Henryk Grunwald – Wikipedia, wolna encyklopedia

Henryk Grunwald
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1904
Łazy

Data i miejsce śmierci

21 marca 1958
Warszawa

Dziedzina sztuki

malarstwo
rysunek
metaloplastyka
złotnictwo

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Detal kraty Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie
Grób Henryka Grunwalda na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Henryk Grunwald (ur. 14 stycznia 1904 w Łazach, zm. 21 marca 1958 w Warszawie) – polski rysownik, metaloplastyk, malarz, złotnik i poeta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Henryka[1]. Początkowo, w latach 1923–1924 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim[2]. Od 1924 studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych[a] w Warszawie[b][2][3][4]. Po ukończeniu studiów na SSP przebywał we Francji jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej[c][2][3][4][5]. Od 1927 do lat 30. pełnił funkcję asystenta w pracowni technik metalowych macierzystej uczelni[d][2][3][4] u prof. Miłosza Kotarbińskiego[e][3].

Jako karykaturzysta zadebiutował w 1936, w Szpilkach. W 1938 po raz pierwszy przedstawił na wystawie w Instytucie Propagandy Sztuki swoją biżuterię[6].

Przygotował i wykuł kandelabry, patery, popielniczki do pałacu Brühla w Warszawie[7] oraz ozdobne kraty w oknach klatki schodowej Pałacu Rady Ministrów[8]. W 1945 przygotował projekt krat wypełniających arkady Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie wraz z najwyższymi odznaczeniami wojskowymi[9]. Współpracował z Bohdanem Pniewskim przy projektowaniu balustrad schodów i krat we wnętrzach budynków Sejmu[10].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych-1-89)[11].

Wystawy[f][edytuj | edytuj kod]

Wystawy indywidualne[edytuj | edytuj kod]

  • 1930 – Salon Garlińskiego
  • 1938 – Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa

Pośmiertnie[edytuj | edytuj kod]

  • 1960 – Muzeum Narodowe
  • 1961 – Polish Cultural Institute, Londyn
  • 1965 – Gal. Kranenburgh, Bergen
  • 1966 – Swedish Theater, Helsinki
  • 1987 – Metal w twórczości Henryka Grunwalda w okresie powojennej odbudowy kraju, Muzeum Sztuki Złotniczej, Kazimierz Dolny
  • 1998 – Henryk Grunwald. Mistrz kompozycji w metalu, Muzeum Miedzi, Legnica
  • 2010 – Twórczość w metalu Henryka Grunwalda, Warszawa

Wystawy zbiorowe[edytuj | edytuj kod]

  • 1928 – Wystawa Grupy Rzut, Zachęta
  • 1937 – Exp. Int. Arts et Techniques, Paryż
  • 1939 – World's Fair, Nowy Jork
  • 1950 – Plastycy w walce o pokój
  • 1956 – I Ogólnopolska Wystawa Grafiki Artystycznej i Rysunku

Pośmiertnie[edytuj | edytuj kod]

  • 2011–2012 – Granice srebrnych przestrzeni. Polska biżuteria drugiej połowy XX wieku – wystawa ze zbiorów prof. Ireny Huml Kazimierz Dolny, Legnica

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[g][edytuj | edytuj kod]

  • Nagroda Państwowa II stopnia (1950)
  • I nagroda na I Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki Artystycznej i Rysunku (1956)
  • nagroda TPPR za ilustracje do klasycznej literatury rosyjskiej (1957)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W źródłach również jako Akademia Sztuk Pięknych.
  2. ↑ Źródła podają różne daty ukończenia przez artystę studiów na SSP. Według Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP Grunwald studiował tam w latach 1924–1928; Irena Huml w opracowaniu z 1986 r. podaje lata 1924–1929; Anna Frąckiewicz w katalogu z wystawy w 1999 podaje okres 1924–1930.
  3. ↑ Rozbieżności względem dat dotyczą również tego okresu. Według Słownika artystów... i I. Huml pobyt we Francji miał miejsce w latach 1929–1930; według A. Frąckiewicz — 1928–1929.
  4. ↑ Według Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP miało to miejsce w latach 1927–1939, a w okresie 1933–1935 dodatkowo w pracowni Karola Stryjeńskiego; Irena Huml podaje okres 1932–1934; Anna Frąckiewicz wskazuje lata 1927–1930 i 1932–1934.
  5. ↑ Zdaniem I. Huml; według A. Frąckiewicz chodzi o Mieczysława Kotarbińskiego.
  6. ↑ Listę wystaw, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP.
  7. ↑ Listę nagród, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b PRL, Zestaw odznaczeń i dokumentów po artyście. Henryk Grunwald (1904–1958) (814) [online], OneBid [dostęp 2023-06-04] (pol.).
  2. ↑ a b c d Słownik artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP. Warszawa: Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków, 1972, s. 167.
  3. ↑ a b c d Metal w twórczości Henryka Grunwalda w okresie powojennej odbudowy kraju. Irena Huml (wstęp i opracowanie). Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym, 1986.
  4. ↑ a b c Anna Frąckiewicz, Agnieszka Kasprzak Miler: Polska biżuteria artystyczna z lat 1945–1950 ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1999, s. 12–13. ISBN 83-7181-005-9.
  5. ↑ Muzeum Karykatury – Henryk Grunwald. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
  6. ↑ Łucja Wojtasik - Seredyszyn: Muzeum Miedzi w Legnicy. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
  7. ↑ Jerzy S. Majewski: gazeta.pl – Pałac Brühla. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
  8. ↑ Zbigniew Bania, Tadeusz Jaroszewski: Pałac Rady Ministrów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 152. ISBN 83-01-01323-0.
  9. ↑ Joanna Hübner-Wojciechowska: Grób Nieznanego Żołnierza. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1991. ISBN 83-01-09613-6. (pol.).
  10. ↑ Bożena Wierzbicka: Gmachy i wnętrza sejmowe w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998, s. 204. ISBN 83-7059-285-6.
  11. ↑ Cmentarz Stare Powązki: HENRYK GRUNWALD, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-12-21].
  12. ↑ M.P. z 1949 r. nr 45, poz. 595 „za zasługi w pracy zawodowej”.
  13. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryk_Grunwald&oldid=72285394”