Iveta Radičová – Wikipedia, wolna encyklopedia

Iveta Radičová

Imię i nazwisko po urodzeniu	Iveta Karafiátová
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1956 Bratysława
Premier Słowacji
Okres	od 8 lipca 2010 do 4 kwietnia 2012
Przynależność polityczna	SDKÚ-DS
Poprzednik	Robert Fico
Następca	Robert Fico
Minister pracy Słowacji
Okres	od 17 października 2005 do 4 lipca 2006
Przynależność polityczna	SDKÚ-DS
Poprzednik	Ľudovít Kaník
Następca	Viera Tomanová
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Iveta Radičová z domu Karafiátová (ur. 7 grudnia 1956 w Bratysławie) – słowacka socjolog, polityk, minister pracy w latach 2005–2006, wiceprzewodnicząca SDKÚ-DS, kandydatka w wyborach prezydenckich w 2009, premier Słowacji od 8 lipca 2010 do 4 kwietnia 2012.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i działalność zawodowa[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo i młodość spędziła w Bratysławie^[1]. W latach 1975–1979 odbyła studia wyższe z socjologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. W 1981 uzyskała tytuł philosophiae doctor, 1986 – stopień naukowy philosophiae doctor (obroniła pracę doktorską w Słowackiej Akademii Nauk), habilitowała się w 1997 (docent). W 1990 kształciła się na Universytecie Oksfordzkim. W 2005 została profesorem na Uniwersytecie Komeńskiego^[2].

Od 1979 do 1989 pracowała w instytucie socjologii Słowackiej Akademii Nauk. W latach 1990–1993 wykładała socjologię, a następnie w latach 1997–2005 nauki polityczne na Uniwersytecie Komeńskiego. Od 1993 do 1997 pełniła funkcję zastępcy dyrektora Academia Istropolitana (instytutu kształcenia ustawicznego w Bratysławie). Od 2005 do 2007 stała na czele wydziału socjologii na Uniwersytecie Konstantyna Filozofa w Nitrze. W latach 1992–2005 była dyrektorem wykonawczym fundacji SPACE. Wykładała na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Finlandii i Austrii. Była także ekspertem Komisji Europejskiej do spraw polityki społecznej^[2].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Działalność do 2010[edytuj | edytuj kod]

W okresie 1990–1992 była członkinią ruchu Społeczeństwo Przeciwko Przemocy. Od 15 października 2005 do 4 lipca 2006 zajmowała stanowisko ministra pracy, spraw socjalnych i rodziny w rządzie Mikuláša Dzurindy^[2].

W 2006 wstąpiła do Słowackiej Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej – Partii Demokratycznej (SDKÚ-DS). 4 lipca 2006 weszła w skład słowackiej Rady Narodowej z listy chrześcijańskich demokratów. Została wiceprzewodniczącą Komisji Spraw Społecznych i Mieszkalnictwa^[2].

Wystartowała w wyborach prezydenckich w 2009. Otrzymała poparcie SDKÚ-DS, Partii Koalicji Węgierskiej oraz Ruchu Chrześcijańsko-Demokratycznego, partii Wolność i Solidarność oraz Obywatelskiej Partii Konserwatywnej. W pierwszej turze wyborów 21 marca 2009 zajęła drugie miejsce, uzyskując 38,05% głosów. W drugiej turze 5 kwietnia 2009 przegrała rywalizację z urzędującym prezydentem Ivanem Gašparovičem, zdobywając 44,46% głosów^[3].

Kilkanaście dni później zrezygnowała z mandatu poselskiego, gdy ujawniono, że zagłosowała w parlamencie za nieobecną Tatianę Rosovą^[4].

Premier Słowacji[edytuj | edytuj kod]

Przed wyborami parlamentarnymi w 2010 została mianowana przez SDKÚ-DS kandydatką tej partii do urzędu premiera. W wyborach z 12 czerwca 2010 cztery partie opozycyjne wobec rządu Roberta Fica uzyskały większość w parlamencie, a sama Iveta Radičová odnowiła mandat poselski. W wyniku porozumienia między partiami została wyznaczona na funkcję premiera nowego koalicyjnego rządu^[5].

23 czerwca 2010, po nieudanej próbie utworzenia rządu przez dotychczasowego premiera Roberta Fica, prezydent Ivan Gašparovič desygnował ją na stanowisko premiera Słowacji i powierzył misję sformowania gabinetu do czasu pierwszego posiedzenia nowo wybranego parlamentu, tj. do dnia 8 lipca 2010^[6]. 6 lipca 2010 cztery partie SDKÚ-DS, SaS, KDH i Most-Híd podpisały porozumienie koalicyjne; SDKÚ-DS przypadło 5 stanowisk w gabinecie (w tym stanowisko premiera), SaS – 4 stanowiska, a KDH i Most-Hid objęły po 3 stanowiska ministrów^[7].

8 lipca 2010 została zaprzysiężona przez prezydenta Ivana Gašparoviča na urząd premiera, wcześniej dymisję złożył premier Robert Fico. Została pierwszą kobietą pełniącą ten urząd^[8]. 9 lipca 2010 doszło do zaprzysiężenia jej gabinetu^[9]. 10 sierpnia 2010 Rada Narodowa 79 głosami za (na 150) udzieliła wotum zaufania dla jej gabinetu^[10]. 11 października 2011 parlament słowacki nie przegłosował planu reformy Europejskiego Funduszu Stabilizacji Finansowej, a tym samym nie wyraził wobec jej rządu wotum zaufania (na skutek przejścia partii Wolność i Solidarność do opozycji)^[11].

W rezultacie w marcu 2012 w kraju odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne, w wyniku których absolutną większość mandatów w parlamencie zdobył opozycyjny SMER. Iveta Radičová nie ubiegała się o mandat deputowanej. 4 kwietnia 2012 na stanowisku premiera zastąpił ją Robert Fico^[12]. Powróciła do działalności dydaktycznej.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jej matka była Polką pochodzącą ze wsi Ropica na Zaolziu^[13].

Od 2005 jest wdową. Jej mężem był Stano Radič, scenarzysta i aktor komediowy, z którym ma córkę Evę^[14][15]. Następnie była związana z tenisistą Jánem Riapošem^[1].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Jest autorką publikacji z zakresu socjologii, polityki rodzinnej, opieki nad dziećmi, sytuacji mniejszości narodowych i grup wykluczonych z życia społecznego. Wybrane publikacje:

• Sociální politika v Čechách a na Slovensku po roce 1989 (współautor Martin Potůček), 1998,
• Sociálna politika na Slovensku, 1998,
• Zdravie, práca, dôchodok (współautorzy Helena Woleková, Juraj Nemec), 1999,
• Hic Sunt Romales, 2001,
• Chudoba Rómov a sociálna starostlivosť o nich v Slovenskej republike, 2002,
• S.O.S. – Sociálna ochrana na Slovensku, 2003.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Profil na stronie ktojekto.sk. [dostęp 2010-06-28]. (słow.).