Kazimierz Grabowski (inżynier) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kazimierz Stanisław Grabowski (ur. 16 marca 1875 w Lewiczynie - zm. 20 grudnia 1936 w Warszawie) – polski inżynier, prekursor stosowania żelbetu, szachista.

Ukończył studia na wydziale matematyki Uniwersytetu Warszawskiego a następnie szkołę inżynierską w Szwajcarii. Przez wiele lat pracował w tym kraju, będąc specjalistą w zakresie budowy mostów i tunelów[1]. Po powrocie do kraju był współwłaścicielem biura projektowego "Grabowski K. Trzciński G. i Wróbel" Był jednym z prekursorów stosowania żelbetu w budownictwie w Polsce i Europie., m.in. współpracując z architektem Bronisławem Brochwiczem-Rogójskim wykonał wraz z Gustawem Trzcińskim projekty i wykonanie konstrukcji żelbetonowej obu budynków przy ul. Zielnej - niższego w 1904 a wyższego w 1908 dla Szwedzkiego Towarzystwa Telefonów Cedergren (od 1922 należącymi do Polskiej Spółki Akcyjnej w skrócie PAST-y)[2]. Niższy budynek zbudowany w 1904 miał stalowy szkielet, zaś wyższy, złożony z ośmiu kondygnacji i wybudowany w 1908 wzniesiony został w technologii żelbetowej, szkieletowej. Jak na owe czasy była to bardzo nowoczesna konstrukcja i zarazem najwyższy budynek w całym imperium rosyjskim i jednym z wyższych na kontynencie[3]. Był także autorem konstrukcji bazyliki Najświętszego Serca Jezusa przy ul. Kawęczyńskiej w Warszawie[2]. Był w latach 1904-1908 jednym z budowniczych Mostu Poniatowskiego w Warszawie[4] - wraz z Wacławem Paszkowskim autorem projektu stalowego wiaduktu tego mostu[2], nadzorował również od 1904 prace budowlane[5]. W latach 1906-1911 był wykładowcą Wydziału Technicznego Towarzystwa Kursów Naukowych[6].

Jednocześnie był zapalonym szachistą i autorem bardzo dobrych jak na tamte czasy nowoczesnych dwuchodówek oraz klasycznych trzychodówek[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jan Rusinek, Kazimierz Grabowski, Szachy w Polsce [dostęp 7.07.2023]
  2. a b c Michał Czapski, Z dziejów polskiego wkładu do teorii żelbetu, w: Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku. Technika i przemysł, t. 2, Warszawa 1995, s. 11
  3. Krzysztof Traczyński, Budynek "Pasty", "Geotekst - Internetowy Magazyn Geotechniczny" [dostęp 7.07.2023]
  4. Mateusz Markowski, Król warszawskich przepraw - Most Księcia Józefa Poniatowskiego "Mad-White" [dostęp 7.07.2023]
  5. Most Poniatowskiego - Historia - Warszawikia [dostęp 7.07.2023]
  6. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917.