Jan Lutkowic z Brzezia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Lutkowic z Brzezia
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	ok. 1405 ; Brzezie
Data i miejsce śmierci	24 maja 1471 ; Kraków
Miejsce pochówku	bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie
	Biskup włocławski
Okres sprawowania	1463-1464
	Biskup krakowski
Okres sprawowania	1464-1471
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	6 czerwca 1463
Sakra biskupia	7 listopada 1463

Jan Lutkowic z Brzezia herbu Doliwa (ur. ok. 1405, zm. 24 maja 1471) – biskup kujawsko-pomorski, biskup krakowski, niedoszły biskup warmiński, podkanclerzy koronny.

Studiował w Krakowie. W latach 1429-1430 był sekretarzem księcia Witolda w Wilnie, następnie sekretarzem króla Władysława Jagiełły. Powstrzymał Witolda przed przyjęciem korony królewskiej z rąk cesarza Zygmunta Luksemburskiego. Zgromadził liczne kanonikaty – był członkiem kapituły krakowskiej, poznańskiej, płockiej i gnieźnieńskiej.

Brał udział w wielu misjach m.in. w 1433 na Sobór w Bazylei. W 1451 w Rzymie uzyskał tytuł doktora prawa. Wtedy też został bliskim współpracownikiem papieża Mikołaja V, będąc jego audytorem i kapelanem. W 1454 był obecny na sejmie sejmie Rzeszy w Ratyzbonie, gdzie obronił majestat króla polskiego, nie siadając na wyznaczonym mu miejscu, uważając je za niegodne. Przy osobie papieża Mikołaja V bronił interesów polskich, w szczególności praw do Prus przeciw zakonowi krzyżackiemu. Zdecydowany przeciwnik koncyliaryzmu, występował przeciw antypapieżowi Feliksowi V.

W 1453 administrator arcybiskupstwa gnieźnieńskiego (po śmierci Władysława Oporowskiego). W 1457 został wybrany przez grupę kanoników warmińskich (pod naciskiem króla Kazimierza Jagiellończyka) na biskupa warmińskiego, jako następca Franciszka Kuhschmalza; nie otrzymał prowizji papieskiej na to biskupstwo, ponieważ został zatwierdzony inny kandydat, Eneasz Sylwiusz Piccolomini, w porównaniu do osoby Jana Lutka (a także kandydata Krzyżaków Arnolda Venrade) osoba neutralna. 6 czerwca 1463 został zatwierdzony jako biskup kujawsko-pomorski; przyjął sakrę biskupią 7 listopada 1463. Już 19 października 1464 został przeniesiony na biskupstwo krakowskie; ingres w tej diecezji odbył 26 maja 1465.

W czasie wojny trzynastoletniej brał udział w walkach a w 1460 w Bytomiu zawarł w imieniu króla Kazimierza Jagiellończyka sojusz z królem czeskim Jerzym z Podiebradów. Był gwarantem pokoju toruńskiego 1466 roku^[1]. W 1469 w Piotrkowie odebrał hołd lenny wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Henryka von Plauen.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Antoni Gąsiorowski, Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV-XV wieku, w: Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2-3, 1971, s. 258.

[1] Antoni Gąsiorowski, Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV-XV wieku, w: Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2-3, 1971, s. 258.

[1]

Biskupi diecezjalni kujawsko-pomorscy	Swidger (1133) Warner (1148) Onold (1161–1180) Stefan (1187–1198) Ogerius (1206–1212) Barta (1213–1220) Michał (1222–1252) Wolimir (1252–1275) Albierz (Wojciech) (1275–1283) Wisław (1283–1300) Gerward (1300–1323) Maciej z Gołańczy (1324–1364) Zbylut z Wąsosza (1364–1383) Teodoryk (1383) Jan Kropidło (1384–1389) Henryk VIII legnicki (1389–1398) Mikołaj Kurowski (1399–1402) Jan Kropidło (1402–1421) Jan Pella (1421–1428) Jan Szafraniec (1428–1433) Władysław Oporowski (1433–1449) Jan Gruszczyński (1450–1463) Jan Lutkowic z Brzezia (1463–1464) Jakub z Sienna (1464–1472) Zbigniew Oleśnicki (1473–1481) Andrzej Oporowski (1481–1483) Piotr z Bnina Moszyński (1484–1493) Krzesław Kurozwęcki (1494–1503) Wincenty Przerębski (1503–1513) Maciej Drzewicki (1513–1531) Jan Karnkowski (1531–1538) Łukasz Górka (1538–1542) Mikołaj Dzierzgowski (1542–1546) Andrzej Zebrzydowski (1546–1551) Jan Drohojowski (1551–1557) Jakub Uchański (1557–1565) Mikołaj Wolski (1565–1567) Stanisław Karnkowski (1567–1580) Hieronim Rozdrażewski (1581–1600) Jan Tarnowski (1600–1603) Piotr Tylicki (1603–1607) Wojciech Baranowski (1608) Maciej Pstrokoński (1608–1609) Wawrzyniec Gembicki (1610–1616) Paweł Wołucki (1616–1622) Andrzej Lipski (1622–1631) Maciej Łubieński (1631–1642) Mikołaj Wojciech Gniewosz (1642–1654) Kazimierz Florian Czartoryski (1654–1673) Jan Gembicki (1674–1675) Stanisław Sarnowski (1675–1680) Bonawentura Madaliński (1680–1691) Stanisław Kazimierz Dąmbski (1691–1700) Stanisław Szembek (1700–1705) Konstanty Felicjan Szaniawski (1705–1720) Krzysztof Antoni Szembek (1720–1739) Adam Stanisław Grabowski (1739–1741) Walenty Aleksander Czapski (1741–1751) Antoni Sebastian Dembowski (1751–1763) Antoni Kazimierz Ostrowski (1763–1776) Józef Ignacy Rybiński (1777–1806) Franciszek Skarbek-Malczewski (1815–1818)
Biskupi diecezjalni kujawsko-kaliscy	Andrzej Wołłowicz (1818–1822) Józef Szczepan Koźmian (1822–1831) Walenty Maciej Tomaszewski (1836–1850) Jan Michał Marszewski (1856–1867) Wincenty Teofil Popiel (1875–1883) Aleksander Kazimierz Bereśniewicz (1883–1902) Stanisław Zdzitowiecki (1902–1925)
Biskupi diecezjalni włocławscy	Stanisław Zdzitowiecki (1925–1927) Władysław Krynicki (1927–1928) Karol Radoński (1928–1951) Antoni Pawłowski (1951–1968) Jan Zaręba (1968–1970 adm. apost.) Jan Zaręba (1970–1986) Henryk Muszyński (1987–1992) Bronisław Dembowski (1992–2003) Wiesław Mering (2003–2021) Krzysztof Wętkowski (od 2021)
Biskupi pomocniczy	Stefan? (1347–1348) Jan (1349) Benedykt Vallati? (po 1364–przed 1380) Dominik de Firmo? (po 1373–przed 1380) Stefan ze Lwowa (1384–1416/1417) Jan Kaldeborn (1402–1411/1412) Ulryk Prunhofer (1414/1415–1417) Wacław Sporer (1417?–1421?) Godswin Comhaer? (1437) Jan Scheffchen (1438–1442) Jan (1440–1447) Jan (1444) Mikołaj Rusin (1447–1474) Aleksander Myszczyński (1514–1540) Jan Dziaduski (1540–1543) Maciej Walerian z Warszawy (1543–1547) Adam Mierchowski (1565–1574) Andrzej Blinowski (1574) Maciej Wielicki (1581–1585) Jan Rozdrażewski Nowomiejski (1587–1597) Franciszek Łącki (1597–1617) Baltazar Miaskowski (1617–1632) Krzysztof Charbicki (1634–1638) Wacław Paprocki (1639–1642) Piotr Mieszkowski (1643–1648) Mikołaj Krasicki (1649–1652) Walerian Wilczogórski (1652–1653) Stanisław Domaniewski (1654–1677) Piotr Paweł Mieszkowski (1678–1692) Andrzej Albinowski (1695–1706) Wojciech Ignacy Bardziński (1709–1723) Franciszek Antoni Kobielski (1725–1736) Aleksander Tomasz Działyński (1737–1739) Franciszek Kanigowski (1740–1759) Antoni Kazimierz Ostrowski (1758–1763 koadiutor) Jan Dembowski (1759–1788) Józef Ignacy Rybiński (1774–1777 koadiutor) Maciej Grzegorz Garnysz (1776–1781) Ludwik Stanisław Górski (1781–1799) Marcin Chyczewski (1789–1796) Feliks Łukasz Lewiński (1795–1819) Józef Marceli Dzięcielski (1819–1825) Józef Goldtmann (1838–1844) Tadeusz Łubieński (1844–1861) Karol Ludwik Pollner (1884–1887) Henryk Piotr Kossowski (1889–1903) Władysław Krynicki (1918–1927) Wojciech Owczarek (1918–1938) Michał Kozal (1939–1943) Franciszek Korszyński (1946–1962) Kazimierz Majdański (1962–1979) Jan Zaręba (1963–1968) Czesław Lewandowski (1973–1997) Roman Andrzejewski (1981–2003) Stanisław Gębicki (2000–2020)