Jerzy Rawicz (pisarz) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jerzy Rawicz

Imię i nazwisko urodzenia	Jerzy Rabinowicz
Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1914 Łódź
Data i miejsce śmierci	9 marca 1980 Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Zawód, zajęcie	dziennikarz, pisarz
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Odznaczenia

Jerzy Rawicz, ur. jako Jerzy Rabinowicz, ps. „Marian Warszałłowicz”, „Joter”, „JR” (ur. 29 czerwca 1914 w Łodzi^[1], zm. 9 marca 1980^[2][1] w Warszawie^[1]) – polski pisarz i dziennikarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem majstra włókienniczego – Pawła Rabinowicza oraz Soni z domu Lipskiej. W 1932 ukończył naukę w gimnazjum niemieckim w Łodzi. W latach 1933–1939 studiował początkowo prawo, a następnie filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1935 zaczął publikować na łamach prasy socjalistycznej, m.in. „Robotnika”, „Młodzi Idą”, „Dziennika Ludowego”, „Łodzianina”. W 1936 został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a w latach 1936–1937 pracował jako redaktor „Dziennika Popularnego”^[1]. W 1935 opublikował tom poezji Przeklęte istnienie^[3], w 1937 zaś Co pieśń może. W 1939 wspólnie z Witoldem Millerem (ps. „Andrzej Brózda”) napisał powieść Tutaj spać nie wolno^[1].

Po rozpoczęciu II wojny światowej, jesienią 1939 zamieszkał w Białymstoku, gdzie pracował jako nauczyciel języka polskiego oraz współpracował z redakcją „Sztandaru Wolności”. W 1940 został przyjęty do Związku Pisarzy ZSRR. Po rozpoczęciu wojny niemiecko-radzieckiej przebywał na Polesiu. Na początku 1942 został aresztowany przez Niemców i wywieziony do KL Auschwitz-Birkenau, a po ewakuacji obozu następnie do KL Mauthausen i do obozów w Amstetten i Ebensee^[1]. W 1945 powrócił do Polski i został członkiem Komitetu Wojewódzkiego PPS w Białymstoku oraz pracował w redakcji „Jedności Narodowej” w Białymstoku. Następnie pracował w Warszawie jako redaktor pism: „Polska Zbrojna”, „Robotnik”, „Trybuna Ludu” (do 1957 roku), „Za Wolność i Lud”, „Prawo i Życie” i „Wychowanie”. W latach 1948–1957 był sekretarzem i przewodniczącym Klubu Sprawozdawców Parlamentarnych^[1].

W 1962 zrezygnował z pracy dziennikarskiej, skupiając się na pisaniu książek. W latach 1962–1965 pracował jako sekretarz Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego(inne języki), a następnie przeszedł na emeryturę^[1].

Działalność publicystyczna[edytuj | edytuj kod]

Jako dziennikarz po II wojnie światowej publikował głównie na temat działalności Sejmu PRL, stosunków polsko-niemieckich, Niemiec i historii II Rzeczypospolitej. W latach 50. XX w. dokonał 7 przekładów publikacji antyhitlerowskich pisarzy niemieckich oraz dokonywał prac redakcyjnych na łamach publikacji dotyczących Oświęcimia^[1]. Po 1962 roku publikował książki głównie na tematy historyczne, opisując epizody dotyczące 20-lecia międzywojennego, utrzymując je w tonie sensacyjnym. Pomimo pewnej popularności wśród czytelników, były oceniane krytycznie przez historyków. W tym okresie powstały m.in. Generał Zagórski zaginął… (1963), Doktor Łokietek i Tata Tasiemka (1968), Kariera Szambelana (1974) o aferzyście – Stefanie Ołpińskim(inne języki) przetłumaczona na język słowacki, Do pierwszej krwi (1974) na temat pojedynkowania się w okresie 20-lecia międzywojennego, Diabeł przegrany (1976) o Wacławie Kostku-Biernackim, czy też szkice historyczne nt. międzywojnia w publikacji Pozostało do wyjaśnienia (1979). Rawicz swoje książki pisał krytycznie wobec II Rzeczypospolitej Polskiej. Opierał je na kwerendach archiwalnych i prasowych^[1]. Publikował m.in. na tematy związane z III Rzeszą, m.in. Zbrodniarze Oświęcimia przed niemieckim sądem (1964) oraz oparte o wspomnienia komendanta Rudolf Hößa opracowanie Dzień powszedni ludobójcy (1973)^[1]

W 2014 roku, ponad 40 lat po jego śmierci Wydawnictwo W.A.B., wydało jego książkę Doktor Łokietek i Tata Tasiemka. Dzieje gangu^[3].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był 3-krotnie żonaty. Jego pierwsza żona wraz ze swoją rodziną zginęła w getcie w Białymstoku. Drugą żoną była Irena z domu Hukowska, z którą miał syna Marcina Rawicza (ur. 1948), natomiast trzecią żoną była Maria z domu Molek, z którą miał córkę Magdalenę Rawicz (ur. 1967)^[1].

Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B39, rząd 4, miejsce 7)^[2].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

• Rabinowicz J., Przeklęte istnienie, 1935^[3]
• Rabinowicz J., Co pieśń może. Wiersze i satyry, 1937
• Brózda A., Rabinowicz J., Tutaj spać nie wolno: powieść, F. Hoesick, 1939
• Rawicz J., Nauki września 1939, Warszawa 1951^[4]
• Małcużyński K., Rawicz J., Gdy Polską rządziła burżuazja, Książka i Wiedza, 1952
• Rawicz J., Z niedawnej przeszłości: o wyborach samorządowych w Polsce przedwrześniowej, Książka i Wiedza, 1954
• Rawicz J. Dno, Warszawa 1958,
• Rawicz J., Zbrodniarze Oświęcimia przed niemieckim sądem, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1963
• Rawicz J., Generał Zagórski zaginął. Z tajemnic lat międzywojennych, Książka i Wiedza, 1963
• Rawicz J., Doktor Łokietek i Tata Tasiemka, Warszawa 1968^[4]
• Rawicz J., Okupacja i medycyna. Wybór artykułów z „Przeglądu lekarskiego – Oświęcim” z lat 1961–1970, Książka i Wiedza, 1971
• Rawicz J., Dzień powszedni ludobójcy, Czytelnik, 1973
• Rawicz J., Do pierwszej krwi, Czytelnik, 1974
• Rawicz J., Kariera Szambelana, Czytelnik, 1974
• Rawicz J., Kariéra pápežského komoríka, Pravda, 1974 (słow.)
• Rawicz J., Diabeł przegrany, Czytelnik, 1976
• Rawicz J., Pozostało do wyjaśnienia, Czytelnik, 1979
• Rawicz J., Doktor Łokietek i Tata Tasiemka: dzieje gangu, Wydawnictwo W.A.B. – Grupa Wydawnicza Foksal, 2014, ISBN 978-83-280-1401-5

Przekłady[edytuj | edytuj kod]

• Apitz B. Nadzy wśród wilków, 1960
• Fallada H. Każdy umiera w samotności, 1950, 1956
• Marchwitza H., Kumiacy, Książka i Wiedza, 1951
• Claudius E.(inne języki), Zielone oliwki i nagie skały, Książka i Wiedza, 1958
• Schilling W.(inne języki), Siewcy Strachu, Książka i Wiedza, 1962
• Bezymenskij L.(inne języki), Strzał którego nie było, Czytelnik, 1970
• Pery B., Zeznania Pery Broada SS-mana w Oświęcimiu, Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu, 1969

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]