French
DeutschJan Kowalski (pilot) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| 1 zwycięstwo | |
 kapitan pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 112 eskadra myśliwska, |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
.svg){kind=small}
Jan Kowalski (ur. 19 listopada 1916 w Mirczu, zm. 15 maja 2000 w Nottingham) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kapitan (ang. Flight Lieutnant) Królewskich Sił Powietrznych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył Gimnazjum we Włodzimierzu Wołyńskim i w 1932 roku wstąpił do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. Po jej ukończeniu został mechanikiem, w Eskadrze Szkolnej Pilotów dla Podoficerów w Radomiu-Sadkowie uzyskał specjalizację na pilota myśliwskiego. Następnie został skierowany do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu na wyższy kurs pilotażu w specjalności myśliwskiej. Po jego ukończeniu został przydzielony do 112 eskadrze myśliwskiej w Warszawie[1].
W 1937 roku został przeniesiony do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy na stanowisko instruktora pilotażu samolotów liniowych. Po wybuchu II wojny światowej wszedł w skład Rezerwowej Eskadry Rozpoznawczej Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, latał na samolotach PZL.23 Karaś. 17 września przeleciał do Czerniowiec w Rumunii, 31 października dotarł do Marsylii. Otrzymał przydział do bazy lotniczej w Istres, następnie został przeniesiony do głównej bazy szkoleniowej Polskich Sił Powietrznych we Francji w Lyon-Bron. 4 marca 1940 roku trafił do Centrum Wyszkolenia w Rennes[2].
Po klęsce Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do RAF, otrzymał numer służbowy 793450 (zmieniony później na P-1909)[3]. Po odbycia przeszkolenia na brytyjskich samolotach bojowych, 21 sierpnia został skierowany do dywizjonu 303[4]. W tym dywizjonie walczył w czasie Bitwy o Anglię[5]. 26 września 1940 roku zestrzelił Messerschmitta Bf 109[6]. 27 września udało mu się uszkodzić Heinkla He 111[7].
22 stycznia 1941 skierowany do nowo tworzonego dywizjonu 315[8]. 5 grudnia 1942 roku, po zakończeniu tury lotów bojowych, otrzymał przydział do 58 Operational Training Unit (OTU) na stanowisko instruktora[2]. 13 lutego 1943 roku wszedł w skład Cyrku Skalskiego, w jego składzie wykonał 39 lotów bojowych w Afryce. Od 21 lipca do października 1943 służył w dywizjonie 316, następnie został przeniesiony do dowództwa 131 Skrzydła Myśliwskiego. 28 kwietnia 1944 roku został przydzielony do dywizjonu 317, 1 maja 1945 roku powrócił do bazy w Blackpool, 9 listopada został przydzielony do 131 Skrzydła Myśliwskiego. W lipcu 1946 roku odbył kurs Kierowników Ruchu Lotniczego i został kierownikiem ruchu lotniczego w Stacji RAF Swinderby. W 1948 został zdemobilizowany[9]. Zajął się handlem. Zmarł 15 maja 2000 w Notthingham.
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- sierżant
- podporucznik – czerwiec 1942
- porucznik – 1 czerwca 1943
- kapitan – 1 czerwca 1944
Zwycięstwa powietrzne[edytuj | edytuj kod]
Na liście Bajana sklasyfikowany został na 248. pozycji z 1 samolotem Luftwaffe zestrzelonym na pewno i jednym uszkodzonym.
zestrzelenia pewne:
- 1/8 Do-215[10] – 18 września 1940 (pilotował Hurricane'a P3089)
- Me 109 – 26 września 1940 (pilotował Hurricane'a P3089)
uszkodzenia:
- He 111 – 27 września 1940 (pilotował Hurricane'a P3089)
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari (nr 11062) (1 czerwca 1945),
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie (1 lutego 1941, 19 lutego 1942, 20 grudnia 1943),
- Medal Lotniczy – trzykrotnie,
- Polowa Odznaka Pilota,
- brytyjski Zaszczytny Krzyż Lotniczy (10 kwietnia 1946).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kubit 2019 ↓, s. 431-432.
- ↑ a b Kubit 2019 ↓, s. 432.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 301.
- ↑ Zieliński 2003 ↓, s. 5.
- ↑ Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 117.
- ↑ Zieliński 2005 ↓, s. 93.
- ↑ Sikora 2016 ↓, s. 185.
- ↑ Gretzyngier, Matusiak 2007 ↓, s. 96.
- ↑ Zieliński 2005 ↓, s. 94.
- ↑ R. King, Dywizjon 303, str 406, samolot zapisano na poczet całego dywizjonu
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Gretzyngier, Wojtek Matusiak: Polacy w obronie Wielkiej Brytanii. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-946-1. OCLC 189476159.
- Richard King: Dywizjon 303. Walka i codzienność. Wydawnictwo RM, 2014. ISBN 978-83-7773-324-0. OCLC 898278760.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Janusz Kubit: Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, Krosno 1938-1939. Krosno: Graffia - Agencja wydawniczo-fotograficzna, 2019. ISBN 978-83-955211-0-2. OCLC 1135440195.
- Robert Sikora: Bitwy polskiego lotnictwa : 1918-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-626-0. OCLC 953188670.
- Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.
- Józef Zieliński: Lotnicy polscy w Bitwie o Wielką Brytanię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MH, 2005. ISBN 83-906620-4-3. OCLC 838825949.
- Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Polscy lotnicy w Bitwie o Anglię. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
- Cyrk Skalskiego | Jan Kowalski