Kalendarium historii Gdyni – Wikipedia, wolna encyklopedia

MS Piłsudski przy Dworcu Morskim
Nieistniejący obecnie dworzec kolejowy z 1923 r.
Marsz. Piłsudski i min. Kwiatkowski zwiedzają port w 1930 r.

Kalendarium historii Gdyni – chronologiczne zestawienie najważniejszych faktów z dziejów miasta.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Do 1918 roku[edytuj | edytuj kod]

  • 1013 – budowa drewnianej kaplicy na Kępie Oksywskiej
  • 1209 – pierwsza informacja o wsi, podarowanej zakonowi norbertanek z Żukowa przez Mściwoja I
  • 1253 – wzmianka o wsi, wymienionej z nazwy (zapisana jako Gdina), przynależącej do parafii Oksywie
  • 1308 – wieś opanowana przez Krzyżaków
  • 1316 – własność oliwskich cystersów, później przeszła na własność panów z Rozecina
  • 1382–1772 – własność klasztoru Kartuzów, po podarowaniu zakonowi wsi przez Jana z Różęcina
  • 1466 – na mocy II pokoju toruńskiego wróciła z rąk Krzyżaków do Polski
  • 1614 – uruchomienie jednej z trzech cegielni
  • 1637 – zaślubiny Polski z morzem w Radłowie (obecnie Redłowo) na cześć Władysława IV
  • od 1772 – pod zaborem pruskim
  • 1820–1822 – budowa drogi bitej
  • wrzesień 1870 – uruchomienie linii kolejowej z Gdańska przez Gdynię do Szczecina
  • 1904 – otwarcie kąpieliska morskiego z Domem Kuracyjnym i drewnianym molo o długości 50 m.
  • 1910 – budowa przystani rybackiej na Oksywiu

Dwudziestolecie międzywojenne[edytuj | edytuj kod]

Okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]

Niemcy na ulicach Gdyni po zajęciu miasta, 14 września 1939
  • 1939obrona Gdyni (1–13 września) i Kępy Oksywskiej (1–19 września) pod dowództwem płk. Stanisława Dąbka
  • 1939–1945
  • 1945
    • ucieczka Niemców na statkach, m.in. MS Wilhelm Gustloff
    • 28 marca – wkroczenie do miasta wojsk II Frontu Białoruskiego pod dowództwem marsz. K. Rokossowskiego, przy wsparciu I Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte
    • 8 kwietnia – zaślubiny z Bałtykiem żołnierzy I Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte

Polska Ludowa[edytuj | edytuj kod]

  • 1945
    • 19 maja – wyszedł pierwszy numer Dziennika Bałtyckiego
    • 16 lipca – wpłynął pierwszy statek po zakończeniu wojny – s/s Suomen Neito
    • 21 września – do portu zawinął pierwszy wracający z wojny polski statek, s/s Kraków
  • 1946
    • 18 stycznia 1946 - utworzenie Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej[1]
    • 23 lipca - w rejs z Gdyni wyrusza w swój pierwszy powojenny rejs "Dar Pomorza"[2]
  • 1947
    • 3 stycznia 1947 – odznaczenie miasta orderem Krzyża Grunwaldu III klasy za bohaterską postawę ludności i jednostek wojskowych marynarki w obronie miasta we wrześniu 1939 roku[3]
    • 4 lipca 1947 – powrót z Wielkiej Brytanii ORP "Błyskawica" do portu w Gdyni[4]
  • 30 marca 1949 - w czwartą rocznicę zdobycia Trójmiasta przez siły radzieckie, wspólnie obradujące Miejskie Rady Narodowe Gdańska, Gdyni i Sopotu specjalną uchwałą przyznały marszałkowi Rokossowskiemu tytuł Honorowego Obywatela Gdańska i Gdyni[5]
  • 29 czerwca 1952 – pierwszy raz w kraju odbywają sie w Gdyni centralne uroczystości Dnia Stoczniowca[6]
  • 7 sierpnia 1952 – rozpoczął się proces oskarżonych o tzw. „spisek komandorów
  • 28 grudnia 1955 - otwarcie nowego budynku dworca kolejowego[7]
  • 26 czerwca 1960 – udostępnienie muzeum ORP Burza do zwiedzania
  • 25 czerwca 1969 – oddanie do użytku Bulwaru Nadmorskiego
  • 1970 – strajki i demonstracje robotników (Pomnik Ofiar Grudnia 1970)
  • 21 czerwca 1971 – otwarcie Muzeum Oceanograficznego i Akwarium Morskiego MIR
  • 1974 – zlot żaglowców (regaty Tall Ships Races)
  • 1 maja 1976 – otwarcie okrętu muzeum ORP Błyskawica przy Skwerze Kościuszki
  • 1979 – zdobycie piłkarskiego Pucharu Polski przez klub Arka Gdynia
  • 1980 – strajki („Solidarność”)
  • 4 lipca 1982 – formalne wycofanie ze służby Daru Pomorza i przeniesienie bandery na STS Dar Młodzieży
  • 20 maja 1985 – zmarł Karol Olgierd Borchardt, kapitan ż.w., nauczyciel akademicki, pisarz marynista
  • 1987 – wizyta papieża Jana Pawła II i msza na al. Zjednoczenia (obecnie al. Jana Pawła II) i na skwerze Kościuszki

III RP[edytuj | edytuj kod]

Najwyższa budowla Gdyni – Sea Towers
Nowa siedziba Muzeum Miasta Gdyni
  • 1990 – otwarcie linii promowej do Karlskrony
  • 27 maja 1991 – pierwsza po wojnie wizyta trzech niemieckich okrętów wojennych
  • 7–10 sierpnia 1992 – zlot żaglowców (regaty Cutty Sark Tall Ships’ Races – Operacja Żagiel)
  • 1993 – odsłonięcie Pomnika Ofiar Grudnia '70
  • 1995 – nadanie Złotych Gwiazd Partnerstwa przez Komisję Europejską
  • 1996
    • 15 sierpnia – przekazanie Gdyni Honorowej Flagi Rady Europy
    • zdobycie pierwszego mistrzostwa Polski w koszykówce kobiet przez Wartę Gdynia
  • 13 listopada 1998 – otwarcie drugiego etapu budowy Estakady Kwiatkowskiego
  • 11 marca 2000 – nadanie Teatrowi Miejskiemu imienia Witolda Gombrowicza
  • 2002 – otwarcie węzła Franciszki Cegielskiej
  • 19–22 lipca 2003 – zlot żaglowców (regaty Cutty Sark Tall Ships’ Races – Operacja Żagiel)
  • 2004
    • 26 maja – do Nadbrzeża Francuskiego w gdyńskim porcie zacumował wycieczkowiec Grand Princess, największa w historii portu jednostka (ponad 100 tys. jednostek tonażu)
    • zdobycie pierwszego mistrzostwa Polski w rugby union przez Arkę Gdynia
  • 2006
  • 16 listopada 2007 – oficjalne otwarcie nowej siedziby Muzeum Miasta Gdyni przy ulicy Zawiszy Czarnego
Open’er Festival 2009
  • 2008
    • 13 marca – otwarcie ostatniego odcinka Drogi Różowej (Gdyńskiej)
    • 6 czerwca – otwarcie przebudowanej ul. Wiśniewskiego
    • 12 czerwca – otwarcie po 34 latach budowy Estakady Kwiatkowskiego w docelowym przebiegu
  • 2009
  • 2010 – zdobycie pierwszego mistrzostwa Polski w koszykówce mężczyzn przez klub z Gdyni – Asseco Prokom Gdynia
  • 15 lipca 2012 – zdobycie pierwszego mistrzostwa Polski w futbolu amerykańskim przez drużynę Seahawks Gdynia
  • 2014 – RedBull Air Race Gdynia 2014

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Władysław Kurkiewicz, „25 lat Polski Ludowej”, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, str. 48
  2. Władysław Kurkiewicz, „25 lat Polski Ludowej”, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, str. 58
  3. M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 346
  4. Władysław Kurkiewicz „25 lat Polski Ludowej” Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, str. 71
  5. Ryszard Ciemiński: Album Kartuski. Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Graf, 1991, s. 102. ISBN 83-85130-28-4
  6. Władysław Kurkiewicz „25 lat Polski Ludowej“ Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, s. 125
  7. Władysław Kurkiewicz „25 lat Polski Ludowej“ Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, s. 156

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tomasz Rembalski: Właściciele wolnego sołectwa i karczmy w Gdyni (1362-1928): studium genealogiczno-historyczne kaszubskiej elity wiejskiej (Blumhoffowie, Kurr-Kurowscy, Wojewódkowie, Ciskowscy, Skwierczowie). Gdańsk: Wyd. „BiT” Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2008, s. 152. ISBN 978-83-927383-4-3. ISBN 83-927383-4-9.
  • Mieczysław Bogucki (red.): Polska na morzu, Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1935
  • Zygmunt Jan Tyszel: Pod Ojczystą Banderą, Nakładem Ligi Morskiej i Rzecznej, Katowice 1930
  • Małgorzata Sokołowska i Wiesława Kwiatkowska: Gdyńskie cmentarze: o twórcach miasta, portu i floty, Oficyna Verbi Causa 2003, ISBN 83-918526-2-8.