Dykasteria ds. Biskupów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dykasteria ds. Biskupów (łac. Dicasterium pro Episcopis) to dykasteria Kurii Rzymskiej, która rekomenduje nowych biskupów i przedstawia nominacje do zatwierdzenia Papieżowi. Do jej zadań należy ustanawianie, dzielenie i łączenie diecezji. Dykasteria przyjmuje także raporty ordynariuszy z pracy i problemów diecezji oraz organizuje ich wizyty ad limina apostolorum (czyli do Watykanu), wymagane co 5 lat wobec biskupów wszystkich krajów.

Tej dykasterii podlega również prałatura personalna Opus Dei, której przewodzi od 23 stycznia 2017 ks. prof. Fernando Ocáriz Braña.

Obecny zarząd Dykasterii[edytuj | edytuj kod]

• Prefekt: kard. Robert Prevost OSA (od 12 IV 2023)
• Sekretarz: abp Ilson de Jesus Montanari (od 12 X 2013)
• Podsekretarz: ks. Ivan Kovač (od 29 VI 2023)

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dykasteria ds. Biskupów jest w prostej linii sukcesorką Świętej Kongregacji Konsystorialnej, aczkolwiek do pontyfikatu Piusa X sprawami dotyczącymi biskupów zajmowało się jeszcze kilka innych kongregacji:

• Kongregacja ds. Biskupów i Zakonników (1572/94–1908)
• Kongregacja ds. Egzaminowania Biskupów (1592–1903)
• Kongregacja ds. Rezydencji Biskupów (1634–1908)
• Kongregacja ds. Soboru Trydenckiego (od 1564, sprawy dotyczące biskupów wyłączono spod jej kompetencji w 1908)

Święta Kongregacja Konsystorialna, której pełna nazwa brzmiała Święta Kongregacja ds. Erygowania Diecezji oraz Prowizji Konsystorialnych, utworzona została przez Sykstusa V bullą Immensa Aeterni Dei z 22 stycznia 1588. Do jej kompetencji należało podejmowanie decyzji w sprawach rozstrzyganych dotąd obligatoryjnie na konsystorzach, takich jak np. tworzenie nowych diecezji, zmienianie granic dotychczasowych, mianowanie biskupów i nadawanie innych beneficjów konsystorialnych. W jej skład wchodziło przeciętnie kilkunastu kardynałów, nadto niektórzy arcybiskupi, biskupi i niżsi rangą prałaci.

W 1908 papież Pius X skupił w rękach Kongregacji Konsystorialnej wszystkie sprawy dotyczące biskupów. W 1967 papież Paweł VI zmienił jej nazwę na „Kongregacja ds. Biskupów”; zmiana ta weszła w życie 1 stycznia 1968. Natomiast papież Jan Paweł II w konstytucji apostolskiej Pastor bonus z 1988 potwierdził jej zakres kompetencji. 5 czerwca 2022 papież Franciszek na mocy konstytucji Praedicate evangelium, przekształcił jej nazwę na „Dykasteria ds. Biskupów”.

Dotychczasowy zarząd Dykasterii[edytuj | edytuj kod]

Kongregacja Konsystorialna[edytuj | edytuj kod]

Obradom Kongregacji przewodniczył początkowo jej dziekan, czyli najstarszy rangą kardynał będący jej członkiem, a pod jego nieobecność funkcję tę automatycznie przejmował kardynał zajmujący kolejne miejsce w porządku starszeństwa. Nie ma dowodu, by w ramach jej struktur formalnie funkcjonował na stałe urząd kardynała prefekta, tak jak we współczesnych kongregacjach, choć za pontyfikatu Grzegorza XV i Urbana VIII kardynał Domenico Ginnasi był tytułowany jako prefekt Kongregacji Konsystorialnej, a za Klemensa VIII funkcję tę pełnił Innico d’Avalos d’Aragona. W 1721 papież Innocenty XIII postanowił, że funkcja prefekta tej kongregacji będzie zarezerwowana dla samego papieża. Taki stan utrzymał się aż do pontyfikatu Pawła VI, jednak od 1908 jeden z kardynałów pełnił urząd sekretarza Kongregacji i w tym charakterze kierował jej bieżącymi pracami. Wcześniej sekretarzem Kongregacji Konsystorialnej był każdorazowy sekretarz Świętego Kolegium Kardynałów.

Prefekci[edytuj | edytuj kod]

• kard. Innico d’Avalos d’Aragona (1592–1600)
• kard. Domenico Ginnasi (1621–1639)
• Innocenty XIII (1721–1724)
• Benedykt XIII (1724–1730)
• Klemens XII (1730–1740)
• Benedykt XIV (1740–1758)
• Klemens XIII (1758–1769)
• Klemens XIV (1769–1774)
• Pius VI (1775–1799)
• Pius VII (1800–1823)
• Leon XII (1823–1829)
• Pius VIII (1829–1830)
• Grzegorz XVI (1831–1846)
• Pius IX (1846–1878)
• Leon XIII (1878–1903)

Prefekci Kongregacji ds. Biskupów (1968–2022)[edytuj | edytuj kod]

• 1968–1973: kard. Carlo Confalonieri
• 1973–1984: kard. Sebastiano Baggio
• 1984–1998: kard. Bernardin Gantin
• 1998–2000: kard. Lucas Moreira Neves OP
• 2000–2010: kard. Giovanni Battista Re
• 2010–2023: kard. Marc Ouellet PSS

Prefekci Dykasterii ds. Biskupów (od 2022)[edytuj | edytuj kod]

• 2022–2023: kard. Marc Ouellet PSS
• od 2023: kard. Robert Prevost OSA

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Christoph Weber: Die ältesten päpstlichen Staatshandbücher: Elenchus congregationum, tribunalium et Collegiorum urbis 1629–1714. Rzym – Fryburg Bryzgowijski – Wiedeń: Herder, 1991. ISBN 978-3451216534.brak strony w książce
• Gaetano Moroni, Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica. Vol. XVI, Wenecja 1842, s. 179–181

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Oficjalna strona Dykasteria ds. Biskupów. [dostęp 2024-01-14].
• Dykasteria ds. Biskupów [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2023-02-25]  (ang.).
• Dykasteria ds. Biskupów w bazie gcatholic.org (ang.) [dostęp 07.07.2022]