschFlora Sandes – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 kapitan | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1922 |
| Siły zbrojne |
|
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 | |
.svg){kind=small}
Flora Sandes (ur. 22 stycznia 1876 we Nether Poppleton, hrabstwo Yorkshire, zm. 24 listopada 1956 w Suffolk) – brytyjska pielęgniarka, w czasie I wojny światowej służąca w armii serbskiej, jedyna znana Brytyjka biorąca czynny udział w działaniach wojennych I wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była najmłodszą córką Samuela Dicksona Sandesa i Sophii z d. Besnard. Kiedy miała dziewięć lat, jej rodzina przeniosła się do Marlesford (hrabstwo Suffolk), a następnie do Thornton Heath k. Croydon. W dzieciństwie była pod opieką guwernantki.
Po przejściu szkolenia z udzielania pierwszej pomocy w Yeomanry Corps wstąpiła do organizacji Women's Sick & Wounded Convoy i wyjechała w 1912 pełnić służbę medyczną na froncie I wojny bałkańskiej. Kiedy wybuchła I wojna światowa, zgłosiła się na ochotnika do armii, chcąc służyć jako pielęgniarka, ale uznano, że nie ma odpowiednich kwalifikacji. Sandes dołączyła do konwoju sanitarnego, organizowanego przez Amerykankę Mabel Grouitch i 12 sierpnia 1914 opuściła Anglię, kierując się do Serbii. Grupa 36 pielęgniarek, w której znajdowała się Sanders dotarła do Kragujevaca. Tam Sandes dołączyła do Serbskiego Czerwonego Krzyża i pracowała w ambulansie, obsługującym 2 pułk piechoty, wchodzący w skład dywizji morawskiej.
W czasie odwrotu armii serbskiej przez Albanię zimą 1915, Sandes założyła mundur serbski i zaczęła służbę w jednym z serbskich pułków, szybko awansując do stopnia kaprala. W 1916 wzięła udział w bitwie pod Bitolą, w której została ciężko ranna od wybuchu bułgarskiego granatu. Za swoją odwagę została uhonorowana Orderem Gwiazdy Jerzego Czarnego i awansowana do stopnia sierżanta.
W 1916 wydała autobiografię pt. An English Woman-Sergeant in the Serbian Army, opartą na zapiskach i listach. Rana uniemożliwiła jej powrót na front, skupiła się więc na zbieraniu funduszy na rzecz armii serbskiej. W 1919 uzyskała awans do stopnia kapitana, a w 1922 przeszła w stan spoczynku.
W maju 1927 Flora Sandes poślubiła b. generała carskiego Jurija Judenicza. Po krótkim pobycie we Francji, małżeństwo zamieszkało w Belgradzie. Flora Sandes utrzymywała się udzielając lekcji języka angielskiego i prowadząc jedną z pierwszych taksówek w Belgradzie. w 1927 wydała swoją drugą autobiografię. O swoich doświadczeniach wojennych opowiadała w czasie wykładów i prelekcji - w Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych.
Po niemieckiej agresji na Jugosławię w kwietniu 1941 Flora Sandes i jej mąż zostali zmobilizowani, ale zanim rozpoczęli służbę, kampania dobiegła końca. Internowani przez Niemców, wkrótce zostali zwolnieni. Jurij Judenicz zmarł w szpitalu we wrześniu 1941. W lutym 1945 Flora Sandes wyjechała z Jugosławii i powróciła do Suffolk, gdzie spędziła ostatnie lata życia.
Postać Flory Sandes w kulturze[edytuj | edytuj kod]
W 1997 odbyła się premiera filmu telewizyjnego Our Englishwoman, poświęconego postaci Flory Sandes, który zrealizował Slobodan Radović, na zlecenie kanału RTS.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Flora Sandes: The Autobiography of a Woman Soldier: A Brief Record of Adventure with the Serbian Army 1916–1919.. H.F. & G. Witherby: 1927.
- Louise Miller: A Fine Brother: The Life of Captain Flora Sandes.. Alma Books, Richmond: 2012. ISBN 978-1-84688-184-8.
- Flora Sends: Engleskinja u srpskoj uniformi