French
DeutschGubernia kurlandzka – Wikipedia, wolna encyklopedia
| gubernia | |||
| 1796–1929 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Siedziba | |||
| Powierzchnia | 27 290 km² | ||
| Populacja • liczba ludności |
| ||
| • gęstość | 24,7 os./km² | ||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||
 | |||
| Liczba powiatów | 10 | ||
Położenie na mapie | |||
Gubernia kurlandzka (ros. Курляндская губерния; niem. Gouvernement Kurland; łot. Kurzemes guberņa; lit. Kuršo lub Kurliandijos gubernija)[1] – gubernia rosyjska odpowiadająca historycznej Kurlandii, obejmująca dzisiejsze obszary zachodniej i południowej Łotwy oraz wybrzeże litewskiej Żmudzi. Jej stolicą była Mitawa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obszar ten został wydzielony w 1795 z terenu Księstwa Kurlandii i Semigalii po III rozbiorze. Przestała istnieć po I wojnie światowej po tym, jak Niemcy zajęły region w 1915.
Do końcowych lat XIX wieku, mimo nastania oficjalnego panowania rosyjskiego, gubernia nie była rządzona przez Rosję, ale przez bałtyckich Niemców reprezentowanych w Radzie Regionalnej (tzw. Landtag)[2].
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Od 1819 dzieliła się na 10 powiatów (ujezdów): bauski, dobleński, frydrychsztacki, goldyński, grobiński, hazenpocki, iłłuksztański, talseński, tukumski, windawski.
Wzmianka z 1883[edytuj | edytuj kod]
Kurlandya. 1. Położenie, rozległość, kształt powierzchni. Kurlandya (po niemiecku Kurland. po łotewsku Kurzemie) od ostatniego rozbioru Polski z cesarstwem rosyjskiem połączona a dawniej lenne księstwo Rzeczypospolitej tworząca, stanowi jednę z trzech nadbałtyckich gubernij cesarstwa i leży między 38° 35' a 45° 4' wsch. dłg. geogr. (podług południka Ferro) i między 55° 40' a. 57° 40' (...)
Demografia[edytuj | edytuj kod]
W 1897 gubernia była zamieszkana przez 674 034 osób.
Ludność w ujezdach według deklarowanego języka ojczystego 1897[3][edytuj | edytuj kod]
| Ujezd | Łotysze | Niemcy | Żydzi | Rosjanie | Polacy | Litwini (i Żmudzini) | Białorusini |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gubernia ogółem | 75,1% | 7,6% | 5,6% | 3,8% | 2,9% | 2,7% | 1,8% |
| Bauski | 87,4% | 6,0% | 4,3% | 0,5% | 0,2% | 1,1% | ... |
| Windawski | 85,2% | 7,9% | 2,9% | 0,6% | 0,1% | 2,8% | ... |
| Hazenpocki | 90,4% | 5,4% | 2,5% | 0,4% | 0,2% | 1,0% | ... |
| Goldyngeński | 86,6% | 8,5% | 4,0% | 0,2% | ... | 0,3% | ... |
| Grobinski | 58,5% | 15,3% | 6,5% | 6,9% | 5,8% | 5,5% | 0,3% |
| Mitawski | 76,8% | 11,0% | 4,0% | 4,8% | 0,9% | 1,2% | 0,4% |
| Iłłuksztański | 28,5% | 1,6% | 9,6% | 15,2% | 17,1% | 10,5% | 17,3% |
| Talseński | 88,8% | 4,2% | 6,3% | 0,3% | 0,3% | ... | ... |
| Tukumski | 89,0% | 4,3% | 5,3% | 0,4% | 0,2% | 0,5% | ... |
| Frydrychsztadzki | 83,0% | 2,8% | 9,3% | 2,6% | 0,8% | 1,2% | ... |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jedynie nazwa rosyjska miała status oficjalny
- ↑ The Baltic States and Their Region, David James Smith, Amsterdam: Rodopi, 2005, ISBN 978-90-420-1666-8, OCLC 70698387.
- ↑ Pierwszy powszechny spis ludności Imperium Rosyjskiego 1897 – Gubernia kurlandzka - ludność według deklarowanego języka ojczystego
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gubernia kurlandzka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 915.
| Rosja (Zabór rosyjski) |
|
|---|---|
| Prusy (Zabór pruski) | |
| Austria (Zabór austriacki) |
| Rosja (Zabór rosyjski) |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prusy (Zabór pruski) | |||||||||||||
| Austria (Zabór austriacki) |
| ||||||||||||
| Protektorat Austrii, Prus i Rosji (1815–1846) | |||||||||||||
|
