Konkurs Piosenki Eurowizji 2004 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Konkurs Piosenki Eurowizji 2004
Under The Same Sky
Ilustracja
Informacje ogólne
Półfinał

12 maja 2004

Finał

15 maja 2004

Miejsce

Abdi İpekçi Arena,
Stambuł (Turcja)

Nadawca

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)

Prowadzący

Korhan Abay
Meltem Cumbul

Informacje dodatkowe
Reżyser

Sven Stojanovic

Producent wykonawczy

Bülent Osma

Kierownik wykonawczy

Svante Stockselius

Uczestnicy
Debiut

Albania
Andora
Białoruś
Serbia i Czarnogóra

Powrót

Dania
Finlandia
Litwa
Macedonia
Monako
Szwajcaria

Łącznie

36 reprezentacji

Głosowanie
Każdy kraj przyznaje 12, 10 oraz od 8 do 1 punkta dziesięciu ulubionym piosenkom.
Zero punktów

Szwajcaria (półfinał)

Zwycięzca

Ukraina

Reprezentant

Rusłana

Piosenka

„Wild Dances”

Muzyka

Rusłana Łyżyczko

Tekst

Rusłana Łyżyczko, Aleksandr Ksienofontow

Konkurs Piosenki Eurowizji
◄ 2003 2005 ►

49. Konkurs Piosenki Eurowizji został rozegrany 12 i 15 maja 2004[1] w Abdi İpekçi Arena w Stambule. Organizatorami konkursu była turecka telewizja publiczna TRT we współpracy z Europejską Unią Nadawców. Koncerty poprowadzili aktor, reżyser i producent Korhan Abay oraz aktorka Meltem Cumbul.

W 2004 po raz pierwszy zorganizowano rundę półfinałową, w której wzięli udział reprezentanci 22 państw. Dziesięć najwyżej ocenionych przez telewidzów uczestników awansowało do sobotniego finału, w którym wystąpiło 24 reprezentantów[2].

Finał konkursu wygrała Rusłana Łyżyczko, reprezentantka Ukrainy z piosenką „Wild Dances” autorstwa Aleksandra Ksienofontowa oraz samej artystki, za którą zdobyła łącznie 280 punktów[3][4].

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Lokalizacja Stambułu w Turcji

Miejsce organizacji konkursu[edytuj | edytuj kod]

Turecki nadawca publiczny Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) otrzymał prawa do organizacji 49. konkursu dzięki wygranej Sertab Erener, reprezentantki Turcji w finale konkursu w 2003[5]. W trakcie konferencji prasowej po koncercie potwierdzono, że następny konkurs odbędzie się w Stambule[6]. W lutym Europejska Unia Nadawców (EBU) poinformowała, że widowisko odbędzie się w hali Abdi İpekçi Arena[7][8].

Na czas trwania konkursu pobliskie ulice zostały ozdobione eurowizyjnymi gadżetami, takimi jak flagi z logotypem widowiska oraz plakatami z oficjalnym sloganem imprezy[9]. Centrum prasowe dla dziennikarzy zostało przygotowane poza halą główną stadionu, na którym odbył się konkurs[10]. Akredytacje prasowe otrzymało łącznie 1518[11][12] dziennikarzy z całej Europy[13]. Najmłodszą akredytowaną dziennikarką podczas całej imprezy była, wówczas 12-letnia, Christine Haber z Malty, prowadząca dziecięcy program telewizyjny pt. Dejjem Tiegtrek Becky[14]. Od 8 do 15 maja 26-osobowa ekipa redakcyjna wydawała ośmiostronnicowe dzienniki pt. „EurovisionNews”, w którym zamieszczała informacje m.in. o przygotowaniach konkursu i jego historii, a także zawiadamiała o codziennych wydarzeniach związanych z widowiskiem[15].

Proces wyboru miejsca organizacji[edytuj | edytuj kod]

Telewizja TRT rozważała zorganizowanie konkursu w jednej z trzech hal: w Istanbul Lütfi Kırdar, Mydonose Showland lub w Hali Olimpijskiej w Ataköy[16][17]. Na początku lipca poinformowano, że koncerty odbędą się w Mydonose Showland[18][19], jednak później, ze względu na kwestie kontraktowe oraz potrzebę większego metrażu, zmieniono miejsce na Abdi İpekçi Arena[7][20].

Z powodu ataku terrorystycznego w Stambule z listopada 2003[21] przedstawiciele EBU ocenili, że Konkurs Piosenki Eurowizji nie powinien odbywać się w miejscu wysokiego ryzyka[22]. Svante Stockselius z organizacji zdementował doniesienia o podjęciu decyzji o zorganizowaniu imprezy w innym mieście[23][24]. Podobne podejrzenia pojawiły się po marcowym ataku terrorystycznym we wschodniej części miasta[25]. Organizator zapewnił o zatrudnieniu odpowiednich służb bezpieczeństwa na czas trwania konkursu[26][27].

Przebieg konkursu[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 2003 ogłoszono, że kierownikiem wykonawczym konkursu będzie szwedzki producent Svante Stockselius[28]. Koordynatorem imprezy został Bülent Osma[29], a reżyserem kreatywnym – multikamerzysta Sven Stojanovic ze stacji SVT[13][30], który wraz ze swoją ekipą realizacyjną zapewnił 17 kamer transmitujących wydarzenie na żywo[31]. W przygotowaniach pomogli pracownicy szwedzkiej telewizji SVT[32] oraz turecki oddział Stowarzyszenia Zrzeszającego Miłośników Konkursu Piosenki Eurowizji (OGAE)[33][34][35]. We wrześniu Europejska Unia Nadawców (EBU) podpisała umowę z niemiecką firmą telekomunikacyjną T-Com (Digame.de), która umożliwiała łatwiejsze oddawanie głosów przez telewidzów[36]. Za oprogramowanie tablicy wyników podczas finału odpowiadała firma vizrt[37].

W listopadzie ruszyła rezerwacja biletów na koncerty eurowizyjne[38], które zostały dopuszczone do sprzedaży w połowie lutego 2004[39]. Ich cena wahała się między 30 a 150 euro[40]. Łącznie sprzedano ponad 5 tys. biletów na koncert finałowy, kolejne 2,5 tys. miejsc zostało zarezerwowanych dla członków krajowych delegacji, akredytowanych dziennikarzy, obsługę techniczną konkursu, sponsorów oraz gości specjalnych[12][41].

W 2004 EBU wprowadziła zapis w regulaminie, zakazujący wykonawcom uczestniczenia w więcej niż jednym krajowym etapie eliminacyjnym. Zasada została wprowadzona z powodu wyrażenia chęci udziału lub równoległego udziału reprezentantów dwóch krajów – Polski (zespołu Ich Troje) i Holandii (wokalistki Esther Hart) – w selekcjach innych krajów[42].

Tak jak w poprzednich latach, także na potrzeby 49. konkursu nie przywrócono orkiestry grającej na żywo wszystkie utwory konkursowe[43]. Koordynator widowiska z ramienia EBU Sara Yuen stwierdziła podczas majowej konferencji prasowej, że decyzję w sprawie zatrudnienia orkiestry podejmuje nadawca-organizator, co jest uzależnione od liczby aplikacji otrzymanych od poszczególnych krajów[44].

Pełna stawka konkursowa została zaprezentowana 21 marca 2004[45][46]. W kwietniu rozpoczęła się przedsprzedaż albumu kompilacyjnego zawierająca 36 konkursowe piosenki[47], które ukazało się pod koniec miesiąca[48][49]. Wydawnictwo otrzymał status złotej płyty w Grecji[50]. W maju do sprzedaży trafiły oficjalne gadżety, które można było kupić w hali Abdi Ipekci Arena[51][52] lub internetowo[53][54], a po finale konkursu – album DVD zawierający zapis obu koncertów[55][56].

Od 9 do 14 maja na terenie Stambułu odbyło się kilka imprez towarzyszących organizowanych przez delegacje z niektórych krajów[57][58][59][60][61][62][63]. 10 maja odbyła się uroczystość oficjalnego otwarcia 49. Konkursu Piosenki Eurowizji, w której uczestniczyli wszyscy uczestnicy oraz turecki minister kultury i turystyki[64][65]. Dzień później delegaci państw z zapewnionym miejscem w finale wyruszyli na wycieczkę łodzią po Bosforze[66].

Tydzień po rozegraniu finału konkursu francusko-niemiecka telewizja ARTE wyemitowała film dokumentalny pt. Eurovision Backstage podsumowujący widowisko, który został przygotowany przez 20 dziennikarzy z Francji i Niemiec[67].

Wprowadzenie rundy półfinałowej[edytuj | edytuj kod]

W związku z coraz większą liczbą krajów chętnych do wzięcia udziału w konkursie, członkowie EBU rozważali przeprowadzenie rundy półfinałowej podczas 49. Konkursu Piosenki Eurowizji[68][69]. Plany potwierdzono pod koniec stycznia 2004 w trakcie 24. Zwyczajnego Walnego Spotkania Komitetu Europejskiej Unii Nadawców Telewizyjnych. Wcześniej, tj. pod koniec maja 2003 ogłoszono, że udział w finale będą mogli wziąć reprezentanci nadawców publicznych z krajów, które w największym stopniu finansują organizację konkursu (tj. Niemiec, Francji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii), a także przedstawiciele krajów, które zajęły miejsca w pierwszej „dziesiątce” podczas poprzedniego konkursu[44][70][71][43]. W półfinale możliwość głosowania otrzymały wszystkie 33 kraje uczestniczące w konkursie[72] z wyłączeniem telewidzów z Francji, Polski i Rosji, których nadawcy nie transmitowali koncertu[73][74]. Nie wpłynęło to jednak na wyniki rundy[75]. Początkowo plany nietransmitowania półfinału miała również telewizja z Niemiec, jednak ostatecznie pokazała rundę półfinałową[76].

Próby sceniczne do koncertu półfinałowego rozpoczęły się 5 maja[77][78][79][80], a próby dla finalistów – trzy dni później[81][82]. Dzień po koncercie półfinałowym odbyła się konferencja prasowa z udziałem wykonawców, którzy zdobyli awans do sobotniego finału[83]. Tego samego dnia odbyły się próby dla wszystkich finalistów[84][85][86][87].

Początkowo wyniki półfinału miały zostać podane w trakcie sobotniego finału[88], co spotkało się z krytyką kilku reprezentacji[89]. Grupa Referencyjna EBU postanowiła ogłosić wyniki kilkanaście minut po zakończeniu głosowania półfinałowego[90]. Tuż po ogłoszeniu finalistów podano jedynie liczbę punktów zdobytych przez poszczególne niezakwalifikowane kraje[91][92][93][94][95]. Kolejnego dnia na łamach niektórych dzienników pojawiły się nieoficjalne wyniki punktowe zdobyte przez kraje zakwalifikowane do finału, jednak EBU zaprzeczyła prawdziwość rezultatów[96].

Prowadzący[edytuj | edytuj kod]

Sertab Erener w trakcie występu podczas otwarcia koncertu finałowego konkursu w 2004

Po wygraniu w finale konkursu w 2003 Sertab Erener przyznała w jednym z wywiadów, że nie jest zainteresowania prowadzeniem 49. konkursu[97], ale chętnie pomoże w jego organizacji[98]. Wystąpiła na otwarcie koncertu z piosenkami „Everyway That I Can” i „Leave”.

Nazwiska prowadzących zostały przekazane do mediów 22 marca podczas dwudniowego spotkania szefów delegacji wszystkich uczestniczących w konkursie krajów. Prowadzącymi zostali: aktorka Meltem Cumbul[99] oraz producent i reżyser Korhan Abay[100][101]. Początkowo planowano także zaproszenie międzynarodowej gwiazdy do prowadzenia koncertu finałowego[102], pojawiły się doniesienia o trwających negocjacjach z Enrique Iglesiasem[103], jednak ostatecznie ze współpracy zrezygnowano[104].

Podczas koncertów konkursowych prowadzący wystąpili w kreacjach, które zaprojektowali Ismail Acar i Bahar Korcan. Jak tłumaczyli, chcieli „stworzyć stroje prezentujące turecką kulturę oraz Stambuł, a zarazem nawiązujące do motywu przewodniego, czyli Pod tym samym niebem[105].

Losowanie kolejności startowej[edytuj | edytuj kod]

W trakcie spotkania wszystkich delegacji Cumbul i Abay przeprowadzili losowanie numerów startowych dla uczestników obu koncertów[106][107]. Pełną listę startową opublikowano po zakończeniu spotkania[108]: pozycje startowe w finale zostały przypisane jedynie dla krajów mających zapewnione miejsce w finale, natomiast kolejność występów reprezentantów dziesięciu państw, które awansowały z półfinału, zostały przyporządkowane losowo, w kolejności prezentowania wyników koncertu półfinałowego[43].

Projekt grafiki, sceny i statuetki zwycięzcy[edytuj | edytuj kod]

Scena 49. Konkursu Piosenki Eurowizji

W 2004 wprowadzono unikatowy znak firmowy konkursu, którym został napis Eurovision z sercem „reprezentującym emocje wydarzenia” umieszczonym na miejscu litery v[109].

Logo 49. konkursu zostało zaprojektowane dla szwajcarskiej agencji marketingowej T.E.A.M. przez JM Enternational z siedzibą w Londynie[110]. Pokazano jej premierowo 24 stycznia 2004 w trakcie tureckiego finału narodowych selekcji Sayisal gece[111].

Stronę internetową zaprojektowała niemiecka firma Pixelpark[112].

Przedstawicielem drużyny kreatywnej odpowiedzialnej za przygotowanie sceny konkursowej został Servet Işık. Na scenie wybudowano trzy kopuły, z czego jedna symbolizowała miłość, druga – pokój, a trzecia – tolerancję, co miało nawiązywać do oficjalnego sloganu konkursu (Pod tym samym niebem)[12]. Nad wyglądem areny pracowało 150 pracowników technicznych oraz sześciu projektantów[12]. Scenę konkursową oświetliła firma SpectraPlus[113][114].

Statuetkę dla zwycięzcy konkursu zaprezentowano 10 maja w trakcie konferencji prasowej[115][116].

Przed każdym występem reprezentantów zaprezentowano krótki filmik (tzw. pocztówkę), na których pokazano turystyczne miejsca Turcji, w tym m.in. Keban i Monaster Sumela[117][118][119].

Występy gościnne[edytuj | edytuj kod]

Koncert półfinałowy rozpoczął występ tancerzy z formacji Whirling Dervishes[120], natomiast w przerwie poświęconej na głosowanie telewidzów zaprezentowano krótki film, zatytułowany ABBA: The Last Video, który został nakręcony z okazji 30. rocznicy zwycięstwa zespołu ABBA podczas konkursu w 1974[71][121][122][123]. Po finale widowiska minifilm został wydany w formie DVD pod szyldem wytwórni Polydor Records[124]. W trakcie koncertu wprowadzono trzy przerwy umożliwiające zaprezentowanie bloków reklamowych dla nadawców, którzy sobie tego zażyczyli. W tym samym czasie prowadzący widowisko przeprowadzili kilka krótkich wywiadów z wybranymi uczestnikami półfinału[125]. W finale w czasie przyjmowania głosów telewidzów na scenie zaprezentowała się turecka grupa taneczna Anadolu Ateşi[126] założona przez Mustafę Erdogana[127].

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Podejrzenia o plagiat
Zespół Tie Break podczas występu w finale konkursu

Dzień po wygraniu austriackich selekcji eurowizyjnych song.null.vier przez zespół Tie Break, twórcy zwycięskiej piosenki „Du bist” zostali oskarżeni o popełnienie plagiatu utworu „Für dich” Yvonne Catterfield[128]. Zdobywcy drugiego miejsca podczas eliminacji, duet Waterloo & Robinson, domagali się także dyskwalifikacji trio (tj. Stefana di Bernardo, Tommy’ego Pegrama i Thomasa Elzenbaumera[129]) ze względu na nieregulaminowy czas trwania zwycięskiej propozycji (3:08)[130], jednak krajowy nadawca Österreichischer Rundfunk (ORF) nie zareagował na ich skargi, dopuszczając zespół do udziału w konkursie[131]. Niedługo potem reprezentanci przyznali, że nie otrzymali żadnego wsparcia finansowego ani promocyjnego od stacji oraz swojej wytwórni płytowej i sami musieli opłacać wszystkie koszta związane z przygotowaniem do występu w widowisku[132].

Po opublikowaniu izraelskiej propozycji „Le-ha’aminDawida D’Ora twórcy piosenki zostali oskarżeni przez wokalistkę Rachel Wollstein o naruszenie praw autorskich. Zdaniem wokalistki, utwór, który zgłosiła do krajowych eliminacji dla reprezentanta, nieznacznie różnił się od zwycięskiej propozycji autorstwa D’Ora i Offera Me’iriego. Artysta zaprzeczył doniesieniom, przyznając, że nie inspirował się jej kompozycją w tworzeniu utworu. Podobne stanowisko wyraziła wytwórnia płytowa piosenkarza[133].

Inne incydenty

Po koncercie półfinałowym firma telekomunikacyjna Digame poinformowała o problemach technicznych dotyczących błędów z przyjmowaniem głosów telefonicznych od telewidzów z Monako oraz SMS-owych z Chorwacji. Organizatorzy zapewnili jednak, że incydent nie wpłynął znacznie na ostateczne wyniki półfinału, nieznacznie zmieniły się jedynie miejsca krajów, które nie zakwalifikowały się do rundy finałowej[134][135].

Tuż przed prezentacją słoweńskiego duetu Platin turecki nadawca przez pomyłkę rozpoczął nadawanie reklam, przez co występ pary nie został pokazany tureckim telewidzom i nie otrzymał ostatecznie żadnego punktu z kraju.

Przed prezentacją głosów w finale zaprezentowano geograficzne kontury danego państwa. Z powodu nierozstrzygniętego sporu o Cypr Północny turecki nadawca nie pokazał Cypru na mapie[136].

Kraje uczestniczące[edytuj | edytuj kod]

Termin nadsyłania zgłoszeń przez krajowych nadawców minął 1 grudnia 2003[43]. W grudniu EBU opublikowała listę 36 państw, które zdecydowały się wziąć udział w konkursie[137]. W stawce konkursowej zadebiutowali nadawcy z: Albanii, Andory[138], Białorusi[139] oraz Serbii i Czarnogóry[140].

Początkowo brak udziału zadeklarowała telewizja z Monako[141], jednak na początku stycznia potwierdziła powrót do stawki konkursowej po 25 latach przerwy[142]. Oprócz tego, w mediach pojawiały się także informacje o planowanym starcie debiutującego nadawcy z Armenii[143] oraz o powrocie telewizji z Węgier[144] i Luksemburga[145]. Wszystkie doniesienia zostały jednak zdementowane przez lokalne stacje publiczne[146][147][148][149]. Sprawa udziału luksemburskiego nadawcy w widowisku była rozpatrywała w krajowym parlamencie, jednak nadawca wycofał się z uczestnictwa z powodu zbyt wysokiej składki, którą miałby zapłacić za dołączenie do stawki konkursowej imprezy[150].

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Półfinał[edytuj | edytuj kod]

Legenda:

     Kraje zakwalifikowane do finału

L.p.[108] Kraj Język Wykonawca Piosenka Miejsce[2] Punkty[2]
01  Finlandia[152] angielski Jari Sillanpää[153] Takes 2 to Tango[153] 14 51
02  Białoruś angielski Alexandra & Konstantin[154] My Galileo[154] 19 10
03  Szwajcaria angielski Piero Esteriore &
The Music Stars
[155]
Celebrate![155] 22 0[156]
04  Łotwa łotewski Fomins & Kleins[157] Dziesma par laimi[157] 17 23
05  Izrael angielski, hebrajski Dawid D’Or[158] Le-ha’amin[159] 11 57
06  Andora kataloński Marta Roure[160] Jugarem a estimar-nos[160] 18 12
07  Portugalia portugalski[161] Sofia[162] Foi magia[163] 15 38
08  Malta angielski Julie & Ludwig[164] On Again... Off Again[164] 8 74
09  Monako francuski Märyon[165] Notre planète 19 10
10  Grecja angielski Sakis Ruwas[166][167] Shake It[167] 3 238
11  Ukraina angielski, ukraiński Rusłana[168] Wild Dances[168] 2[169] 256[169]
12  Litwa angielski Linas & Simona[170] What’s Happened to Your Love?[170] 16 26
13  Albania angielski[171] Anjeza Shahini[172] The Image of You[171] 4 167
14  Cypr angielski[173] Lisa Andreas[174] Stronger Every Minute[174] 5 149
15 Macedonia Północna Macedonia angielski Toše Proeski[175] Life[176] 10 71
16  Słowenia angielski Platin[177] Stay Forever[177] 21 5
17  Estonia voro[178] Neiokõsõ[179] Tii[179] 12 57
18  Chorwacja angielski[180] Ivan Mikulić[181] You Are the Only One[180] 9 72
19  Dania angielski[182] Tomas Thordarson[183][184] Shame on You[185] 13 56
20  Serbia i Czarnogóra serbski Željko Joksimović & Ad-Hoc Orchestra[186] Lane moje[186] 1[169] 263[169]
21  Bośnia i Hercegowina angielski Deen[187] In the Disco[188] 7 133
22  Holandia angielski Re-Union[189] Without You[189] 6 146
Tabela punktacyjna półfinału

Głosowanie telewidzów zostało uruchomione po wykonaniu ostatniego konkursowego utworu i trwało łącznie dziesięć minut, dwa razy dłużej niż w roku poprzednim[126]. Każdy głosujący mógł zagłosować z jednego telefonu maksymalnie 20 razy; wszystkie kraje musiały powołać także komisję jurorską, która oddawała swoje głosy, brane pod uwagę wyłącznie podczas problemów technicznych z przyjęciem punktacji telewidzów[74].

Finał[edytuj | edytuj kod]

Lp. Kraj Język Wykonawca Tytuł Miejsce[3] Punkty[3]
01  Hiszpania hiszpański Ramón[190] Para llenarme de ti[190][191] 10 87
02  Austria niemiecki Tie Break[192] Du bist[192] 21 9
03  Norwegia angielski Knut Anders Sørum[193] High[193] 24 3
04  Francja francuski Jonatan Cerrada[194] À chaque pas[195] 15 40
05  Serbia i Czarnogóra serbski Željko Joksimović & Ad-Hoc Orchestra Lane moje 2 263
06  Malta angielski Julie & Ludwig On Again... Off Again 12 50
07  Holandia angielski Re-Union Without You 20 11
08  Niemcy angielski, turecki Max[196][197] Can’t Wait Until Tonight[196][197] 8 93
09  Albania angielski Anjeza Shahini The Image of You 7 106
10  Ukraina angielski, ukraiński Rusłana Wild Dances 1 280
11  Chorwacja angielski Ivan Mikulić You Are the Only One 12 50
12  Bośnia i Hercegowina angielski Deen In the Disco 9 91
13  Belgia angielski Xandee[198] 1 Life[198] 22[199] 7[199]
14  Rosja angielski Julija Sawiczewa[200] Believe Me[201] 11 67
15 Macedonia Północna Macedonia angielski Toše Proeski[202] Life[203] 14 47
16  Grecja angielski Sakis Ruwas Shake It 3 252
17  Islandia angielski Jónsi[204] Heaven[204] 19 16
18  Irlandia angielski Chris Doran[205] If My World Stopped Turning[205] 22 7
19  Polska angielski, hiszpański Blue Café[206][207][208] Love Song[208] 17 27
20  Wielka Brytania angielski James Fox[209] Hold Onto Our Love[209] 16 29
21  Cypr angielski Lisa Andreas Stronger Every Minute 5 170
22  Turcja angielski Athena[210] For Real[211] 4 195
23  Rumunia angielski Sanda Ladoși[212] I Admit[212] 18 18
24  Szwecja angielski Lena Philipsson[213][214] It Hurts[215] 5 170

Legenda:

     Zwycięzca

     Zdobywca drugiego miejsca

     Zdobywca trzeciego miejsca

Tabela punktacyjna finału

Podobnie jak w półfinale, głosowanie telewidzów zostało uruchomione po wykonaniu ostatniego konkursowego utworu i trwało łącznie dziesięć minut, dwa razy dłużej niż w roku poprzednim[126], każdy głosujący mógł zagłosować z jednego telefonu maksymalnie 20 razy, wszystkie kraje musiały powołać także komisję jurorską, która oddawała swoje głosy, brane pod uwagę wyłącznie podczas problemów technicznych z przyjęciem punktacji telewidzów[74]. W rundzie finałowej swoje punktacje musiały oddać wszystkie uczestniczące kraje, nawet te niezakwalifikowane do stawki finałowej[216]. Kolejność ogłaszania głosów w finale została uporządkowana alfabetycznie, według kodu ISO[126][217][218]. Wszystkie kraje przyznały łącznie 2088 punktów[219].

Inne wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Rusłana – zwyciężczyni konkursu oraz zdobywczyni Nagrody Artystycznej im. Marcela Bezençona
Nagrody im. Marcela Bezençona

W 2004 przyznano nagrody im. Marcela Bezençona, czyli pozakonkursowe statuetki przyznawane twórcom wybranych piosenek biorących udział w konkursie. Nagrody, sygnowane nazwiskiem twórcy Konkursu Piosenki Eurowizji Marcela Bezençona, wymyślili szwedzcy piosenkarze, Christer Björkman i Richard Herrey[220][221].

W 2004 nagrody otrzymali[222]:

Kategoria Kraj Piosenka Wykonawca
Nagroda Artystyczna  Ukraina Wild Dances Rusłana Łyżyczko
Nagroda Dziennikarzy  Serbia i Czarnogóra Lane moje Željko Joksimović
Nagroda Kompozytorów  Cypr Stronger Every Minute Lisa Andreas
Nagroda im. Barbary Dex

W 2004 przyznano nagrodę im. Barbary Dex, czyli nieoficjalny tytuł najgorszego ubranego uczestnika konkursu, którego laureata wybierają internauci za pośrednictwem strony House of Eurovision (eurovisionhouse.nl)[223][224][225]. Największą liczbę głosów (tj. 64 z 190) otrzymała Sanda Ladoși z Rumunii[226], której stylizację porównano do wyglądu „podstarzałej prostytutki z makijażem nienawidzącej siebie samej drag queen[227]. Na drugim miejscu, z 61 punktami straty, uplasowała się Tatiana Okupnik z reprezentującego Polskę zespołu Blue Café[226], która wystąpiła w czarnej, prześwitującej kreacji[228].

Międzynarodowi sekretarze i komentatorzy[edytuj | edytuj kod]

Sekretarze[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawione zostały nazwiska wszystkich sekretarzy, którzy ogłaszali wyniki głosowania w poszczególnych krajach[229][230]. Państwa zostały uporządkowane w kolejności alfabetycznej (zgodnie z kodem ISO 3166-1)[217][218].

Komentatorzy[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawione zostały nazwiska wszystkich krajowych komentatorów oraz nazwy publicznych nadawców telewizyjnych i radiowych transmitujących konkurs w 2004.

Oglądalność[edytuj | edytuj kod]

Koncert finałowy transmitowało łącznie 42 nadawców publicznych z całego świata, w tym stacje z Armenii, Australii, Portoryko oraz izraelska telewizja z Ameryki Północnej[44][254]. Przed konkursem szacowano, że finałowe widowisko obejrzy 200-350 milionów telewidzów[255][256]. Finał widowiska ostatecznie obejrzało jednak łącznie ok. 76,6 miliona widzów[257][258], w tym m.in.: 11% mieszkańców Izraela[259], 6,677 mln osób w Polsce (udział krajowej stacji na rynku – 51,8%)[260][261], 314,8 tys. w Estonii (71%)[262], 11,11 miliona w Niemczech (ok. 43,8%)[263], 8,3 mln w Wielkiej Brytanii (41,5%)[264], 1,34 mln w Australii[265], 1,84 mln we flamandzkim regionie Belgii[266], 2,95 mln w Holandii, 3,5 mln w Szwecji[267] i 4,64 mln we Francji[268].

Koncert półfinałowy obejrzało łącznie ok. 20,7 miliona telewidzów na całym świecie[257], w tym m.in.: ok. 19% mieszkańców Izraela[259] i 338,6 tys. osób w Estonii[262].

Telewidzowie oddali łącznie 4 267 791 głosów podczas 49. Konkursu Piosenki Eurowizji, największą liczbę głosów przyznali głosujący z Niemiec[269] (1 061 049), Szwajcarii (503 627) i Wielkiej Brytanii (469 240)[270][271].

W listopadzie widowisko otrzymało nominację do niemieckiej Nagrody Bambi w kategorii Ulubione wydarzenie telewizyjne roku[272].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Edwin van Gorp: 'Eurovision Song Contest 2004 on May 12 and 15'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-05. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  2. a b c Eurovision Song Contest 2004 Semi-Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).
  3. a b c Eurovision Song Contest 2004 Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).
  4. Sietse Bakker: UKRAINE WINS EUROVISION SONG CONTEST 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-11-30]. (ang.).
  5. Eurovision Song Contest 2003. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  6. Sietse Bakker: Istanbul 2004: It wasn’t that bad!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-27. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  7. a b Sietse Bakker: Venue change for Eurovision 2004 confirmed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-26. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  8. Sietse Bakker: Abdi İpekçi decorated for upcoming contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-16. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  9. Itamar Barak: Eurovision heart all over Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-07. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  10. Sietse Bakker: Press centre located outside venue. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-23. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  11. Sietse Bakker: 1518 applications for press accreditation. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-05. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  12. a b c d Mert Ersin: Osma: “Promotional campaign is essential for winning”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-29. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  13. a b Sietse Bakker: Latest: Svante Stockselius reports from Istanbul!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-23. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  14. Sietse Bakker: Meet Christine, the youngest delegation member!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-07. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  15. Sietse Bakker: Eurovision newspaper issued every day. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-08. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  16. Can Sunata: Only choice for Eurovision 2004: İstanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-28. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  17. Can Sunata: Istanbul for sure!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-06-27. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  18. Sietse Bakker: Eurovision 2004 on May 12 and May 15 in Mydonose. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-07. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  19. Itamar Barak: TRT: Eurovision Song Contest 2004 at the Mydonose Showland. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-24. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  20. Sietse Bakker: The end of a decade: Istanbul 2004. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-12-25. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  21. Sietse Bakker: Concern about Istanbul terror attacks. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-20. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  22. Sietse Bakker: EBU: „No contest in high risk area”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-21. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  23. Sietse Bakker: Rumours location change Eurovision 2004 false!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-21. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  24. Jarmo Siim: Istanbul remains host city Eurovision 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-24. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  25. Sietse Bakker: Terror attack in eastern part of Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-10. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  26. Sietse Bakker: Security builds up, stage practically finished. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-29. [dostęp 2014-11-09]. (ang.).
  27. Sietse Bakker: Security around Abdi Ipekci on high-alert. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  28. Itamar Barak: A new supervisor for the Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-06-04. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  29. Sietse Bakker: Exclusive: TRT reveals plans for May!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-30. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  30. Sietse Bakker: Worries about preparations for upcoming contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-24. [dostęp 2014-11-09]. (ang.).
  31. Sietse Bakker: 17 camera’s to be used for television show. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-08. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  32. Daniel Ringby: Swedish TV organises 2004 contest…too. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-19. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  33. Itamar Barak: OGAE Turkey planning a fans fest in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-07. [dostęp 2014-12-12]. (ang.).
  34. Sietse Bakker: Turkish fanclub makes everyone feel welcome. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-07. [dostęp 2014-12-12]. (ang.).
  35. Sietse Bakker: Aykut Berber: “Now I finally realise!”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-12-12]. (ang.).
  36. Itamar Barak: A new telecommunication system for the Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-11. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  37. Sietse Bakker: How it works: the score board. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-05. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  38. Sietse Bakker: 2004 tickets: pre-bookings can be made!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-07. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  39. Sietse Bakker: Eurovision Song Contest 2004 ticket sale started!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-16. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  40. Sietse Bakker: Istanbul: Tickets between 30 and 150 euros. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-20. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  41. Roel Philips: Set design changes lead to moved seats. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-05. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  42. Sietse Bakker: ‘Artists can’t perform for more than one country in 2004'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-15. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  43. a b c d Sietse Bakker: EBU released rules for Eurovision Song Contest 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-18. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  44. a b c Itamar Barak: EBU press conference about the contest’s future. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-22. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  45. Sietse Bakker: Eurovision Song Contest 2004 list complete!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-21. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  46. Kemal Shahin: All songs for qualifier round chosen. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-18. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  47. Sietse Bakker: Order Eurovision Song Contest 2004 album now!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-09. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  48. Sietse Bakker: 2004 album to be released as double cd. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-31. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  49. Edwin van Gorp: Official CD and DVD will be released. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-19. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  50. Roel Philips: Eurovision compilation album gold in Greece. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-09. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  51. Sietse Bakker: The fight for the gadgets and the merchandising!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-08. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  52. Sietse Bakker: Merchandising sale point up and running!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  53. Sietse Bakker: Merchandising for 2004 contest soon available!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-05. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  54. Sietse Bakker: Eurovision shop with merchandising gets shape. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-19. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  55. Sietse Bakker: Double DVD contains qualifier round and final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-19. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  56. John Egan: Review: 2004 Eurovision Song Contest DVD. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-03. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  57. Itamar Barak: Second Blue & White party for Israel in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-03. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  58. Itamar Barak: Mediterranean party took place last night. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  59. Sietse Bakker: Several delegation parties take place tonight. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-08. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  60. Itamar Barak: Eurovision parties at Barbahce tonight. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  61. Roel Philips: Spanish fiestas all over Europe on 15th May. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  62. Kemal Shanin: Many parties took place last night. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  63. Itamar Barak: Fans celebrated the crossroads of 3 religions. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  64. Sietse Bakker: Athena cancelled today’s press conference. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-12-12]. (ang.).
  65. Sietse Bakker: Last night’s welcome reception: amazing!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  66. Itamar Barak: Finalists took Bosphorus cruise today. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  67. Sietse Bakker: The story continues in Eurovision Backstage. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-23. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  68. Sietse Bakker: 'Eurovision Song Contest might get semi-finals’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2002-11-27. [dostęp 2013-10-02]. (ang.).
  69. Sietse Bakker: Stories going around about new Eurovision format. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-01-24. [dostęp 2014-07-22]. (ang.).
  70. Sietse Bakker: EBU confirms new Eurovision Song Contest format. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-01-29. [dostęp 2013-10-06]. (ang.).
  71. a b Mert Ersin: TRT declares preparations completed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-03. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  72. Sietse Bakker: 33 countries to vote in qualifier round. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-05. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  73. Roel Philips: 'Russia, Poland and France refuse qualifier broadcast’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-28. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  74. a b c Sietse Bakker: Tonight’s voting procedure explained. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  75. John Egan: Ukraine’s win was decisive. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-19. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  76. Oliver Rau: Meier-Beer: „No voting = no airing”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-08-15. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  77. Sietse Bakker: 11 countries scheduled for rehearsals today. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-05. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  78. Sietse Bakker: 11 countries on today’s rehearsal schedule. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-06. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  79. Sietse Bakker: Second dress rehearsal qualifier round started!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  80. Sietse Bakker: Dress rehearsal attendance lower than expected. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  81. Sietse Bakker: 14 final countries rehearsals on Sunday. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-08. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  82. Kemal Shanin: Final dress rehearsal: presentation still not ready. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  83. Kemal Shanin: Winners Press conference just held!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  84. Kemal Shanin: First dress rehearsal of the final (1). [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  85. Gordon Roxburgh: First dress rehearsal of the final (2). [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  86. Kemal Shanin: Atmosphere hots up around the arena!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  87. Sietse Bakker: Artists save their voice for the big night. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  88. Sietse Bakker: EBU confirms concept qualifier round and final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-26. [dostęp 2013-10-06]. (ang.).
  89. Itamar Barak: Will Israel withdraw from the 2004 contest?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-02. [dostęp 2014-11-21]. (ang.).
  90. Sietse Bakker: EBU changes format of qualifier round again!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-18. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  91. Sietse Bakker: 'Result qualifier round known during the final’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-20. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  92. Sietse Bakker: Tonight’s voting procedure explained. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  93. Sietse Bakker: THESE 10 COUNTRIES QUALIFIED FOR THE FINAL!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  94. Sietse Bakker: The points and ranking from 11 to 22. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  95. Edwin van Gorp: Result qualifier round adjusted by EBU. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  96. Sietse Bakker: List with qualifier round results is hoax. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  97. Itamar Barak: Sertab:'I won’t be the presenter of 2004'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-25. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  98. Can Sunata: 'I want to be a part of the entire organization’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-25. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  99. Sietse Bakker: Eurovision 2004: Meltem Cumbul female host!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-20. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  100. Sietse Bakker: Cumbul and Abay to host upcoming contest!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-22. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  101. Sietse Bakker: Korhan Abay: “a dream to come true”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  102. Sietse Bakker: Exclusive: TRT reveals plans for May!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-30. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  103. Sietse Bakker: 'Meltem Cumbul and Enrique Iglesias to host’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-05. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  104. Sietse Bakker: Milliyet: TRT cancelled co-operation with Iglesias. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-21. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  105. Kemal Shahin: Meltem’s outfits: Contemporary Turkish design. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-30. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  106. Sietse Bakker: Draw running order takes place Tuesday. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-21. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  107. Sietse Bakker: Draw for running order starts at 13:00 CET. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-23. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  108. a b Sietse Bakker: Eurovision 2004: this is the running order!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-23. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  109. Sietse Bakker: Official Eurovision Song Contest logo released. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-24. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  110. Sietse Bakker: Logo designed by JM Enternational. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-26. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  111. Sietse Bakker: Tonight: logo presentation during Turkish final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-24. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  112. Sietse Bakker: Inside details Eurovision Song Contest 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-12-08. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  113. Kemal Shahin: Stage building in Abdi Ípekçi in process!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-24. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  114. Sietse Bakker: Stage and light building Abdi Ípekçi on schedule. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-27. [dostęp 2014-11-09]. (ang.).
  115. Sietse Bakker: The mystery around the 2004 award. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  116. Sietse Bakker: Award for the winner announced!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  117. Sietse Bakker: Postcards: one big tourism promotion!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  118. Kemal Shanin: Postcards: esctoday.com guides you!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  119. Barry Viniker: Danish Delegation questions review clips. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-20. [dostęp 2014-12-06]. (ang.).
  120. Gordon Roxburgh: Sound problems on first rehearsal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  121. Sietse Bakker: 'ABBA come-back planned for upcoming contest’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-20. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  122. Gordon Roxburgh: World premiere ABBA’s last video ever. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  123. Abba znów na Eurowizji! Blue Cafe 19-te w kolejcei. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. muzyka.wp.pl, 2004-05-13. [dostęp 2015-05-09]. (pol.).
  124. Roel Philips: “ABBA – The last video” to be released on DVD. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-22. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  125. Roel Philips: Eurovision How many breaks will interrupt the line-up?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2014-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  126. a b c d Roel Philips: More details about voting and interval act known. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-25. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  127. Kemal Shanin: Anadolu Atesi: “not in competition with Riverdance”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-10. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  128. Oliver Rau: Austria: suspicions of plagiarism. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-06. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  129. Gordon Roxburgh: Food fight at the Austrian press conference. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  130. Oliver Rau: Lawsuit against Tie-Break. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-01. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  131. Oliver Rau: Definitive: Tie-Break will represent Austria. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-06. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  132. Oliver Rau: Troubles in the Austrian camp?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-04. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  133. Itamar Barak: Dawid D’Or denies Leha’amin is plagiarism. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-10. [dostęp 2014-11-21]. (ang.).
  134. John Egan: Televoting problems in qualifier: apology and update. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  135. Edwin van Gorp: Result qualifier round adjusted by EBU. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  136. Sietse Bakker: TRT asks foreign minister about name of Cyprus. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-28. [dostęp 2014-11-14]. (ang.).
  137. Sietse Bakker: EBU released official list of participants 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-12-05. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  138. Sietse Bakker: Andorra to Eurovision next year anyway?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-04-17. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  139. Sietse Bakker: Belarus confirms Eurovision 2004 participation. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-22. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  140. Oliver Rau: Even more countries can participate in 2004?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-01. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  141. Sietse Bakker: Monaco: “No decision made about participation yet”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-10-16. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  142. Sietse Bakker: Monaco reveals website and selection details. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-31. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  143. Oliver Rau: 'Armenia to participate in Song Contest 2004'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-19. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  144. Sietse Bakker: Hungary seems to return to the Eurovision stage. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-10-14. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  145. Sietse Bakker: 38 countries participate in Eurovision 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-10-15. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  146. Sietse Bakker: Armenia not to participate in 2004 contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-29. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  147. Edwin van Gorp: Hungary out for 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-28. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  148. Sietse Bakker: Luxembourg might withdraw again from Eurovision. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-10-19. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  149. Sietse Bakker: Luxembourg won’t participate in 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-03. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  150. Roel Philips: 'Luxembourg never to return to the contest’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-13. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  151. Sietse Bakker: Qualifier round live on the internet now!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  152. Itamar Barak: Finland first to announce 2004 plans. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-04-29. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).
  153. a b Sietse Bakker: Jari Sillanpää to Istanbul for Finlan. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-24. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  154. a b Sietse Bakker: Aleksandra & Konstantin to Istanbul for Belarus. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-01. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  155. a b Oliver Rau: Piero Esteriore won Swiss Eurosong 04. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-06. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  156. Roel Philips: Not a single point for Switzerland. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2014-11-30]. (ang.).
  157. a b Roel Philips: Fomins & Kleins will represent Latvia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-28. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  158. Itamar Barak: David D’Or to represent Israel in Eurovision 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-11-13. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  159. Itamar Barak: David D’Or will sing Leha’amin in Istanbul for Israel. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-05. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  160. a b Itamar Barak: Marta Roure first Andorran entrant ever. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-16. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  161. Edwin van Gorp: Foi magia after all. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-14. [dostęp 2014-11-30]. (ang.).
  162. Sietse Bakker: Sofia to Eurovision 2004 for Portugal!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-06-03. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  163. André Rodrigues: Sofia for Portugal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-26. [dostęp 2014-11-30]. (ang.).
  164. a b Oliver Rau: Ludwig & Julie won Maltese Song for Europe. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-15. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  165. Sietse Bakker: 'Marion selected to represent Monaco’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-22. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  166. Edwin van Gorp: Sakis Rouvas will represent Greece. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-15. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  167. a b Theo Vatmanidis: Official: Sakis Rouvas will represent Greece!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-17. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  168. a b Sietse Bakker: Ukrainians send Ruslana Lyzhicko to 2004 contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-29. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  169. a b c d Gordon Roxburgh: Serbia & Montenegro wins qualifier round. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-06]. (ang.).
  170. a b Sietse Bakker: Linas & Simona won Lithuanian final!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-14. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  171. a b Roel Philips: Albanian song restyled and in English!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-28. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  172. Oliver Rau: Anjeza Shahini wins Albanian final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-12-21. [dostęp 2014-07-06]. (ang.).
  173. Itamar Barak: 'Lisa Andreas might sing all in English’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-12. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  174. a b Itamar Barak: Lisa Andreas will represent Cyprus in Turkey. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-17. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  175. Sietse Bakker: UPDATE: Tose Proeski for FYR Macedonia to Turkey!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-09. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  176. Sietse Bakker: English version Angel si ti called Life is. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-25. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  177. a b Platin for Slovenia with Stay forever. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-15. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  178. Gordon Roxburgh: Estonia: a new language for Eurovision. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-06. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  179. a b Jarmo Siim: Neiokõsõ to represent Estonia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-07. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  180. a b Croatia: Ivan Mikulić in English. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-13. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  181. Croatia: Ivan Mikulić to Istanbul with Daješ mi krila. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-15. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  182. Sietse Bakker: Danish entry Shame on you available in English. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-18. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  183. Dansk Melodi Grand Prix 2004. [w:] ESC Connet [on-line]. esconnet.dk. [dostęp 2013-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-29)]. (duń.).
  184. Daniel Ringby: Tomas Thordarson for Denmark in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-07. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  185. Roel Philips: Danish song entitled Shame on you. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-05. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  186. a b Željko Joksimović to Istanbul for Serbia & Montenegro. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-22. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  187. Sietse Bakker: 'Deen to represent Bosnia & Herzegovina in 2004'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-07-14. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
  188. Bosnia-Herzegovina: In the disco to Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-06. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  189. a b Sietse Bakker: Re-union to represent The Netherlands in Istanbul!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-22. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  190. a b Itamar Barak: Ramón will sing for Spain in Eurovision 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-29. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  191. Roel Philips: Ramón to present his official Eurovision version. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-26. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  192. a b Sietse Bakker: Tie-Break to represent Austria with Du bist. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-06. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  193. a b Itamar Barak: Knut Anders wins in Norway with High. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-06. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  194. Itamar Barak: France confirmed: Jonatan Cerrada to Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-09. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  195. Kemal Shahin: France: Jonatan to sing A chaque pas. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-23. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  196. a b Oliver Rau: Germany: Maximilian won SSDSGPS!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-20. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  197. a b Kemal Shahin: Max goes to Istanbul for Germany!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-19. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  198. a b Sietse Bakker: Xandee chosen to represent Belgium in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-15. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  199. a b Roel Philips: The shock of the night: Belgium 22nd. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-06]. (ang.).
  200. Sietse Bakker: Julia Savicheva participates for Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-10. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  201. Sietse Bakker: Russia: Julia Savicheva’s song titled Believe me. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-19. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  202. Edwin van Gorp: FYROM: Eight songs for Tose Proeski. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-09. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  203. Sietse Bakker: FYR Macedonia: Tose Proeski will sing Angel si ti. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-15. [dostęp 2014-10-29]. (ang.).
  204. a b Bjarni H. Halldorsson: RÚV announces Icelandic participant. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-09. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  205. a b Sietse Bakker: Chris Doran to represent Ireland in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-07. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  206. Eurowizja: Wybraliśmy Blue Cafe!. [dostęp 2013-02-08].
  207. Blue Café jedzie na Eurowizję!. [dostęp 2013-02-08].
  208. a b Bjarni H. Halldorsson: Blue Cafe to represent Poland in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-24. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  209. a b Sietse Bakker: James Fox to represent United Kingdom in Istanbul!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-28. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  210. Oliver Rau: Athena to represent Turkey in 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-09-03. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
  211. Oliver Rau: Turkey: Athena will perform For real. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-24. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  212. a b Itarak Barak: Sanda Ladosi will sing for Romania in Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-13. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  213. Melodifestivalen 2004. svt.se. [dostęp 2013-03-14]. (szw.).
  214. Daniel Ringby: Lena Ph for Sweden. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-20. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  215. Sietse Bakker: Sweden: Det gör ont becomes It hurts. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-31. [dostęp 2014-07-30]. (ang.).
  216. André Rodrigues: Voting formats. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  217. a b Sietse Bakker: Final voting in alphabetic order. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-08. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  218. a b Roel Philips: Confirmed: score board contains flags!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-07. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  219. Sietse Bakker: Dummy televoting: hopefully better tonight!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  220. Marcel Bezençon Award – an introduction. [w:] Pop Light [on-line]. poplight.zitiz.se. [dostęp 2013-10-01]. (ang.).
  221. John Egan: Who will win the Bezençon Awards this year?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  222. Gordon Roxburgh: Serbia & Montenegro and Cyprus win awards. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  223. The Barbara Dex Award. [w:] Euro Dummies [on-line]. eurodummies.wordpress.com. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  224. Barbara Dex Award. [w:] Eurovision House [on-line]. eurovisionhouse.nl. [dostęp 2013-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-07)]. (ang.).
  225. Media Handbook for Eurovision Song Contest 2012. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  226. a b Roel Philips: Sanda Ladosi wins Barbara Dex Award. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-25. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  227. The Impact of Fashion. [w:] Eurovisionista [on-line]. eurovisionista.com. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-02)]. (ang.).
  228. Robert Sankowski: Donatan a sprawa polska. Czemu sukces piosenki „My Słowianie” wywołuje niemal histerię?. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. wyborcza.pl, 2014-05-10. [dostęp 2014-07-22]. (pol.).
  229. Sietse Bakker: And here are the votes from… the names!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-27. [dostęp 2014-11-09]. (ang.).
  230. Sietse Bakker: And here are the votes from... the spokespersons. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-14. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  231. =Oliver Rau: Thomas Anders to give German points. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-13. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  232. Roel Philips: A Briton to announce the French votes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  233. Bart Peeters co-commentator op songfestival. Showbizz. mijnnieuws.skynetblogs.be. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-02)].
  234. a b Christian Masson: 2004 – Istanbul. Songcontest.free.fr. [dostęp 2014-11-18].
  235. • Pogledaj temu – Prijedlog – Eurosong večer(i) na HRT-u!. forum.hrt.hr, 2011-03-27. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-14)].
  236. Savvidis, Christos (OGAE Cyprus).
  237. Forside. esconnet.dk. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-24)].
  238. Martti Immonen: YLE sends Markus Kajo to Istanbul. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-23. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  239. Η Δάφνη Μπόκοτα και η EUROVISION (1987-2004). retromaniax.gr. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-12)].
  240. FORO FESTIVAL DE EUROVISIÓN • Ver Tema – Uribarri comentarista Eurovision 2010. eurosongcontest.phpbb3.es. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-17)].
  241. Welkom op de site van Eurovision Artists. eurovisionartists.nl. [dostęp 2014-11-18].
  242. Sietse Bakker: The Netherlands: …and a small hang-over!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-05. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
  243. Fréttablaðið, 15.05.2004. timarit.is. [dostęp 2014-11-18].
  244. RTE so lonely after loss of Gerry – Marty. 2010-05-20. [dostęp 2014-11-18].
  245. Dr. Peter Urban kommentiert – Düsseldorf 2011. duesseldorf2011.de. [dostęp 2014-11-18].
  246. Thomas Mohr: Mit Dschinghis Khan im Garten. eurovision.de, 2011-05-14. [dostęp 2014-11-18].
  247. Alt du trenger å vite om MGP – Melodi Grand Prix – Melodi Grand Prix – NRK. Nrk.no, 2003-05-27. [dostęp 2014-11-18].
  248. Comentadores Do ESC – escportugalforum.pt.vu | o forum eurovisivo português. 21595.activeboard.com. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-21)].
  249. Infosajten.com. infosajten.com. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-18)].
  250. Swedes stay at home with Eurovision fever. The Local, 2009-05-16. [dostęp 2012-09-29].
  251. 2004 semifinal Meltem Cumbul i Korhan Abay. youtube.com. [dostęp 2014-11-18].
  252. Запитання „Телекритики”: – Що, на вашу думку, потрібно для того, щоб українське ТБ на належному рівні організувало трансляцію „Євробачення-2005”?. telekritika.ua. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-23)].
  253. Sietse Bakker: BBC: qualifier on BBC3, but Jemini hoax!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-01. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  254. Roel Philips: Huge Eurovision interest downunder. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-29. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  255. Sietse Bakker: Media: Turkey is the big winner tonight!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  256. Sietse Bakker: Tonight: Eurovision Song Contest 2004 final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  257. a b Roel Philips: Disappointing semi final viewing figures. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-22. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
  258. Kemal Shahin: Shame on you Europe!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-17. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
  259. a b Itamar Barak: Disappointing viewing figuers in Israel. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-17. [dostęp 2014-12-06]. (ang.).
  260. Blamaż Blue Cafe na Eurowizji, [w:] Wirtualne Media [online], wirtualnemedia.pl, 18 maja 2004 [dostęp 2015-02-16] (pol.).
  261. Co oglądaliśmy w 2004 roku?. [w:] Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 2005-01-03. [dostęp 2015-02-16]. (pol.).
  262. a b Jarmo Siim: Estonia: a drop in ratings. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-19. [dostęp 2014-12-06]. (ang.).
  263. Oliver Rau: Eurovision Song Contest was a success in Germany. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-19. [dostęp 2014-12-06]. (ang.).
  264. Barry Viniker: Eurovision wins UK ratings war. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-27. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
  265. John Egan: Eurovision viewer ship in Australia: steady as she goes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-04. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
  266. Roel Philips: Suggestion: 50% professional jury to save the contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-20. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  267. Sietse Bakker: Melodifestivalen most watched in Sweden. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-02. [dostęp 2015-10-01]. (ang.).
  268. Jarmo Siim: Shocking audience figures. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-23. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  269. André Rodrigues: Reference group makes plans for the future. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-17. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  270. Roel Philips: Eurovision Song Contest final: 4,267,791 voters. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-23. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
  271. Kemal Shahin: How did the United Kingdom vote?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-24. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
  272. Oliver Rau: A Bambi for the Eurovision Song Contest?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-04. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]