Karl August von Hardenberg – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Szef Ministrów Królestwa Prus | |
Okres | |
Poprzednik | |
Następca | |
Okres | od 26 kwietnia 1807 |
Poprzednik | |
Następca | |
Okres | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Karl August baron von Hardenberg (ur. 31 maja 1750, zm. 26 listopada 1822)[1] – reformator, polityk i książę pruski.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Reformator, polityk i minister, który odegrał największą rolę wśród reformatorów Prus zagrożonych wówczas zniknięciem z mapy Europy. W 1795 doprowadził do zawarcia pokoju z Francją, co umożliwiło Prusom dokonanie III rozbioru Polski. W 1807 na żądanie Napoleona podał się do dymisji. Przeprowadził reformę państwa w duchu społecznego i gospodarczego liberalizmu. Uporządkował finanse, co umożliwiło Prusom spłacenie kontrybucji nałożonej przez Francję. Inicjator nowej organizacji archiwów, których najważniejszymi funkcjami miało być gromadzenie i udostępnianie materiałów źródłowych dla celów naukowych. Przeprowadził uwłaszczenie chłopów i sekularyzację dóbr kościelnych. Zniósł cechy oraz nadał prawa Żydom ustawą emancypacyjną z 11 marca 1812 r.[2] Reprezentował Prusy na kongresach w Akwizgranie, Opawie i Weronie. Na kongresie wiedeńskim w latach 1814–1815, zwołanym w celu dokonania zmian terytorialnych i ustrojowych po Wielkiej Rewolucji Francuskiej i wojnach napoleońskich, decydujący głos mieli przedstawiciele pięciu mocarstw, jednym z tych przedstawicieli był Hardenberg.
W 1785 został kawalerem Orderu Orła Białego i Orderu Świętego Stanisława[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hans Haussherr, Walter Bußmann: Hardenberg, Carl August Fürst von (preußischer Fürst 3.6.1814). NDB 7 (1966). [dostęp 2017-04-30]. (niem.).
- ↑ Friedrich Battenberg: Żydzi w Europie. Proces rozwoju mniejszości żydowskiej w nieżydowskim środowisku Europy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 293. ISBN 978-83-04-04847-8.
- ↑ Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 233.
- ISNI: 0000000108646680
- VIAF: 4975077
- LCCN: n84084752
- GND: 118545906
- BnF: 12186032b
- SUDOC: 030448158
- NKC: js2015856407
- NTA: 070535256
- BIBSYS: 14023860
- CiNii: DA09018843
- Open Library: OL6641481A, OL2087466A
- PLWABN: 9810700044305606
- NUKAT: n2008130591
- J9U: 987007262199605171
- LNB: 000109506
- LIH: LNB:JxD;=Bc
- WorldCat: lccn-n84084752
- PWN: 3910052
- Britannica: biography/Karl-August-Furst-von-Hardenberg, biography/Karl-August-von-Hardenberg
- Universalis: karl-august-hardenberg
- БРЭ: 3803687
- NE.se: karl-august-von-hardenberg
- SNL: Karl_August_Hardenberg
- VLE: karl-august-von-hardenberg
- Catalana: 0032146
- DSDE: Karl_August_von_Hardenberg
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 24387