French
DeutschKanonierki typu Kastamonu – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Użytkownicy | |
|---|---|
| Stocznia | Gebrüder Sachsenberg, Roßlau |
| Wejście do służby | 1905 |
| Wycofanie | 1915 |
| Zbudowane okręty | 2 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność | 240 ton (pełna) |
| Długość | 42,2 m |
| Szerokość | 5,8 m |
| Zanurzenie | 1,8 m |
| Napęd | 1 maszyna parowa potrójnego rozprężania, |
| Prędkość | 12 w |
| Załoga | 12 |
| Uzbrojenie | 2 działa 47 mm |
Kanonierki typu Kastamonu[1][2], określane też jako typ Yozgat[3] – typ kanonierek parowych marynarki Imperium Osmańskiego, z początku XX w. Okręty te służyły podczas wojen włosko-tureckiej, w czasie której wiodący zatopiono jedną z nich i I wojny światowej, w której zniszczono drugą. Ich nieco powiększoną kontynuacją były kanonierki typu Taşköprü.
Okręty zamówiono 15 sierpnia 1904 roku w stoczni Gebrüder Sachsenberg w Roßlau, stępki położono już w październiku, a wodowano w kwietniu następnego roku. Kanonierki miały charakterystyczny wysoki komin, dwa palowe maszty i nadburcia na całej długości okrętu. Miały stalowe kadłuby z dziobnicą taranową, o długości 42,2 m (40,4 m na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokości 5,8 m i zanurzeniu 1,8 m, wyporności normalnej 185 ton, a pełnej 240 ton[4][5] (Conway’s... podaje długość 40 m, szerokość 9 m[3]). Okręty wyposażone były w jedną pionową maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 460 KM, napędzającą jedną śrubę; parę dostarczał pojedynczy kocioł opalany węglem, którego zapas wynosił 40 ton. Maszyny i kotły były także produkcji Gebrüder Sachsenberg. Rozwijały prędkość 12 węzłów[5]. Wyposażone były w reflektor na pomoście, dwie szalupy, dwie kotwice admiralicji, miały też możność rozpięcia tropiku nad pokładem, co było przydatne w służbie w gorącym klimacie Morza Czerwonego, gdzie miały służyć jako jednostki antyprzemytnicze[6]. Załoga liczyła 3 oficerów i 9 marynarzy[5].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Okręty służyły jako patrolowce na Morzu Czerwonym[3]. W chwili wybuchu wojny włosko-tureckiej zostały one zawezwane do kraju. „Kastamonu” wraz z kanonierkami „Gökçedağ”, „Refahiye”, „Ayintab”, „Ordu” i „Bafra” typu Taşköprü utknęły z braku paliwa w porcie Al-Kunfuza i zostały tam 7 grudnia 1912 roku zniszczone przez włoski krążownik „Piemonte” i niszczyciele „Artigliere” i „Garibaldino” w bitwie w zatoce Kunfuza[7][5].
„Yozgat”, wraz z kanonierkami „Taşköprü”, „Malatya” i „Beyruth”, oraz krążownikiem „Peyk-i Şevket” były internowane w Suezie i zostały zwolnione po zakończeniu działań wojennych i wycofaniu się wojsk tureckich z Cyrenajki w styczniu 1913[8].
W czasie I wojny światowej „Yozgat” wszedł w skład flotylli dardanelskiej, a następnie operował na Morzu Czarnym[9]. „Yozgat” został zatopiony wraz z „Taşköprü”[10] przez rosyjskie niszczyciele 10 grudnia 1915 roku, podczas próby niesienia pomocy SM UC-13, który utknął na mieliźnie[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nykiel i Malinowski 2017 ↓, s. 35.
- ↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 163-164.
- ↑ a b c Conway’s All The World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985, s. 393. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- ↑ Nykiel i Malinowski 2017 ↓, s. 36.
- ↑ a b c d Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 164.
- ↑ Nykiel i Malinowski 2017 ↓, s. 35–36.
- ↑ Nykiel i Malinowski 2017 ↓, s. 44.
- ↑ Navires turcs relâchés. „Le Temps”. 23 (18980), s. 2, 1913-06-21. (fr.).
- ↑ Nykiel i Malinowski 2017 ↓, s. 45.
- ↑ Nykiel i Malinowski 2017 ↓, s. 47.
- ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994, s. 244. ISBN 83-902554-2-1.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bernd Langensiepen, Ahmet Güleryüz: The Ottoman Steam Navy 1828–1923. London: Conway Maritime Press, 1995. ISBN 978-0-85177-610-1. (ang.).
- Piotr Nykiel, Jarosław Malinowski. Ostatni morscy strażnicy Imperium Osmańskiego. „Okręty Wojenne”. Z dziejów floty tureckiej (nr 62 specjalny), s. 35–51, 2017. ISSN 1231-014X.