Karmelici bosi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Karmelici bosi

Dewiza: Zelo zelatus sum pro Domino Deo Exercituum (Żarliwością rozpaliłem się o chwałę Boga Zastępów – 1Krl 19,10)
Pełna nazwa	Zakon Braci Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel
Nazwa łacińska	Ordo Fratrum Carmelitarum Discalceatorum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo
Skrót zakonny	OCD
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Założyciel	św. Teresa z Ávili św. Jan od Krzyża
Data założenia	XIII w. (karmelici), 1580 r. (karmelici bosi)
Przełożony	o. Saverio Cannistrà
Liczba członków	4653 (2005)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zakon Braci Karmelitów Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (łac. Ordo Fratrum Carmelitarum Discalceatorum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo) – katolicki zakon męski, odłam zakonu karmelitów o surowszej regule, powstały wskutek reformy rozpoczętej w 1580 przez św. Teresę z Ávili i św. Jana od Krzyża. Od imienia reformatorki zwani również karmelitami terezjańskimi.

Żeńskim odłamem zakonu są mniszki karmelitanki bose. Istnieje również III Zakon świeckich.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Zakon karmelitów bosych powstał w wyniku dążeń do przywrócenia pierwotnej reguły zakonu oraz odrzucenia nadużyć, które wkradły się przez wieki. 15 lutego 1432 w wyniku wielkiego upadku karności zakonnej karmelitów papież Eugeniusz IV zatwierdził złagodzoną regułę. Nie wszyscy karmelici pogodzili się z tą decyzją. Podejmowano próby odnowy życia zakonnego dążąc do przywrócenia reguły zatwierdzonej w 1247 przez papieża Innocentego IV. Reforma św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża okazała się najtrwalsza. Doprowadziła ona do autonomii jurysdykcyjnej w postaci oddzielnego zakonu karmelitów bosych. 24 sierpnia 1562 w Avili powstał reformowany klasztor dla sióstr pw. św. Józefa, a potem 14 następnych. 3 marca 1581 erygowana została pierwsza prowincja karmelitów reformowanych. W 1593 uzyskali oni pełną autonomię jurysdykcyjną. Odtąd zakon karmelitów dzieli się na trzewiczkowych i bosych.

Karmelici bosi w Polsce[edytuj | edytuj kod]

 Osobne artykuły: Prowincja krakowska karmelitów bosych w Polsce i Prowincja warszawska karmelitów bosych w Polsce.

Do Polski karmelici bosi przybyli w 1605. Wtedy to założyli klasztor w Krakowie pw. Niepokalanego Poczęcia NMP^[1]. W 1617 utworzono samodzielną polską prowincję. W następnych latach założyli kilkanaście klasztorów m.in. w Lublinie, Poznaniu, Lwowie, Przemyślu, Wilnie (Ostra Brama), Warszawie, Berdyczowie. W 1731 r. doszło do podziału prowincji polskiej na dwie: polską i litewską^[2].

Rozbiory przyczyniły się do niemal całkowitej likwidacji zakonu w Polsce. Po kasatach rozbiorowych pozostał tylko klasztor w Czernej. Odnowicielem zakonu został św. Rafał Kalinowski. W 1920 r. wskrzeszona została prowincja polska, a w 1993 r. została podzielona na: krakowską pw. Ducha Świętego i warszawską pw. Trójcy Przenajświętszej^[3].

W okresie II Rzeczypospolitej prowincja polska odzyskała swoje klasztory w Miadziole (1927), Wiśniowcu (1931) oraz w Wilnie wraz z sanktuarium Ostrej Bramy (1936). Rozpoczęła też budowę kościoła i klasztoru karmelitów bosych na Persenkówce we Lwowie, gdzie utworzyła Kolegium Teologiczno-Filozoficzne. Niestety klasztory te zostały ponownie utracone w wyniku zmiany granic w 1945 r^[4].

W czasie II wojny światowej śmierć męczeńską ponieśli bł. o. Alfons Mazurek, przeor klasztoru w Czernej, rozstrzelany przez Niemców w Nawojowej Górze^[5], oraz o. Kamil Gleczman i br. Cyprian Lasoń z klasztoru w Wiśniowcu, zamordowani przez nacjonalistów ukraińskich z UPA^[6].

Do prowincji krakowskiej należy 21 konwentów: 9 w Polsce (Kraków-Rakowicka, Kraków-Prądnik Biały, Czerna, Lublin, Zawoja, Przemyśl, Wadowice, Kluszkowce, Piotrkowice), 2 na Słowacji (Koszyce, Bańska Bystrzyca) 3 na Ukrainie (Berdyczów, Kijów, Gozdawa) 1 na Łotwie (Ryga) 1 w USA (Munster), 3 w Burundi i 2 w Rwandzie^[7] oraz 13 klasztorów sióstr karmelitanek bosych^[8].

Warszawską prowincję tworzy 18 konwentów: 10 w Polsce, 4 na Białorusi, 1 na Litwie (Kowno) 1 w USA (Korona w diecezji ST. Augustine), 1 w Rzymie i 1 w Rosji (Usole Syberyjskie)^[9] oraz 17 klasztorów sióstr karmelitanek bosych^[10].

Strój zakonny[edytuj | edytuj kod]

Habit karmelitów bosych jest koloru brązowego. Składa się z tuniki, szkaplerza, kaptura, różańca i krzyżyka profesyjnego. W określonych okolicznościach zakłada się biały płaszcz z kapturem.
W porównaniu z habitem karmelitów trzewiczkowych, bosi mają mniejszy kaptur oraz węższy i krótszy szkaplerz. Tak samo jest z płaszczem chórowym.

Zarząd Generalny[edytuj | edytuj kod]

• Przełożony Generalny – o. Saverio Cannistrà
• I definitor – o. Agusti Borrell
• II definitor – o. Łukasz Kansy
• III definitor – o. Johannes Gorantla
• IV definitor – o. Daniel Chowning
• V definitor – o. Francisco Javier Mena
• VI definitor – o. Mariano Agruda
• VII definitor – o. Daniel Ehigie^[11]
• Sekretarz Generalny – o. Angelo Lanfranchi^[12]
• Prokurator Generalny – o. Jean Joseph Bergara^[13]
• Kwestor generalny – o. Paolo de Carli^[14]
• Postulator Generalny – o. Romano Gambalunga^[15]
• Archiwista Generalny – o. Angelo Lanfranchi^[16]
• Sekretarz Generalny ds. Misji – o. Jerome Paluku^[17]

Sekretarze:

• o. Carlo Dalla Valle
• o. David Jiménez Herrero
• o. Johnson Perumittath
• o. Karol Kraj
• o. Aloysius Deeney
• o. Gino Pirolo
• o. Isidore D’Silva
• o. Jean Joseph Bergar

Święci i błogosławieni[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Święci i błogosławieni rodziny karmelitańskiej.

W ciągu swojej historii karmelici bosi dali Kościołowi ponad 45 świętych i błogosławionych, w tym trzech doktorów Kościoła i jedną patronkę Europy.

Najbardziej znani święci i błogosławieni to:

• św. Teresa z Avili (zw. Wielką) – reformatorka zakonu,
• św. Jan od Krzyża – reformator zakonu,
• św. Teresa Benedykta od Krzyża – filozof z Wrocławia, zamordowana w KL Auschwitz-Birkenau,
• św. Rafał Kalinowski – odnowiciel zakonu karmelitańskiego na ziemiach polskich,
• św. Teresa z Lisieux (zw. Małą) – mistyczka,
• bł. Teresa od św. Augustyna – ofiara prześladowań antykatolickich okresu rewolucji francuskiej,
• bł. Eufrazjusz od Dzieciątka Jezus – ofiara prześladowań Kościoła okresu hiszpańskiej wojny domowej^[18],
• bł. Maria Pilar od św. Franciszka Borgiasza – ofiara prześladowań Kościoła okresu hiszpańskiej wojny domowej.

Wybitni polscy karmelici bosi[edytuj | edytuj kod]

• o. Rafał Kalinowski (1835–1907) – święty Kościoła katolickiego
• o. Alfons Mazurek (1891-1944) – błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik okresu II wojny światowej
• o. Rudolf Warzecha (1919–1999) – Sługa Boży Kościoła katolickiego
• br. Jerzy Powiertowski (1907-1944) – Sługa Boży Kościoła katolickiego
• o. Erazm Filek (1907-1976) – duszpasterz w Wilnie, więzień sowieckich łagrów w Kazachstanie
• o. Romuald Warakomski (1908-1986) – plastyk, żołnierz Armii Krajowej
• o. Benignus Wanat (1934–2013) – profesor nauk teologicznych, historyk sztuki, archiwista, pisarz^[19]
• o. Honorat Gil (1934-2015) – historyk Kościoła, doktor habilitowany nauk humanistycznych
• o. Wiesław Kiwior (ur. 1957) – kanonista, profesor UKSW
• o. Szczepan Praśkiewicz (ur. 1958) – teolog i pisarz

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Karmelici trzewiczkowi
• karmelitanki bose
• karmelitanki Dzieciątka Jezus
• duchowość karmelitańska
• mistyka karmelitańska

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Order of Discalced Carmelites na discalcedcarmel.com
• Karmelici Bosi, OCD na zakon.pl

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Krakowska prowincja zakonu
• Warszawska prowincja zakonu
• Kuria generalna OCD