Juchym Zwiahilski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Juchym Zwiahilski
Юхим Звягільський
	; Juchym Zwiahilski w Doniecku podczas obchodów Dnia Zwycięstwa (2013)
Pełne imię i nazwisko	Juchym Łeonidowycz Zwiahilski
Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1933 ; Stalino
Data i miejsce śmierci	6 listopada 2021 ; Kijów
	Premier Ukrainy (p.o.)
Okres	od 22 września 1993; do 15 czerwca 1994
Poprzednik	Łeonid Kuczma
Następca	Witalij Masoł
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Juchym Leonidowycz Zwiahilski (ukr. Юхим Леонідович Звягільський; ur. 20 lutego 1933 w Stalinie, zm. 6 listopada 2021 w Kijowie^[1]) – ukraiński polityk i inżynier żydowskiego pochodzenia. W latach 1993–1994 pełniący obowiązki premiera Ukrainy, długoletni deputowany. Bohater Pracy Socjalistycznej (1986) oraz Bohater Ukrainy (2003). Członek tzw. starego klanu donieckiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie żydowskiego pochodzenia^[2]. W 1956 ukończył Doniecki Instytut Przemysłowy (w specjalności inżynier górniczy). Pracował w kopalni nr 13, był tam kierownikiem zmiany, głównym inżynierem, a następnie dyrektorem kopalni. Uzyskał stopień doktora nauk technicznych. Był członkiem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Za swoją działalność zawodową otrzymał kilka wysokich radzieckich odznaczeń.

W 1990 został w wyborach parlamentarnych wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z obwodu donieckiego, przekształconej w trakcie kadencji w Radę Najwyższą Ukrainy. Od listopada 1992 był przewodniczącym miejskiej rady narodowej w Doniecku i przewodniczącym komitetu wykonawczego. W czerwcu 1993 objął stanowisko wicepremiera, we wrześniu tego samego roku przejął tymczasowo obowiązki premiera Ukrainy. Urząd ten pełnił do czerwca 1994. Był wówczas osobą blisko związaną z prezydentem Łeonidem Krawczukiem. W wyborach w tym samym roku uzyskał mandat deputowanego.

Od listopada 1994 do marca 1997 pracował w Izraelu. Zarzucono mu wywiezienie z terytorium Ukrainy 300 milionów dolarów amerykańskich^[3]. Po powrocie do kraju został przewodniczącym rady nadzorczej kopalni węgla kamiennego im Ołeksandra F. Zasiadki w Doniecku. Później stał się jednym z liderów Partii Regionów.

W wyborach parlamentarnych w 1998, 2002, 2006, 2007, 2012 i 2014 uzyskiwał mandat deputowanego do ukraińskiego parlamentu kolejnych kadencji. Po wydarzeniach Euromajdanu związał się z Blokiem Opozycyjnym^[4]. W 2019 nie kandydował do ukraińskiego parlamentu^[4].

Zmarł na skutek COVID-19 w okresie światowej pandemii tej choroby^[1].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Bohater Ukrainy (2003)^[5]
Order Księcia Jarosława Mądrego IV klasy (2013)
Order Księcia Jarosława Mądrego V klasy (2009)^[6]
Złoty Medal „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej (1986)^[2]
Order Lenina (1986)
Order Rewolucji Październikowej (1981)
Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1971)
Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” (1970)
Państwowa Nagroda Ukrainy w dziedzinie nauki i techniki (2002)^[7]
Honorowa nagroda Gabinetu Ministrów Ukrainy (2003)^[8]
Honorowy obywatel Doniecka (1998)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Помер нардеп багатьох скликань Юхим Звягільський [online], pravda.com.ua, 6 listopada 2021 [dostęp 2021-11-06] (ukr.).
↑ ^a ^b Звягильский Ефим Леонидович [online], warheroes.ru [dostęp 2021-01-12] (ros.).
↑ АГЕНТЫ-КАЗНОКРАДЫ [online], cripo.com.ua, 9 stycznia 2003 [dostęp 2021-01-12] (ros.).
↑ ^a ^b Перше засідання нової Ради відкриє 78-річний нардеп від ОПЗЖ Іоффе [online], lb.ua, 23 lipca 2019 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).
↑ Указ Президента України № 144/2003 «Про присвоєння Ю. Звягільському звання Герой України» [online], rada.gov.ua, 20 lutego 2003 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).
↑ Указ Президента України № 620/2009 «Про відзначення державними нагородами України» [online], rada.gov.ua, 18 sierpnia 2009 [dostęp 2021-01-12] .
↑ Указ Президента України № 1184/2002 «Про присудження Державної премії України в галузі науки і техніки 2002 року» [online], rada.gov.ua, 7 grudnia 2002 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).
↑ Кабінет Міністрів України: Постанова від 20 лютого 2003 р. № 178 «Про нагородження Звягільського Ю.Л. Почесною грамотою Кабінету Міністрів України» [online], rada.gov.ua, 20 lutego 2003 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Звягільський Юхим Леонідович, ya2006.com.ua, 2 lutego 2011 [zarchiwizowane 2016-03-07] (ukr.).
Звягільський Юхим Леонідович [online], dovidka.com.ua [dostęp 2021-11-08] (ukr.).

[p21-1] Помер нардеп багатьох скликань Юхим Звягільський [online], pravda.com.ua, 6 listopada 2021 [dostęp 2021-11-06] (ukr.).

[wh-2] Звягильский Ефим Леонидович [online], warheroes.ru [dostęp 2021-01-12] (ros.).

[3] АГЕНТЫ-КАЗНОКРАДЫ [online], cripo.com.ua, 9 stycznia 2003 [dostęp 2021-01-12] (ros.).

[:0-4] Перше засідання нової Ради відкриє 78-річний нардеп від ОПЗЖ Іоффе [online], lb.ua, 23 lipca 2019 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).

[5] Указ Президента України № 144/2003 «Про присвоєння Ю. Звягільському звання Герой України» [online], rada.gov.ua, 20 lutego 2003 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).

[6] Указ Президента України № 620/2009 «Про відзначення державними нагородами України» [online], rada.gov.ua, 18 sierpnia 2009 [dostęp 2021-01-12] .

[7] Указ Президента України № 1184/2002 «Про присудження Державної премії України в галузі науки і техніки 2002 року» [online], rada.gov.ua, 7 grudnia 2002 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).

[8] Кабінет Міністрів України: Постанова від 20 лютого 2003 р. № 178 «Про нагородження Звягільського Ю.Л. Почесною грамотою Кабінету Міністрів України» [online], rada.gov.ua, 20 lutego 2003 [dostęp 2021-01-12] (ukr.).

[a-9] Przewodniczący Sekretariatu Generalnego.

[b-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Przewodniczący Rady Ministrów Ludowych.

[c-11] Hetman Rady Ministrów Ludowych.

[d-12] W latach 1922–1991 republika związkowa ZSRR.

[e-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych.

[f-14] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Przewodniczący Rady Ministrów.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Ukraińska Republika Ludowa (1917–1918)	Wołodymyr Wynnyczenko (1917)^[A] Dmytro Doroszenko (p.o., 1917)^[A] Wołodymyr Wynnyczenko (1917–1918)^[A] Wołodymyr Wynnyczenko (1918)^[B] Wsewołod Hołubowycz (1918)^[B]
Państwo Ukraińskie (1918)	Mykoła Sachno-Ustymowycz (p.o., 1918)^[C] Mykoła Wasyłenko (p.o., 1918)^[C] Fedir Łyzohub (1918)^[C] Serhij Herbel (1918)^[C]
Ukraińska Republika Ludowa (1918–1921)	Wołodymyr Czechiwski (1918–1919)^[B] Serhij Ostapenko (1919)^[B] Borys Martos (1919)^[B] Isaak Mazepa (1919–1920)^[B] Wiaczesław Prokopowycz (1920)^[B] Andrij Liwycki (p.o., 1920) Andrij Liwycki (1920–1921)
Zachodnioukraińska Republika Ludowa	Kost Łewycki (1918-1919) Sydir Hołubowycz (1919) Jewhen Petruszewycz (jako dyktator) (1919)
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka (1921–1991)^[D]	Christian Rakowski (1921–1923)^[E] Włas Czubar (1923–1934)^[E] Panas Lubczenko (1934–1937)^[E] Mychajło Bondarenko (1937)^[E] Mykoła Marczak (p.o., 1937–1938)^[E] Demjan Korotczenko (1938–1939)^[E] Łeonid Kornijec (1939–1944)^[E] Nikita Chruszczow (1944–1946)^[E] Nikita Chruszczow (1946–1947)^[F] Demjan Korotczenko (1947–1954)^[F] Nikifor Kalczenko (1954–1961)^[F] Wołodymyr Szczerbycki (1961–1963)^[F] Iwan Kazaniec (1963–1965)^[F] Wołodymyr Szczerbycki (1965–1972)^[F] Ołeksandr Laszko (1972–1987)^[F] Witalij Masoł (1987–1990)^[F] Witold Fokin (1990–1991)^[F]
Ukraińska Republika Ludowa na Emigracji (1920–1992)	Andrij Liwycki (1920–1921) Wiaczesław Prokopowycz (1921) Andrij Liwycki (1921) Pyłyp Pyłypczuk (1921–1922) Andrij Liwycki (1922–1926) Wiaczesław Prokopowycz (1926–1939) Ołeksandr Szulhyn (1939–1940) Andrij Jakowliw (1944–1945) Kost Pankiwski (1945–1948) Isaak Mazepa (1948–1952) Stepan Baran (1952–1953) Spyrydon Dowhal (1954) Symon Sozontiw (1954–1957) Mykoła Liwycki (1957–1967) Atanas Figol (1967–1969) Spyrydon Dowhal (1969–1972) Wasyl Fedoronczuk (1972–1974) Teofil Łeontij (1974–1980) Jarosław Rudnycki (1980–1989) Iwan Samijłenko (1989–1992)
Ukraina (od 1991)	Witold Fokin (1991–1992) Wałentyn Symonenko (p.o., 1992) Łeonid Kuczma (1992–1993) Juchym Zwiahilski (p.o., 1993–1994) Witalij Masoł (1994–1995) Jewhen Marczuk (p.o., 1995) Jewhen Marczuk (1995–1996) Pawło Łazarenko (1996–1997) Wasyl Durdyneć (p.o., 1997) Wałerij Pustowojtenko (1997–1999) Wiktor Juszczenko (1999–2001) Anatolij Kinach (2001–2002) Wiktor Janukowycz (2002–2004) Mykoła Azarow (p.o., 2004) Wiktor Janukowycz (2004–2005) Mykoła Azarow (p.o., 2005) Julia Tymoszenko (p.o., 2005) Julia Tymoszenko (2005) Jurij Jechanurow (p.o., 2005) Jurij Jechanurow (2005–2006) Wiktor Janukowycz (2006–2007) Julia Tymoszenko (2007–2010) Ołeksandr Turczynow (p.o., 2010) Mykoła Azarow (2010–2014) Serhij Arbuzow (p.o., 2014) Arsenij Jaceniuk (2014–2016) Wołodymyr Hrojsman (2016–2019) Ołeksij Honczaruk (2019–2020) Denys Szmyhal (od 2020)