Iraqforce – Wikipedia, wolna encyklopedia

Iraqforce – brytyjska formacja zbrojna na Środkowym Wschodzie podczas II wojny światowej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Iraqforce zostało utworzone rozkazem gen. Archibalda Wavella, stojącego na czele Dowództwa Środkowego Wschodu z siedzibą w Kairze. Było to związane z wybuchem w Iraku w kwietniu 1941 powstania antybrytyjskiego pod wodzą nacjonalistycznego b. premiera Raszid Ali al-Kilaniego (patrz: Wojna brytyjsko-iracka 1941). 10 Hinduska Dywizja Piechoty lądowała w Basrze (etapami), zaś na obszarze Palestyny i Transjordanii został sformowany związek taktyczny pod nazwą Habforce. Wydzielono z niego szybką grupę mobilną nazwaną Kingcol, która 18 maja dotarła bez walki pod bazę RAF w Habbanija, a następnie ruszyła na Faludżę i dalej na Bagdad. Pod koniec maja Raszid Ali Al-Kilani uciekł z Iraku, co zakończyło wojnę iracką. Kolejną kampanią, podczas której było zaangażowane Iraqforce, była operacja syryjsko-libańska w czerwcu-lipcu 1941. Wkroczyło ono do akcji z terenu zachodniego Iraku po zajęciu Damaszku przez wojska alianckie, co nastąpiło 21 czerwca. Zadaniem Habforce było opanowanie Palmyry i zabezpieczenie rurociągu naftowego na odcinku od Hadisy do Trypolisu. 2 lipca poddał się garnizon Palmyry. Druga część Iraqforce nacierała od 27 czerwca w górę rzeki Eufrat w kierunku na Aleppo. 8 lipca 10 Hinduska DP zajęła miasto, co faktycznie złamało opór Francuzów Vichy na obszarze Syrii. Następnie Iraqforce, przemianowane 1 września na Paiforce (Persia and Iraq Force), wzięło udział w interwencji w Iranie w sierpniu-wrześniu 1941 (Operacja Y). Jego zadaniem była okupacja pól naftowych w Abadanie i Naft-Shah oraz portów Bushirem i Bandar-e-Szachpur, co odbyło się przy minimalnym oporze wojsk irańskich. W sierpniu 1942 Paiforce zostało wyłączone spod zwierzchności Dowództwa Środkowego Wschodu. Siedziba dowództwa mieściła się w Bagdadzie. Prawdopodobnie w marcu 1946 Paiforce zostało rozwiązane.

Paiforce miało swoją odznakę, którą była głowa słonia w kolorze pomarańczowym na niebieskim tle.

Dowódcy[edytuj | edytuj kod]

• gen. por. Edward Quinan (do 21 sierpnia 1942 r.)
• gen. Henry Maitland Wilson (do 18 lutego 1943 r.)
• gen. por. Henry Royds Pownall (do 18 lutego 1944 r.)
• gen. mjr Arthur Francis Smith (do 1946 r.)

Skład organizacyjny (Irak 1941)[edytuj | edytuj kod]

• 10 Hinduska Dywizja Piechoty (20, 21, 25 Brygady Piechoty) – d-ca gen. mjr William Archibald Kenneth Fraser (do 16 maja), a następnie gen. mjr William Slim
• siły skupione w bazie RAF w Habbanija – d-ca płk Ouvry Roberts
• 1 Królewski Pułk Piechoty King’s Own
• kompanie irakijskie
• samochody pancerne RAF
• Habforce – d-ca gen. mjr John George Walters Clark
  • brytyjska 4 Brygada Kawalerii ze składu 1 Dywizji Kawalerii – d-ca brygadier James Joseph Kingstone
  • 1 batalion Pułku Piechoty Essex
  • zmechanizowany pułk Legionu Arabskiego
  • 237 bateria 60 Pułku Artylerii Polowej
  • oddział dział przeciwpancernych

Skład organizacyjny (Liban i Syria 1941)[edytuj | edytuj kod]

• 10 Hinduska Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr William Slim
• 17 Hinduska Brygada Piechoty ze składu 8 Dywizji Piechoty – d-ca brygadier Douglas Gracey
• Habforce – d-ca gen. mjr John George Walters Clark
  • brytyjska 4 Brygada Kawalerii ze składu 1 Dywizji Kawalerii – d-ca brygadier James Joseph Kingstone
  • 1 batalion Pułku Piechoty Essex
  • zmechanizowany pułk Legionu Arabskiego
  • 237 bateria 60 Pułku Artylerii Polowej
  • australijska bateria dział przeciwpancernych
  • 169 Lekka Bateria Przeciwlotnicza

Skład organizacyjny (Iran 1941)[edytuj | edytuj kod]

• 10 Hinduska Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr William Slim
• 8 Hinduska Dywizja Piechoty (17, 18, 19 Brygady Piechoty) – d-ca gen. mjr Charles Offley Harvey
  • brytyjski 13 Zmechanizowany Pułk Kawalerii
• Hazelforce – d-ca brygadier John Aldam Aizlewood
  • 2 Hinduska Pancerna Grupa Brygadowa – d-ca brygadier J.A. Aizlewood
  • brytyjska 9 Brygada Pancerna – d-ca brygadier John Cecil Currie
  • 21 Hinduska Brygada Piechoty ze składu 10 Dywizji Piechoty – d-ca brygadier Charles Joseph Weld
• 6 Hinduska Dywizja Piechoty (od 11 września) – d-ca gen. mjr James Noel Thomson

Skład organizacyjny (Persia and Iraq Command 1942)[edytuj | edytuj kod]

• jednostki ogólnej rezerwy
  • 5 Hinduska Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr Harold Rawdon Briggs
  • polska 3 Dywizja Strzelców Karpackich – d-ca gen. Stanisław Kopański
  • brytyjska 7 Brygada Pancerna – d-ca brygadier John Henry Anstice
• brytyjska 10 Armia – d-ca gen. por. Edward Quinan
  • III Korpus – d-ca gen. por. Desmond Anderson
    • brytyjska 5 Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr Horatio Pettus Mackintosh Berney-Ficklin
    • brytyjska 56 Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr Eric Grant Miles
  • XXI Korpus – d-ca gen. por. Mosley Mayne
    • 8 Hinduska Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr Charles Offley Harvey
    • 10 Hinduska Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr Alan Bruce Blaxland
    • 6 Hinduska Dywizja Piechoty – d-ca gen. mjr James Noel Thomson
    • 31 Hinduska Dywizja Pancerna – d-ca gen. mjr Robert Harley Wordsworth
    • 10 Hinduska Dywizja Zmotoryzowana – d-ca brygadier Harold Redman