Jan Fryling – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rodzaj działalności	społeczna, historyczna, publicystyczna, dyplomatyczna, dziennikarska
	Prezes
Przynależność	Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce
Okres urzędowania	od 1972; do 3 marca 1977
Poprzednik	Wiesław Domaniewski
Następca	Wacław Jędrzejewicz
	Dyrektor wykonawczy
Przynależność	Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce
Okres urzędowania	od 1962; do 1972
Poprzednik	Wacław Jędrzejewicz
Następca	Michał Budny
	Odznaczenia

Jan Fryling
Data i miejsce urodzenia	8 października 1891 ; Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	3 marca 1977 ; Nowy Jork, Nowy Jork, USA
	Chargé d’affaires RP w Japonii
Okres	od 1 kwietnia 1930; do 30 września 1930
Poprzednik	Zdzisław Okęcki (poseł)
Następca	Antoni Jażdżewski (chargé d’affaires)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Fryling (ur. 8 października 1891 we Lwowie, zm. 3 marca 1977 w Nowym Jorku) – polski urzędnik, dyplomata, dziennikarz, prezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce (1972–1977).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Zygmunta Frylinga (dziennikarz „Kuriera Lwowskiego”^[1]) i siostrzeńcem Mieczysława Frenkiela^[2]. Pochodził ze Lwowa. Ukończył III Gimnazjum we Lwowie. Studiował w Monachium i we Lwowie. Przed I wojną światową publikował jako poeta. W 1913 ogłosił wielokrotnie przedrukowywany wiersz O, karabinie mój. Służył w Legionach Polskich. W 1918 był recenzentem pisma Nowa Gazeta, pracował jako aplikant w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie i od listopada 1918 w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W 1921 obronił pracę doktorską z prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1922 był urzędnikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Kierował w nim m.in. referatem Ligi Narodów oraz sekcją Europy Środkowo-Wschodniej i Bałkanów. Pisał pod pseudonimem recenzje teatralne we francuskojęzycznym warszawskim dzienniku Messager Polonais. W latach 1927–1930 pracował w Poselstwie RP w Tokio (pod koniec misji od kwietnia do października 1930 jako chargé d’affaire ad interim). Po powrocie do Polski pracował w MSZ. Jednocześnie od 1932 do 1936 był wykładowcą dyplomacji na Studium Dyplomatycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie oraz w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Pod koniec lipca 1932 został wybrany II wiceprezesem zarządu Towarzystwa Polsko-Japońskiego^[3].

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 przeszedł na terytorium Rumunii, od końca września 1939 do października 1940 pracował w Konsulacie RP w Czerniowcach, po jego przeniesieniu po aneksji północnej Bukowiny przez ZSRR – w Suczawie. Po likwidacji konsulatu w listopadzie 1940 przebywał jako uchodźca w Jerozolimie. W maju 1941 został kierownikiem Polskiego Radia Kair, którego był jedynym pracownikiem. W związku z tym również redagował audycje i był spikerem rozgłośni. Od listopada 1943 przebywał w Chinach, był najpierw radcą w poselstwie RP, a od kwietnia 1945 do 1949 stał na czele placówki z ramienia Rządu RP na uchodźstwie przy rządzie Republiki Chińskiej (Czang Kaj-szeka). W kwietniu 1949 wyjechał do Indii, gdzie do maja 1956 był nieformalnym przedstawicielem Rządu RP na uchodźstwie w Kalkucie. Podczas wojny przebywał także w Nepalu^[2].

W 1956 zamieszkał w USA, w październiku tego roku został współpracownikiem nowojorskiego oddziału Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, dla której m.in. przygotowywał recenzje teatralne i omówienia książek. Od marca 1957 zajmował się redakcją wydawnictw Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. W 1964 został dyrektorem wykonawczym Instytutu, a od 1972 do śmierci był jego prezesem. Był członkiem jury nagrody literackiej londyńskich Wiadomości (1972–1977), w których także już wcześniej publikował, a w latach 1973–1977 kierował Komitetem Nagród Fundacji Alfreda Jurzykowskiego. Członek czynny zamiejscowy Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1970)^[4]. Przystąpił także do emigracyjnego Koła Lwowian^[2].

Opublikował tomy wspomnień Złote litery, srebrne litery (1974), W osiemdziesięciu latach naokoło świata (1978). Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)^[5]. W 1975 otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie^[6].

Zmarł 3 maja 1977 w Nowym Jorku^[2]. Został pochowany na Maple Grove Cemetery w Kew Gardens.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1973)^[7]
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz drugi 19 lipca 1939^[8])
Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1938)^[9]

Komandor Orderu Chrystusa (Portugalia, 1934)^[10]
Komandor Orderu Zbawiciela (Grecja)^[11]
Oficer Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)
Order św. Sawy (Jugosławia)
Order Korony Rumunii (Rumunia)
Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Jerzy Mazurek: Kraj a emigracja. Warszawa: 2006, s. 196.
↑ ^a ^b ^c ^d Śp. Jan Fryling / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 32, s. 96, 99, czerwiec 1977. Koło Lwowian w Londynie.
↑ Z Towarzystwa Polsko-Japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 210, s. 8, 31 lipca 1932.
↑ Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 99. docplayer.pl. [dostęp 2016-10-14].
↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
↑ Wiadomości o Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Dr J. Fryling laureatem nagrody Z.P.P.O.. „Biuletyn”. Nr 29, s. 59, grudzień 1975. Koło Lwowian w Londynie.
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 5, s. 28, 31 grudnia 1973.
↑ M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.
↑ Estrangeiros com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2015-09-27]. (port.).
↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 3, s. 57, 1935.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bolesław Klimaszewski, Ewa R. Nowakowska, Wojciech Wyskiel, Mały słownik pisarzy polskich na obczyźnie, 1939–1980, wyd. 1992.
Konrad Tatarowski, Literatura i pisarze w programie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, wyd. 2006.
Słownik Biograficzny Polskiej Służby Zagranicznej 1918–1945. Tom III, Wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Warszawa 2007.
Biogram Jana Frylinga na stronie Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce
Jarosław Jędrzejczak Mówi Polskie Rado Kair w: Archiwum Emigracji. Studia. Szkice. Dokumenty, rok 2001, zeszyt 4

[1] Jerzy Mazurek: Kraj a emigracja. Warszawa: 2006, s. 196.

[BKL-2] Śp. Jan Fryling / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 32, s. 96, 99, czerwiec 1977. Koło Lwowian w Londynie.

[3] Z Towarzystwa Polsko-Japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 210, s. 8, 31 lipca 1932.

[puno-4] Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 99. docplayer.pl. [dostęp 2016-10-14].

[5] Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.

[6] Wiadomości o Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Dr J. Fryling laureatem nagrody Z.P.P.O.. „Biuletyn”. Nr 29, s. 59, grudzień 1975. Koło Lwowian w Londynie.

[7] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 5, s. 28, 31 grudnia 1973.

[8] M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[9] M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.

[10] Estrangeiros com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2015-09-27]. (port.).

[11] Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 3, s. 57, 1935.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]