José Calvo Sotelo – Wikipedia, wolna encyklopedia

José Calvo Sotelo
Data i miejsce urodzenia	6 maja 1893 ; Tui, Królestwo Hiszpanii
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1936 ; Madryt, Republika Hiszpańska
	Minister finansów Hiszpanii
Okres	od 3 grudnia 1925; do 21 stycznia 1930
Poprzednik	José Corral Larre
Następca	Francisco Moreno Zuleta
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

José Calvo y Sotelo (ur. 6 maja 1893 w Tui, zm. 13 lipca 1936 w Madrycie) – przywódca hiszpańskiej prawicowej opozycji parlamentarnej w 1936. Z wykształcenia ekonomista i doktor praw, był sekretarzem Akademii Nauk Moralnych i Politycznych madryckiego Ateneo; w 1917 został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Centralnego.

W rządzie Miguela Primo de Rivery był cenionym ministrem finansów jednak w 1930 r. zrezygnował przez kryzys, który nie pozwolił na realizację założeń jego polityki gospodarczej.

Za udział w spisku przeciwko władzom II Republiki (tzw. Sanjurjadzie) został wygnany powrócił w 1934^[1]. Po powrocie stał się jednym z liderów środowiska narodowo-monarchistycznej Akcji Hiszpańskiej (Acción Española)^[1]. W 1933 r. stał się liderem monarchistów popierających powrót na tron Alfonsa XIII (tzw. Alfonsistów) i założył partię Renovación Española, która współpracowała z prawicową koalicją CEDA^[1].

12 lipca José Castillo, porucznik Gwardii Szturmowej (Guardias de asalto)^[2] i członek Partii Socjalistycznej, został zamordowany przez skrajnie prawicową bojówkę Falangi w Madrycie. Dzień później, w nocy z 12 na 13 lipca, Calvo Sotelo został uprowadzony z domu przez grupę policjantów Gwardii Szturmowej i lewicowych bojówkarzy, którymi dowodził kapitan Gwardii Cywilnej (Guardia Civil) Fernando Condés, przy braku reakcji przydzielonej ochrony policyjnej^[3]. Sotelo został zamordowany strzałem w tył głowy. Jego śmierć była zapalnikiem wybuchu hiszpańskiej wojny domowej. Prawicowi generałowie w obliczu zabójstwa jednego z liderów narodowo-monarchistycznej opozycji przez rząd II Republiki Hiszpańskiej postanowili wzniecić przeciwko jej władzy powstanie.

Pochowany na cmentarzu Almudena.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c RafałR. Buca RafałR., Prawica narodowa w II Republice Hiszpańskiej [online], KONSERWATYZM.PL – Portal Myśli Konserwatywnej, 29 lipca 2023 [dostęp 2023-07-31] (pol.).
↑ Republikańska formacja policyjna służąca do tłumienia zamieszek.
↑ „Przywódca monarchistów czuł wiszące nad nim niebezpieczeństwo. Rząd przydzielił mu obstawę, miała ona jednak, jak sądził Calvo, raczej go szpiegować, niż chronić. Kilka dni przed swoją śmiercią Calvo skarżył się ministrowi spraw wewnętrznych Juanowi Molesowi, który obiecał zmienić ochroniarzy. Prawdopodobnie Moles miał dobre zamiary, jego realna władza była jednak bardzo niewielka. W każdym razie nowi stróże wydali się Calvo jeszcze gorsi. 7 lipca opowiedział Gilowi-Roblesowi, jak jeden z opiekunów wyznał mu, że on i pozostali koledzy dostali konkretne rozkazy: mieli Calvo śledzić, a gdyby doszło do zamachu nie robić nic. I tak właśnie się stało pięć dni później, gdy żołnierze Gwardii Szturmowej i bojówkarze socjalistyczni, którymi dowodził oddany Prieto człowiek z Guardia Civil, porwali Calvo z domu i zamordowali.” Pio Moa, Mity wojny domowej, Warszawa 2007, Wydawnictwo Fronda, ISBN 978-83-60335-61-1. Por też Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), Londyn 1989, wyd. Polonia Book Fund, ISBN 0-902352-80-6, s. 352.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Tekst dr. hab. Jacka Bartyzela o Calvo Sotelo. haggard.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-05)].

[Buca-1] RafałR. Buca RafałR., Prawica narodowa w II Republice Hiszpańskiej [online], KONSERWATYZM.PL – Portal Myśli Konserwatywnej, 29 lipca 2023 [dostęp 2023-07-31] (pol.).

[2] Republikańska formacja policyjna służąca do tłumienia zamieszek.

[3] „Przywódca monarchistów czuł wiszące nad nim niebezpieczeństwo. Rząd przydzielił mu obstawę, miała ona jednak, jak sądził Calvo, raczej go szpiegować, niż chronić. Kilka dni przed swoją śmiercią Calvo skarżył się ministrowi spraw wewnętrznych Juanowi Molesowi, który obiecał zmienić ochroniarzy. Prawdopodobnie Moles miał dobre zamiary, jego realna władza była jednak bardzo niewielka. W każdym razie nowi stróże wydali się Calvo jeszcze gorsi. 7 lipca opowiedział Gilowi-Roblesowi, jak jeden z opiekunów wyznał mu, że on i pozostali koledzy dostali konkretne rozkazy: mieli Calvo śledzić, a gdyby doszło do zamachu nie robić nic. I tak właśnie się stało pięć dni później, gdy żołnierze Gwardii Szturmowej i bojówkarze socjalistyczni, którymi dowodził oddany Prieto człowiek z Guardia Civil, porwali Calvo z domu i zamordowali.” Pio Moa, Mity wojny domowej, Warszawa 2007, Wydawnictwo Fronda, ISBN 978-83-60335-61-1. Por też Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), Londyn 1989, wyd. Polonia Book Fund, ISBN 0-902352-80-6, s. 352.

[1]

[2]

[3]