Lady Pank – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lady Pank
Ilustracja
Zespół otrzymuje swoją gwiazdę w Alei Gwiazd Polskiej Piosenki w Opolu (2007)
Rok założenia

1981

Pochodzenie

Wrocław[1]

Gatunek

rock, pop-rock, rock alternatywny, pop[2], soft rock[3], początkowo nowa fala[4]

Aktywność

1981–1986, 1987–1991, od 1994

Wydawnictwo

Tonpress, Savitor, MCA Records, Klub Płytowy Razem, Polskie Nagrania „Muza”, PolJazz, Zbigniew Mamok & Jan Borysewicz, ZPR Records, Intersonus, Koch International Poland, Starling S.A., Zic Zac, BMG Poland, Sony Music Entertainment Poland, Agencja Artystyczna MTJ, TMM Polska, 3 Sky Media, Universal Music Polska, Agora S.A.

Powiązania

Budka Suflera, Izabela Trojanowska, Mech, Oddział Zamknięty, Obywatel G.C., Jan Bo, Emigranci, Papa Dance, Human, Borysewicz & Kukiz, Freedom

Skład
Jan Borysewicz (1981-1986, 1987-1991, od 1994)
Janusz Panasewicz (1982-1986, 1987-1991, od 1994)
Kuba Jabłoński (od 1994)
Krzysztof Kieliszkiewicz (od 1994)
Byli członkowie
Andrzej Dylewski (1981, 1985–1986)
Wojciech Bruślik (1981)
Andrzej Polak (1982)
Paweł Mielczarek (1982)
Edmund Stasiak (1982–1986, 1987–1988)
Paweł Mścisławski (1982–1986, 1987–1988)
Jarosław Szlagowski (1982–1985, 1989–1991)
Wiesław Gola (1987–1989) (zmarły)
Robert Jaszewski (1989)
Bogdan Kowalewski (1989–1990)
Piotr Urbanek (1990–1991)
Kostek Joriadis (1990–1991)
Andrzej Łabędzki (1994–2001)
Współpracownicy
Michał Sitarski (od 2001)
Wojciech Olszak (1994, 1996–1997, 2004, od 2007)
Marcin Nowakowski (od 2017)
Strona internetowa

Lady Pank – polski zespół muzyczny założony w 1981 we Wrocławiu przez Jana Borysewicza i Andrzeja Mogielnickiego.

Pierwszy oficjalny koncert pod szyldem Lady Pank zagrali 14 sierpnia 1982 w Warszawie z okazji otwarcia studenckiego klubu Park[a], wystąpili w składzie: Jan Borysewicz – wokal i gitara; Edmund Stasiak – gitara; Paweł Mielczarek – gitara basowa; Andrzej Polak – perkusja. Od tamtej pory skład zespołu wielokrotnie ulegał zmianie, a grupa wydała ponad 20 płyt studyjnych i wylansowała liczne przeboje, m.in. „Tańcz, głupia, tańcz”, „Kryzysowa narzeczona”, „Mniej niż zero”, „Fabryka małp”, „Wciąż bardziej obcy”, „Zostawcie Titanica” i „Zawsze tam, gdzie ty”. Za sprzedaż albumów uzyskali dwie platynowe płyty i sześć złotych.

Lady Pank pozostaje jednym z najpopularniejszych zespołów muzycznych w historii polskiego rocka.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki (1981–1982)[edytuj | edytuj kod]

Maxim w Gdyni – miejsce przedstawione w utworze „Tańcz, głupia, tańcz”, jeden z najbardziej ekskluzywnych lokali w czasach PRL-u

Zespół Lady Pank został założony pod koniec 1981, tuż po odejściu z Budki Suflera Jana Borysewicza i Andrzeja Mogielnickiego[5]. Pierwszy utwór – „Mała Lady Punk” – Borysewicz nagrał z basistą Wojciechem Bruślikiem i perkusistą Andrzejem Dylewskim w grudniu 1981 w krakowskim studio Teatru STU podczas sesji nagraniowej do płyty Układy Izabeli Trojanowskiej[5]. W tym czasie zespół nie miał jeszcze ustalonego stałego składu, rozmyślał także nad swoją nazwą – wśród propozycji padł „Żuzel”, ostatecznie zdecydowali się na „Lady Pank”, która została zaczerpnięta z tytułu ich pierwszej piosenki[5].

W marcu 1982 Borysewicz, Bruślik i Dylewski odbyli pierwsze wspólne próby[6]. Pod koniec kwietnia wystąpili z Tadeuszem Nalepą na Rawa Blues Festival w Katowicach, w tym czasie współpracowali też z Izabelą Trojanowską, towarzysząc jej na koncertach w charakterze akompaniatorów[6]. Borysewicz po jednym z koncertów we Wrocławiu zaproponował współpracę Andrzejowi Polakowi i Pawłowi Mielczarkowi, poza tym do zespołu dołączył Edmund Stasiak[6]. W tym składzie zrealizowali nagrania w krakowskim studio Teatru STU. Wsparci finansowo przez Stanisława Cejrowskiego z Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego[7] nagrali instrumentalne wersje utworów: „Minus 10 w Rio”, „Tańcz, głupia, tańcz”, „Vademecum skauta” i „Mniej niż zero[7], do których wkrótce ścieżki wokalne dograł, zaproszony do zespołu przez Mogielnickiego, Janusz Panasewicz[8]. Po ukończeniu zasadniczej służby wojskowej został głównym wokalistą grupy[9].

W sierpniu 1982 w warszawskim klubie Park zaliczyli pierwszy oficjalny występ jako zespół, zagrali w składzie – Borysewicz, Stasiak, Mielczarek i Polak[10]. W tej konfiguracji zagrali łącznie pięć koncertów[11]; jeszcze przed występem w Parku zagrali na Rock Arenie w Poznaniu[12], później dali koncert w Świnoujściu i w warszawskim klubie Akcent, a ostatni koncert w tym składzie zagrali w Jaśle[13]. Do grupy dołączył Wojciech Kwapisz w charakterze menedżera[7]. Wkrótce w stolicy założono pierwszy fanklub zespołu pod nazwą „Kilimandżaro”, inspirowaną kolejną piosenką z repertuaru zespołu – „Moje Kilimandżaro”[13]. W tym czasie muzycy wydali pierwszy singel – „Mała Lady Punk” / „Minus 10 w Rio”, a obie piosenki dotarły do pierwszego miejsca na Radiowej liście przebojów Programu I[14]. Po odejściu Polaka i Mielczarka z zespołu Borysewicz zaproponował współpracę kolejnym muzykom, wśród nich byli basista Mieczysław Jurecki i perkusista Wojciech Morawski. Ostatecznie do Borysewicza, Panasewicza i Stasiaka dołączyli basista Paweł Mścisławski i perkusista Jarosław Szlagowski, którzy odeszli z Oddziału Zamkniętego[13][15].

Jesienią 1982 występem w Kaliszu rozpoczęli koncerty w nowym składzie[12]. W grudniu wystąpili na festiwalu Zderzenia rockowe w Katowicach[12]. W tym okresie ich muzyka jednoznacznie oscylowała wokół rozwijającego się wówczas stylu New Wave (Nowa fala)[4].

Największa popularność (1983–1985)[edytuj | edytuj kod]

Jan Borysewicz – lider zespołu, gitarzysta, kompozytor

Szczyt popularności Lady Pank przypadł na rok 1983[12]. Zespół zagrał wtedy mnóstwo koncertów – ich liczbę szacuje się między 200 a 400[16]. Muzycy wystąpili także m.in.: na Rock Arenie w Poznaniu, na koncercie podczas 20. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu oraz na festiwalu Rock na Wyspie we Wrocławiu[17]. Ponadto wystąpili w filmie Pawła Karpińskiego To tylko rock (1984)[18]. W marcu rozpoczęli nagrania debiutanckiej płyty, poprzedzone dwutygodniowymi próbami[19]. Album, zatytułowany po prostu Lady Pank, ukazał się w czerwcu 1983 nakładem Tonpressu. Płyta była zbliżona brzmieniowo do popularnej wówczas grupy The Police[20], a piosenki z albumu stały się radiowymi przebojami; sześć z nich – „Kryzysowa narzeczona”, „Mniej niż zero”, „Moje Kilimandżaro”, „Wciąż bardziej obcy”, „Zamki na piasku” i „Fabryka małp” – dotarło do pierwszego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[21][22]. W listopadzie muzycy zagrali galowy koncert w Hali Gwardii w Warszawie, który to spektakl zarejestrowała Telewizja Polska[16]. Wówczas konkurowali głównie z Republiką, ale też z innymi grupami rockowymi, m.in. Perfectem, Oddziałem Zamkniętym, Lombardem, Bajmem czy Maanamem[23]. Zdobyli uznanie także w ogólnopolskich plebiscytach podsumowujących rok 1983 w muzyce – w konkursie magazynu „Non Stop” zwyciężyli w kategoriach: „zespół wokalno-instrumentalny” i „przebój roku” (za „Mniej niż zero”), a Borysewicz został uznany najlepszym autorem tekstów, kompozytorem, wokalistą i instrumentalistą, poza tym wygrali głosowanie na zespół roku, organizowane przez tygodnik „Razem”, a muzycy Lady Pank triumfowali w kategoriach: gitarzysta, basista i perkusista[24]. 1 kwietnia 1984 wystąpili w Sali Kongresowej z okazji 100. wydania Listy przebojów Programu Trzeciego[15]. W tym samym roku wystąpili na Rock Arenie w Poznaniu i na festiwalu Rock nad Bałtykiem[25], a na 21. KFPP w Opolu zaprezentowali m.in. premierowy utwór „To jest tylko rock and roll”[26]. W tym czasie znane stały się liczne zabawy w hotelach organizowane przez Borysewicza[15][16]. Latem nakładem Savitoru wydali album pt. Ohyda[27], który nagrywali jeszcze w 1983[28]. Na listach przebojów znalazły się utwory, m.in.: „Zabij to”, „A to ohyda” czy „Tango stulecia”[22]. W ramach promocji płyty nakręcili z reżyserem Jerzym Fedakiem telewizyjny program fabularyzowany pt. Blady pank to ohyda, podczas którego zaprezentowali swoje piosenki[29]. Program został wyemitowany premierowo przez katowicki oddział TVP[30]. Oprócz tego, na prośbę Marii Koterbskiej, która wówczas obchodziła swoje 60. urodziny, nagrali swoją interpretację jej „Augustowskich nocy”, którą następnie wydali na singlu[29]; piosenka dotarła do szóstego miejsca Listy przebojów Programu Trzeciego[22]. Poza tym dla żartu wykonali cover „Białej flagi” Republiki[15]. Wówczas zaczęła tworzyć się rywalizacja Lady Pank z Republiką, zorganizowana przez fanów obu grup[28]. Sami muzycy znali się prywatnie i nie wywoływali konfliktów[31], co później przypieczętowano tekstami Grzegorza Ciechowskiego do albumu pt. Tacy sami[15]. Ponadto w 1984 dużo koncertowali po Polsce[32]. 23 listopada na koncercie w Katowicach odebrali złote płyty za albumy Lady Pank i Ohydę[32]; pierwszy sprzedał się w nakładzie 220 tys. oficjalnych sztuk, a drugi – 150 tys. egzemplarzy[33]. W tym czasie trójmiejska firma Karolina we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Jazzowym wydała kasetę pt. Live, zawierającą zapis filmowy koncertu Lady Pank w Hali Gwardii w 1983[33]. Poza tym drugi rok z rzędu triumfowali w plebiscycie magazynu „Non Stop”, wygrywając w kategorii „zespół wokalno-instrumentalny”[34]. Również w 1984 premierę miał pierwszy odcinek serialu TVP O dwóch takich, co ukradli księżyc, do którego Borysewicz, wspomagany wokalnie przez Panasewicza, nagrał muzykę[30].

Na początku 1985 nagrali piosenkę „Sztuka latania[35], z którą dotarli do pierwszego miejsca Listy przebojów Programu Trzeciego[36] i która – obok piosenki „Banalna rzecz – C’est la vie” – ukazała się na składance utworów różnych wykonawców, także zatytułowanej Sztuka latania[37]. W tym czasie nagrali także utwór „Raport z N.”[36], poza tym pracowali nad anglojęzycznymi wersjami swoich przebojów, które przygotowali z myślą o koncertach za granicą[38].

Próba kariery za granicą (1985–1986)[edytuj | edytuj kod]

Janusz Panasewicz – frontman, wokalista zespołu

Efektem sesji nagraniowej był album pt. Drop Everything, będący anglojęzycznym wydaniem ich debiutu z 1983, nad którym pracowali z tłumaczem, Tomem Wachtelem[38]. Po zaprezentowaniu płyty przez promotora Grzegorza Kuczyńskiego na targach muzycznych „Midem” w Cannes zespołowi zaproponowano wydanie płyty w Stanach Zjednoczonych[39]. W marcu muzycy wyjechali do USA, gdzie odbyli trzytygodniową trasę promocyjną[40] obejmującą kilka koncertów (m.in. dwa w Los Angeles) oraz serię wywiadów[41], a także występ w programie American Bandstand[42]. Wydaną na amerykańskim rynku płytę promowali singlem „Minus Zero”, do którego zrealizowali teledysk w reż. Zbigniewa Rybczyńskiego[41]. O ich pobycie w USA pisała amerykańska prasa[43], m.in. „Newsweek” i „The Washington Post[44]. W tym okresie odrzucili propozycję wspólnej trasy koncertowej z Madonną, uznając jej repertuar za „zbyt popowy” w porównaniu z ich muzyką[45]. Po powrocie do Polski wylansowali kolejny przebój: „Someone’s Round the Corner”, z którym dotarli do pierwszego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22]. Jeszcze w pierwszej połowie 1985 wystąpili na Rock Arenie w Poznaniu oraz podczas koncertu „Mikrofon i Ekran” w ramach 22. KFPP w Opolu, gdzie zagrali numery „Raport z N.” i „Czas na mały blues”[46]. W drugiej połowie roku, w ramach promocji za granicą, zagrali koncert w Camden Palace w Londynie[46], a także wystąpili na festiwalu Ruisrock w Finlandii oraz na 7. Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie[47]. Po powrocie do Polski z zespołu odszedł Jarosław Szlagowski, który przeszedł do Maanamu[48]. W sierpniu wystąpili gościnnie na festiwalu w Sopocie[49], gdzie po raz pierwszy zagrali z perkusistą Andrzejem Dylewskim, który wcześniej wziął udział w nagraniu debiutanckiego utworu zespołu – „Mała Lady Punk”[50]. Ponadto w roli saksofonisty jako muzyk towarzyszący pojawił się Wojciech Szczęch znany z występów w grupie Jan Kowalski. Na festiwalu wykonali 15 piosenek, w tym premierowy utwór „On Top”; występ był nagrywany przez telewizję, a film traktowany był przez muzyków jako wizytówka ich zespołu za granicą[51]. Latem wydali singel z piosenkami „Raport z N.” / „Rysunkowa postać”[36]; druga piosenka została ich kolejnym przebojem z pierwszego miejsca na liście Listy przebojów Programu Trzeciego[22]. We wrześniu zagrali na festiwalu Pożegnanie lata z Jarmarkiem na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie[52]. W październiku 1985 występami w Sali Kongresowej w Warszawie zainaugurowali serię spektakli muzycznych pt. „Jacek i Placek, czyli Lady Pank w poszukiwaniu krainy leniuchów”, inspirowanych materiałem napisanym przez Borysewicza i Panasewicza do serialu animowanego O dwóch takich, co ukradli księżyc[53].

W grudniu 1985 rozpoczęli nagrania nowego albumu[54]. Pod koniec roku wydali świąteczny utwór „Gwiazdkowe dzieci”[55]. W 1986 wydali singel „Sly” / „This Is Only Rock’n’Roll”, którym zamknęli rozdział anglojęzycznych nagrań Lady Pank[56]. Poza tym planowali nagranie drugiej anglojęzycznej płyty z myślą o kontynuowaniu kariery za granicą, jednak zrezygnowali z tego pomysłu[56]. Muzycy ostatecznie porzucili dalsze próby robienia kariery w USA, głównie z powodu słabej znajomości języka angielskiego i niezadowolenia ze zbyt dużej ingerencji w wizerunek i twórczość zespołu[15][57]. Efektem znaczącej ingerencji w twórczość grupy był m.in. całkowicie napisany i skomponowany przez Phila Garlanda utwór „Sly” odbiegający stylistycznie od dotychczasowych dokonań zespołu.

30 marca 1986 wystąpili z utworem „Minus Zero” na Tokio Music Festival, na którym odebrali wyróżnienie za wykonanie, a Borysewicz otrzymał także nagrodę dla najlepszego kompozytora[58][15][59].

Kryzys grupy (1986–1987)[edytuj | edytuj kod]

Wiosną 1986 muzycy zagrali kolejną serię koncertów po Polsce[60], w tym czasie zaczęli odczuwać mniejszy popyt na swoje występy ze strony publiczności, co objawiało się m.in. wolniejszą sprzedażą puli biletów[61]. Jednocześnie w zespole narastał konflikt między Kwapiszem a Mogielnickim, który nasilił się w maju podczas pobytu Lady Pank w Chociebużu, gdzie wystąpili na Spotkaniach Przyjaźni Młodzieży NRD i Polski[61]. Również w 1986 wydali pierwszy album zawierający ścieżkę dźwiękową O dwóch takich, co ukradli księżyc.

1 czerwca 1986 podczas koncertu z okazji Dnia Dziecka na Stadionie Olimpijskim we Wrocławiu pijany Borysewicz obnażył przyrodzenie przed publicznością oraz zwyzywał ze sceny zaczepiających go widzów[62]. Wydarzenie wywołało ogólnopolski skandal, a działalność Lady Pank na mocy decyzji Ministerstwa Kultury i Sztuki została zawieszona[63]. Jednocześnie współpracę z zespołem zakończył Andrzej Mogielnicki, który nieprzychylnie wypowiedział się w mediach o wybryku Borysewicza[63]. Zupełnie przypadkowo okładka albumu LP3 – nigdy za wiele rokendrola! (autorstwa Mścisławskiego), którego promocja przypadła na czerwiec 1986, przedstawiała ludzika ze zsuniętymi spodniami[64], co podsyciło negatywną atmosferę w mediach panującą wokół zespołu i Jana Borysewicza. O skandalu we Wrocławiu powstał krótkometrażowy film dokumentalny pt. Mniej niż zero (reż. Andrzej Titkow)[65].

Album LP3 – nigdy za wiele rokendrola! był promowany tylko jednym singlem – „Osobno”, który dotarł do piątego miejsca Listy przebojów Programu Trzeciego[22]. Teledysk do tego utworu dotarł do czwartego miejsca Telewizyjnej Listy Przebojów[b]. Płyta spotkała się z chłodnym odbiorem ze strony dziennikarzy[66]. W corocznym plebiscycie magazynu „Non Stop” zespół triumfował w niechlubnej kategorii „rozczarowanie muzyczne”, lecz jednocześnie zajął drugie miejsce w kategorii „grupa roku”[67].

Zmiana kierunku muzycznego (1987–1989)[edytuj | edytuj kod]

Z początkiem 1987 zespół powrócił do działalności scenicznej, ale już bez Dylewskiego, który wyemigrował do USA; rolę perkusisty Lady Pank przejął Wiesław Gola[68]. Skład poszerzył się również o grającego na instrumentach klawiszowych Jerzego Suchockiego[69]. Zespół pierwsze koncerty po powrocie zagrał 21 stycznia w Ursusie, a następny – cztery dni później w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu[67], następnie wyruszył w trasę po całej Polsce[70]. Po odejściu Mogielnickiego teksty piosenek dla zespołu zaczęli pisać Zbigniew Hołdys, Grzegorz Ciechowski, Marek Dutkiewicz i Jacek Skubikowski[71]. Poza tym w tym czasie Wojciech Kwapisz zakończył współpracę menedżerską z zespołem[72], a nowym agentem Lady Pank został Andrzej Staszak[73]. Za jego namową Borysewicz latem 1987 napisał utwór „Stanie się cud” z myślą o wykonywaniu go podczas koncertów charytatywnych[73]. W nagraniu piosenki brali udział także muzycy z zespołów: TSA, Kombi i Lombard, a gotowy utwór wykonywali na koncertach dobroczynnych pod hasłem „Nasz Wspólny Świat”, z których dochód przekazali na rzecz fundacji „Fundusz Solidarności”, wspierającej mieszkańców krajów Trzeciego Świata[73][15]. Piosenka dotarła do pierwszego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22]. Jeszcze w 1987 wylansowali kolejne przeboje – „To, co mam”[74] i „Tacy sami”[75], które dotarły do kolejno: pierwszego i drugiego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22]. Utwory te zwiastowały nowy kierunek muzyczny zespołu oparty na cięższej sekcji rytmicznej i dominującej roli instrumentów klawiszowych. Pod koniec roku zostali okrzyknięci zespołem roku w corocznych plebiscytach tygodników „Zarzewie” i „Non Stop”[76].

Na początku 1988 odbyli kolejną trasę koncertową po Polsce[77]. Wiosną zaprezentowali kilka nowych piosenek, w tym „Zostawcie Titanica”, która stała się kolejnym hitem w ich repertuarze i dotarła do pierwszego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22], a także „John Belushi” i „Ratuj tylko mnie”, które spotkały się już z mniejszym zainteresowaniem ze strony słuchaczy[78]. W tym czasie zakończyli współpracę z Andrzejem Staszakiem, a ich nowym agentem został Krzysztof Zakreta[79]. Latem wyruszyli do USA, gdzie zagrali serię koncertów[78], wystąpili m.in. na festiwalu Chicago’s Lakefront Polish Festival[79]. W trakcie pobytu w Stanach doszło do podziału grupy – Borysewicz i Panasewicz występowali razem jako Lady Pank, a reszta muzyków jako The Mix[15]. Po zakończeniu trasy z zespołu odeszli Edmund Stasiak, Paweł Mścisławski i Wiesław Gola. Edmund Stasiak założył zespół Emigranci[80], zaś Paweł Mścisławski i Wiesław Gola zakończyli ostatecznie swoje kariery muzyczne[81]. Jesienią 1988 nakładem amerykańskiej firmy KZ Electronic wydali czwarty album studyjny Lady Pank pt. Tacy sami[82], który był ich pierwszym wydawnictwem wydanym na CD[83]. Na płycie umieścili m.in. singiel „Oglądamy film”, który dotarł do czwartego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22]. W corocznym podsumowaniu magazynu „Non Stop” zajęli pierwsze miejsce w kategorii zespół roku[84]. W tym samym roku Borysewicz – pod kryptonimem Jan Bo – wydał swój pierwszy, solowy album pt. Królowa ciszy[85], na którym umieścił autorskie kolędy i pastorałki[84].

Zmiany personalne i zawieszenie działalności (1989–1991)[edytuj | edytuj kod]

W marcu 1989 Borysewicz i Panasewicz powrócili z amerykańskiej trasy do Polski[86]. Wiosną wydali drugi album ze ścieżką dźwiękową do O dwóch takich, co ukradli księżyc, nad którym pracowali z Jackiem Cyganem[86]. Wkrótce do ich zespołu ponownie dołączył Jarosław Szlagowski[87], zajmując miejsce Wiesława Goli[88]. Do grupy dołączył też Kostek Joriadis[87]. Podczas koncertów w Czechosłowacji zespół wspomagał basista Bogdan Kowalewski, a tuż przed wyjazdem Lady Pank na koncerty w ZSRR jego miejsce zajął Robert Jaszewski[87]. W 1990 do Borysewicza, Panasewicza i Szlagowskiego ponownie dołączył Bogdan Kowalewski, z którym zagrali kilka koncertów na Ukrainie[87]. Kilka miesięcy później jego miejsce w Lady Pank zajął Piotr Urbanek[87]. Niedługo potem zespół wypromował kolejny przebój – balladę „Zawsze tam, gdzie ty”, która dała tytuł kolejnemu albumowi i zadecydowała o jego popularności[89]. Album Zawsze tam gdzie ty, nagrywany wiosną 1990[87], brzmiał zdecydowanie ciężej niż poprzednie płyty zespołu[90]. Koncertowy program zespołu uzupełniał pierwszy przebój Borysewicza napisany jeszcze dla Budki Suflera, „Nie wierz nigdy kobiecie[91]. Również w 1990 wystąpili z recitalem w ramach koncertu Rock Opole na 27. KFPP w Opolu[91], odbyli kolejną trasę koncertową dla amerykańskiej Polonii[90] oraz wydali maxi-singel „Gwiazdkowe dzieci” / „Gwiazda na wietrze”[55], który razem z Królową ciszy złożył się na reedycję tego albumu na CD nazwaną Jan Borysewicz – Pastorałki[92].

W lipcu 1991 wystąpili z wiązanką swoich przebojów podczas Trzech Dekad Rocka w Polsce w Sopocie[93], po czym znów wylecieli do USA, gdzie wkrótce ponownie zawiesili działalność[94]. W tym czasie media lansowały kolejne przeboje z albumu Zawsze tam, gdzie ty, m.in. „Co mnie to obchodzi” i „Niedokończoną ulicę”. W telewizji często emitowany był teledysk do utworu „Zawsze tam, gdzie ty”. Mimo że zespół nie funkcjonował, nadal cieszył się ogromną popularnością w mediach. Tego samego roku ukazała się pierwsza składanka grupy pt. The Best of Lady Pank. W 1992 Borysewicz powrócił do projektu Jan Bo, do którego rekrutował basistę Wojtka Pilichowskiego i perkusistę Wojciecha Morawskiego, a efektem ich współpracy była płyta pt. Wojna w mieście[95]. W tym samym czasie Urbanek i Joriadis utworzyli zespół Human, Szlagowski powrócił do Oddziału Zamkniętego, zaś Panasewicz pozostawał w Chicago, gdzie okazyjnie koncertował z Ryszardem Sygitowiczem i grupą Wander Band.

Wznowienie działalności (1994–1997)[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Kieliszkiewicz – basista

W 1993 Borysewicz pozostawał w USA, gdzie na jednym z koncertów gościnnie wystąpił z nim Panasewicz[96]. Entuzjastyczna reakcja publiczności zachęciła obu do reaktywacji Lady Pank[96]. W 1994 zespół wznowił działalność w nowym składzie: Jan Borysewicz, Janusz Panasewicz, Krzysztof Kieliszkiewicz, Kuba Jabłoński i Andrzej Łabędzki[97]. W marcu i kwietniu nagrali materiał na pierwszy album w nowym składzie[98]. W maju zagrali w warszawskim klubie Van Beethoven swój pierwszy koncert w nowym składzie[99], następnie wystąpili w Muzycznym Studiu Polskiego Radia, jednak zarejestrowany materiał z koncertu ukazał się dopiero w 2008 na albumie pt. Trójka Live![100]. Na przełomie wiosny i lata 1994 rozpoczęli trasę koncertową po Polsce[100], zagrali również m.in. na festiwalu „Rock Opole”. We wrześniu wydali album pt. Na Na[101], na którym Panasewicz zadebiutował w roli autora tekstów, pisząc słowa do piosenek „Młode orły” i „Rozbitkowie”[102]. Największymi przebojami z albumu stały się utwory: „Na na” i „Na co komu dziś”, który dotarł do trzeciego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22]. W grudniu 1994, wspomagani przez Wojciecha Olszaka i Piotra Wolskiego, dali akustyczny koncert w studio Radia Łódź[103], który rok później udokumentował album pt. Mała wojna – akustycznie[104]. Materiał ten został też zarejestrowany na potrzeby telewizji, jednak został premierowo wydany dopiero 22 lata później na płycie DVD z kolekcji Bez prądu. W 1995 dali cykl koncertów nadmorskich, poza tym wystąpili na festiwalach: Rockstock we Wrocławiu i Seven Festival w Węgorzewie[104], oraz wydali album kompilacyjny pt. Gold, na którym umieścili swoje największe przeboje oraz premierowy utwór „Zakrętka”, nagrany w trakcie sesji do płyty pt. Na na[102]. Oprócz tego wsparli działania Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, grając podczas finałowego koncertu w katowickim Spodku, a także włączyli się w serię koncertów pod hasłem „Wojna z Trzema Schodami”[104], którymi zwrócili uwagę na architektoniczne i budowlane bariery, jakie w codziennym życiu napotykają osoby z niepełnosprawnością ruchową. W tym samym roku Borysewicz wydał kolejny album solowy pt. Moja wolność[105]. W 1996 muzycy wystąpili z piosenką „Spotkanie z diabłem” na koncercie poświęconym Krzysztofowi Klenczonowi na 33. KFPP w Opolu[106]. Niedługo później odbyli krótkie wyjazdy do USA i Niemiec[106]. W lipcu wydali album pt. Międzyzdroje, na którym znalazły się piosenki napisane wyłącznie przez duet Panasewicz-Borysewicz[106]. Pierwszy z singli – „Czy czujesz jak”, nawiązywał do klimatów bluesowych[106], a drugim singlem z płyty był „Nie chcę litości”, przy którego nagraniu po raz pierwszy w dorobku Lady Pank brał udział kwartet smyczkowy[107]. 20 października 1996 TVP2 wyemitowała odcinek programu Szansa na sukces, którego jurorami byli członkowie Lady Pank[108]. Pod koniec roku przedstawili album z piosenkami gwiazdkowymi – Zimowe graffiti[109]. W 1997 premierę miał solowy album Borysewicza – Być wolnym, na który nagrali utwór „Byś imię miał[110]. W tym samym roku wystąpili na festiwalu w Węgorzewie oraz na prośbę autora tekstu, Jacka Skubikowskiego, nagrali piosenkę „Niedawno” (znaną też jako „Jest taki kraj” lub „Moje sny”), która podczas wyborów parlamentarnych 1997 stała się hymnem Unii Wolności[111]. W nagraniu innego wersji tego utworu wziął udział Dariusz Michalczewski[111]. W tym okresie grupa zaczęła na koncertach grać utwory w wersjach transowo-dance’owych[110], które wkrótce umieścili także na albumie pt. W transie, dość chłodno przyjętym przez wielu słuchaczy[112].

Dalsza działalność (1998–2006)[edytuj | edytuj kod]

Kuba Jabłoński – perkusista

22 czerwca 1998 wydali album pt. Łowcy głów, nad którym pracowali od marca[113]. Płytę promowali singlami: „Znowu pada deszcz” i „Prawda i serce”, do którego nakręcili teledysk na Manhattanie[114]. W marcu 1999 w klubie „Wolność” w Krakowie zarejestrowali koncert w celu wydania go na nowej płycie[115]. Koncertowa Lady Pank ukazała się 7 czerwca nakładem wytwórni Zic Zac[116]. Płytę zdominowały starsze utwory, w tym m.in. rozbudowana wersja „Marchewkowego pola” i „Zawsze tam, gdzie ty”[116], a także dwie nowe, studyjne piosenki: „Rozmowa z...” i „Do Moniki L.”, która wykorzystana została w filmie Marka Koterskiego Ajlawju[117]. Latem i jesienią dali kolejną serię koncertów[118].

W kwietniu 2000 w studiu radiowej Trójki zagrali koncert wraz z grupą Perfect z okazji 18–lecia Listy przebojów Programu Trzeciego[119]. W tym czasie pracowali też nad materiałem na kolejny album[119]. W czerwcu z utworem „Na granicy” zajęli trzecie miejsce w konkursie „Premier” na 37. KFPP w Opolu[119]. Latem odbyli kolejną serię koncertów, a 11 września wydali album pt. Nasza reputacja[119]. Płytę promowali m.in. utworem „Słońcem opętani”, do którego stworzyli pierwszy w swojej karierze animowany teledysk, zawierający rysunkowe podobizny muzyków[119]. W tym samym roku odbyli trasę koncertową po Polsce z okazji 18. rocznicy narodzin zespołu; galowy koncert trasy zagrali 30 listopada w Hali Filmów Fabularnych we Wrocławiu, a wraz z nimi gościnnie zagrali i zaśpiewali: Jarosław Szlagowski, Edmund Stasiak („Du du”), Zbigniew Hołdys („Mała wojna”), Urszula („Zawsze tam gdzie ty”), Lech Janerka („Kryzysowa narzeczona”), Paweł Kukiz („A to ohyda”), Katarzyna Nosowska („Zamki na piasku”) i Olaf Lubaszenko („Nie wierz nigdy kobiecie”)[120]. Część materiału z tego trzygodzinnego koncertu zarejestrowała i wyemitowała Telewizja Polska[120].

W pierwszej połowie 2001 muzycy zagrali serię koncertów[121]. Latem z zespołu odszedł Andrzej Łabędzki[121]. Od tej chwili zespół zaczął koncertować jako kwartet, w składzie: Jan Borysewicz, Janusz Panasewicz, Krzysztof Kieliszkiewicz i Kuba Jabłoński, wspomagany na koncertach przez gitarzystę, Michała Sitarskiego, który został stałym sidemanem grupy[121]. Wiosną 2002 Borysewicz nagrał z Pawłem Kukizem ścieżkę dźwiękową do filmu E=mc²[122]. W czerwcu tego samego roku z okazji dwóch dekad istnienia zespół wydał płytę pt. Besta besta, na której znalazły się największe hity Lady Pank wybrane przez internautów i dwa premierowe nagrania – „7-me niebo nienawiści” i „Konie w mojej głowie”, do których słowa napisał Andrzej Mogielnicki[123]. 29 czerwca wystąpili w sopockiej Operze Leśnej podczas koncertu związanego z otwarciem stacji muzycznej MTV Classic[124].

W styczniu 2003 zagrali dwa koncerty – w Bydgoszczy i Warszawie – w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy[125]. 24 lutego premierę miał album pt. Borysewicz & Kukiz, który Borysewicz nagrał z Pawłem Kukizem[126]. Wydawnictwo rozeszło się w prawie 100 tys. egzemplarzy, zdobywając status platynowej płyty w Polsce, a pochodzący z niego przebój „Bo tutaj jest, jak jest” okrzyknięto utworem najczęściej granym w stacjach radiowych w 2003[127]. W ramach promocji albumu występowali wraz z pozostałymi muzykami Lady Pank na koncertach w Polsce i USA, gdzie zagrali dla amerykańskiej Polonii[125]. Pomimo dużej popularności projektu, Borysewicz i Kukiz wspólnie zdecydowali o zawieszeniu działalności, by móc skupić się na swoich rodzimych zespołach. W lipcu 2003 w Olecku odbył się I Międzynarodowy Zlot Fanów Lady Pank, na którym zespół zagrał kilka swoich przebojów[128]. Jesienią zagrali kilka kameralnych, akustycznych koncertów oraz ponownie odbyli krótką trasę koncertową dla Polonii w Niemczech i USA[128].

W marcu 2004 muzycy rozpoczęli nagrywanie repertuaru na nowy album[128]. Premierę płyty poprzedzili serią koncertów[129]. 1 maja wystąpili w Sulęcinie na koncercie z okazji przystąpienia Polski do Unii Europejskiej; w trakcie wydarzenia pijany Borysewicz pokłócił się z burmistrzem miasta, co odnotowały ogólnopolskie media, a sprawa opisana została m.in. w programie Polsatu Interwencja[129]. Dzień po incydencie w Sulęcinie wystąpili na koncercie Dwa kolory transmitowanym i organizowanym przez Polsat[130]. 23 czerwca zagrali w klubie Park koncert promujący ich nowy album pt. Teraz Lady Pank[131], który wydali pięć dni później[129]. Płytę promowali singlami: „Sexy-plexi”, „Pani moich snów” i „Stacja Warszawa”, który okazał się jednym z największych przebojów radiowych w 2004[132].

Rok 2005 powitali koncertem na Targu Węglowym w Gdańsku[133]. W styczniu wystąpili w Krakowie w ramach WOŚP[133]. W lutym zostali nominowani do Fryderyków w kategoriach: kompozytor roku (Borysewicz), autor roku (Mogielnicki) i piosenka roku („Stacja Warszawa”). W marcu zostali nominowani do Eska Music Awards 2005 w kategorii „zespół roku – Polska”[134]. W tym czasie zagrali także akustyczne, kameralne koncerty m.in. w Bydgoszczy, Toruniu i Katowicach[133]. Wiosną odbyli kolejną minitrasę koncertową po Kanadzie i USA, następnie zagrali także w Czechach, a także wystąpili na kilku polskich juwenaliach[135]. W czerwcu wystąpili w Sopocie podczas koncertu „Top” na festiwalu TOPtrendy jako jedni z artystów, którzy sprzedali najwięcej albumów w roku 2004[136], w sierpniu zagrali w Sopocie na Festiwalu Jedynki[137], a w listopadzie ponownie wylecieli na koncerty do USA, natomiast ostatni występ w roku dali w Mysłowicach[135]. W grudniu Borysewicz przeszedł zawał serca, co wymusiło na nim kilkumiesięczną przerwę od występowania z Lady Pank[135]. Sezon koncertowy w 2006 muzycy (bez głównego gitarzysty) rozpoczęli występem w Kołobrzegu podczas finału WOŚP[135]. Borysewicz wrócił do koncertowania pod koniec lutego, grając z zespołem na Dolnym Śląsku[138]. Pod koniec marca wystąpili w Kaprunie na imprezie pod hasłem Polski Tydzień, a w maju zagrali na festiwalu Gitarowy Rekord Guinnessa we Wrocławiu oraz dali serię koncertów juwenaliowych[138]. Do końca roku zagrali jeszcze kilkanaście koncertów – wystąpili jeszcze m.in. we Wrocławiu (na koncercie poświęconym pamięci Jimiego Hendrixa), w Tychach (na imprezie Dekarock Antyradia[139]), Łodzi (na festiwalu Łódź Stok Harnaś Festiwal[140]), Gdańsku (połączony koncert z duetem Borysewicz & Kukiz), Oberhausen (koncert dla niemieckiej Polonii wraz z Marylą Rodowicz)[141] i Warszawie (koncert dla radia RMF FM, transmitowany także na WP)[142].

25-lecie działalności scenicznej (2007–2011)[edytuj | edytuj kod]

Scenografia koncertowa z logiem zespołu Lady Pank

W 2007 muzycy obchodzili 25-lecie Lady Pank[143]. Rok rozpoczęli koncertem na finale WOŚP w Kaliszu[143], a w maju odbyli ogólnopolską trasę koncertową, obejmującą m.in. serię zamkniętych występów organizowanych przez straż pożarną[144]. 28 maja wydali album pt. Strach się bać z premierowymi utworami[144]. Płytę promowali singlami: tytułowym[144], „Wenus, Mars[145] i „Dobra konstelacja”, który dotarł do pierwszego miejsca na Liście przebojów Programu Trzeciego[22]. 9 czerwca 2007 na koncercie w Pruszczu Gdańskim pijany Panasewicz rzucił butelką w 24-letnią fotoreporterkę[146], co odbiło się szerokim echem w ogólnopolskich mediach i było komentowane m.in. w programie Polsatu Interwencja; we wrześniu 2008 Sąd Rejonowy w Gdańsku ukarał wokalistę grzywną w wysokości 13 tys. zł na rzecz poszkodowanej i zobowiązał do pokrycia kosztów sądowych[147]. W czerwcu odsłonili także swoją gwiazdę na Alei Gwiazd[147] oraz zagrali recital na 44. KFPP w Opolu, który obejrzało ok. 3,5 mln telewidzów[148]. Do końca roku regularnie koncertowali, m.in. wystąpili w Szczecinie z projektem Borysewicz & Kukiz[149], byli częścią letniej trasy koncertowej RMF FM[150] i serii Koncertów na Molo przed Sopot Festival 2007[151] oraz uczestniczyli w koncercie dobroczynnym Podziel się posiłkiem, który obejrzało ponad 2 mln widzów telewizji Polsat[152]. W październiku byli nominowani do nagrody Złotego Dzioba za przebój roku („Strach się bać”)[153], a w listopadzie zagrali kolejne koncerty polonijne w USA i Niemczech oraz wydali jubileuszowy zestaw płyt pt. Lady Pank – Box 13 CD, zawierający wszystkie albumy Lady Pank wydane w latach 1983–1998[154]. 31 grudnia wystąpili na sylwestrowym widowisku organizowanym przez TVN pod Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie[155].

Sezon koncertowy w 2008 rozpoczęli 13 stycznia występami podczas finałów WOŚP w Niepołomicach i Tarnobrzegu[156]. W kolejnych miesiącach pracowali nad materiałem na swój pierwszy album symfoniczny, a także skupili się na projektach solowych, co wpłynęło na mniejszą liczbę koncertów Lady Pank w pierwszym kwartale 2008[156]. W kwietniu zagrali dwa koncerty polonijne w Irlandii, a następnie odbyli trasę koncertową po Polsce[157]. Również w kwietniu byli nominowani do zdobycia Superjedynki w kategoriach: płyta roku (Strach się bać), przebój roku („Dobra konstelacja”) i zespół roku[158]. 23 czerwca na Targu Węglowym w Gdańsku zagrali pierwszy koncert symfoniczny z Orkiestrą Gdańskich Symfoników, który miał ukazać się na pierwszym oficjalnym DVD zespołu[157]; wydawnictwo jednak nigdy się nie ukazało. W okresie wakacyjnym ponownie włączyli się w letnią trasę koncertową RMF FM[159]. We wrześniu zagrali polonijny koncert w ramach festiwalu PKO BP Live na Wembley Arena[160], poza tym Borysewicz wydał album pt. W hołdzie Tadeuszowi Nalepie, a Panasewicz – pierwszą solową płytę, zatytułowaną po prostu Panasewicz[161]. W listopadzie muzycy Lady Pank zagrali polonijny koncert w Oberhausen, a rok 2008 zakończyli występem na widowisku sylwestrowym we Wrocławiu[162]. W tym samym roku muzycy Lady Pank – Jabłoński, Sitarski i Winnicki – wraz z basistą Michałem Grottem założyli zespół Freedom[163].

W pierwszym kwartale 2009 ograniczyli występy m.in. ze względu na solowe koncerty Panasewicza[164]. 17 kwietnia zagrali w warszawskiej Stodole, a występ odbił się szerokim echem w ogólnopolskich mediach ze względu na serię padających ze sceny lekceważących komentarzy Panasewicza w stosunku do Borysewicza, który nie stawił się na koncercie[164]. 1 maja muzycy w komplecie wystąpili z Orkiestrą Gdańskich Symfoników w kieleckiej Kadzielni[164], a 4 czerwca byli jednymi z artystów koncertu 20 lat wolności na Placu Teatralnym w Warszawie[165]. W okresie wakacyjnym koncertowali w ramach cyklu imprez Przebojowe lato z Radiem Zet[166], po czym jesienią znów mieli przerwę od występów, a Borysewicz w tym czasie nagrywał materiał na swój kolejny album solowy[167]. Rok zakończyli kilkoma koncertami oraz występem w noc sylwestrową na warszawskim Placu Konstytucji[168].

W lutym 2010 Borysewicz wydał album pt. Miya[169]. Resztę roku muzycy Lady Pank spędzili na niezbyt licznych koncertach w kraju i za granicą[170], wystąpili m.in. na Festiwalu Cooltury w Londynie, na kilku majowych juwenaliach (m.in. we Wrocławiu i Chorzowie)[163]. Koncertowy sezon w 2011 rozpoczęli występem podczas finału WOŚP w Lublinie[171]. 10 lutego zaprezentowali singiel „Dziewczyny dzisiaj z byle kim nie tańczą”, którym zwiastowali nowy album z premierowymi nagraniami[171]. Jeszcze przed wydaniem płyty zagrali m.in. dwa koncerty z Orkiestrą Symfoników Gdańskich[171] oraz gościli w charakterze jurorów w jednym z odcinków programu Szansa na sukces[172]. 20 czerwca wydali album pt. Maraton, zawierający głównie piosenki autorstwa Borysewicza i Panasewicza[172]. Dzień po premierze zagrali pierwszy koncert z nowym materiałem w klubie Park[173], w kolejnych miesiącach zagrali jeszcze kilkanaście koncertów, m.in. na darmowej imprezie charytatywnej w Bytomiu i na widowisku organizowanym przez TVP2 i Radio Zet w Łodzi, wystąpili też w Sztokholmie dla szwedzkiej Polonii[174]. Pozostałymi singlami promującymi płytę były utwory „Z dachu”[173] i „Mój świat bez ciebie”. Za sprzedaż Maratonu otrzymali złotą płytę, sam album dotarł do pierwszego miejsca Oficjalnej Listy Sprzedaży w Polsce[173]. Rok 2011 zakończyli koncertem z Orkiestrą Symfoników Gdańskich w Hali Stulecia we Wrocławiu.

Trzecia dekada (2012–2015)[edytuj | edytuj kod]

8 stycznia 2012 rozpoczęli sezon koncertowy występem podczas finału WOŚP we Wrocławiu. 30 marca w katowickim Spodku zagrali urodzinowy koncert z okazji 30-lecia zespołu[175], który został zarejestrowany i wydany 2 października 2012 na albumie pt. Symfonicznie, nagranym z Orkiestrą Symfoników Gdańskich i zawierającym 20 przebojów Lady Pank w rockowo-klasycznych aranżacjach oraz premierową piosenkę „Chłopak z mokrą głową” autorstwa Borysewicza i Panasewicza[176]. Jeszcze przed premierą płyty, 17 kwietnia 2012 basista Krzysztof Kieliszkiewicz wydał swój solowy album pt. Dziecko szczęścia, nad którym współpracował m.in. z Anią Dąbrowską, Marcinem Rozynkiem i Anią Rusowicz[177]. Z okazji 30-lecia Lady Pank muzycy odbyli trasę koncertową po całej Polsce, w której towarzyszyli im Symfonicy Gdańscy[178]; tylko w maju zagrali 22 koncerty w Polsce, w tym m.in. recital podczas festiwalu TOPtrendy 2012[179]. Za sprzedaż albumu Lady Pank symfonicznie odebrali w 2013 certyfikat platynowej płyty[180], płyta dotarła także do pierwszego miejsca notowania OLiS[181]. 31 grudnia wystąpili podczas koncertu sylwestrowego we Wrocławiu[181].

W styczniu 2013 wystąpili w Kole podczas finału WOŚP[181]. W 2014 wspólnie z raperem Peją wystąpili gościnnie w utworze „To nie koniec świata”, umieszczonym na albumie Bal maturalny Rozbójnika Alibaby we współpracy z Janem Borysewiczem[182]. Prócz tego, w tym samym roku Panasewicz wydał solową płytę pt. Fotografie z kompozycjami Johna Portera. Album promowali trzema singlami: „Między nami nie ma już”, „Nie zamykaj okien” i „Autostradą...”, do którego nagrano teledysk w Krakowie z udziałem sobowtóra Panasewicza. Od 15 marca do 13 kwietnia 2014 zespół odbywał ogólnopolską trasę akustyczną. 20 lutego 2015 Krzysztof Kieliszkiewicz wydał drugi solowy album pt. Drapacz chmur[183]. 16 czerwca 2015 ukazał się kolejny album koncertowy Lady Pank pt. Akustycznie, który zrealizowali podczas kolejnej trasy koncertowej, odbywającej się od października 2014 do kwietnia 2015.

Obchody 35-lecia (2016–2019)[edytuj | edytuj kod]

W 2016 zespół wyruszył w trasę z okazji 35-lecia. 15 kwietnia muzycy wydali album Miłość i władza, do którego teksty napisali Bogdan Olewicz i Wojciech Byrski. Płytę promowali singlem „Miłość”, do którego nakręcono teledysk z udziałem Olgi Bołądź. Utwór szybko zdobył popularność w sieci oraz na antenach radia RMF FM. Kolejnym singlem z płyty została „Władza”. W listopadzie ukazała się reedycja płyty Miłość i władza, wzbogacona o utwór „Sterowany”. Jeszcze tego samego roku muzycy wystąpili w ramach piątej edycji LuxFest w Poznaniu, gdzie zarejestrowali materiał na kolejną zapowiedzianą płytę DVD[184]. W 2017 rozpoczęli trasę akustyczną pod szyldem 35 lat – Akustycznie. Na Listę przebojów Programu Trzeciego trafił również kolejny singiel z albumu Miłość i władza – „Trochę niepamięci”. 10 listopada wydali świąteczny album pt. Zimowe Graffiti 2, który promowali singlami: „Otuleni”[185], „Rodzice”[186] oraz „Hej Hosanna”[187].

W 2018 zaprezentowali projekt pod hasłem LP1, a z racji jubileuszu 35-lecia debiutanckiej płyty wydali jej remake, na którym przeboje „Mniej niż zero”, „Kryzysowa narzeczona”, „Fabryka małp”, „Vademecum skauta” czy „Zamki na piasku” zaśpiewali zaproszeni przez Lady Pank goście: Grzegorz Markowski, Tomasz Organek, Krzysztof Zalewski, Kasia Kowalska, Piotr Rogucki, Maciej Maleńczuk oraz Katarzyna Nosowska. Materiał został wzbogacony o trzy piosenki: „Mała Lady Punk”, „Tańcz, głupia, tańcz” i „Minus 10 w Rio”. Premiera albumu odbyła się 15 czerwca 2018[188]. 14 sierpnia 2018 zespół wystąpił w ramach festiwalu Top of the Top Sopot Festival, wykonując krótki recital oparty na materiale z płyty LP1. Gościnnie z grupą wystąpili Tomasz Organek, Maciej Maleńczuk, Kasia Kowalska oraz Małgorzata Ostrowska, która wykonała z nimi utwór „Krakowski spleen” w hołdzie zmarłej kilka tygodni wcześniej Korze[189]. 9 października 2018 muzycy wyruszyli w trasę promocyjną projektu LP1, którą rozpoczęli koncertem w Zielonej Górze. Z zespołem na jednej scenie gościnnie wystąpili: Wojtek Olszak (instrumenty klawiszowe), Marcin Nowakowski (saksofon) oraz Krzysztof Zalewski (wokal w utworze „Fabryka Małp”)[190]. 16 listopada podczas koncertu w Warszawskim klubie Stodoła odebrali złotą płytę za album LP1[191].

W drugiej połowie marca 2019 wyruszyli w tournée po USA[192]. 21 marca podczas pobytu w Chicago byli gośćmi dnia w Telewizji Polvision, a w trakcie trwania konferencji z zespołem Borysewicz zapowiedział nową płytę studyjną Lady Pank[193]. 22 marca wydali singiel „Niepoprawni”, którym promowali album kompilacyjny pt. Ballady[194]. 27 października wystąpili podczas 11. edycji Festiwalu Soundedit[195]. Przed występem Borysewicz został uhonorowany statuetką „Człowieka ze Złotym Uchem”[196]. Po udziale na festiwalu muzycy zapowiedzieli cykl koncertów z piosenkami do filmu rysunkowego O dwóch takich, co ukradli księżyc, do którego Borysewicz i Panasewicz stworzyli ścieżkę dźwiękową. Koncerty połączone były z projekcją bajki autorstwa Kornela Makuszyńskiego.

Zespół w czasach pandemii, 40-lecie i MTV Unplugged (od 2020)[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2020 wyruszyli w kolejną trasę koncertową The best of, która została przerwana z powodu pandemii COVID-19, a znaczną część koncertów przełożono na inny termin. W drugiej połowie 2020 wrócili do koncertowania, dając cykl występów w ramach trasy wakacyjnej o nazwie Strach się bać[197]. Zaraz potem wypuścili singla „Ameryka”, którym zwiastowali premierowy album pt. LP40, powiązany z 40-leciem pracy artystycznej Lady Pank[198].

7 stycznia 2021 grupa wydała „Pokolenia”, drugi singiel zwiastujący album LP40[199]. Trzeci z nich, „Drzewa”, ukazał się 19 lutego, do utworu powstał również teledysk poruszający problem depresji w czasach pandemii COVID-19[200][201]. Premiera albumu miała miejsce 12 marca 2021[202]. Dzień później w Klubie Stodoła odbył się koncert zespołu oparty w całości na materiale z płyty LP40[203]. 4 czerwca zespół zaprezentował teledysk do utworu „Karton”[204], a następnie wypuścił kolejny singiel z albumu – „Zostań ze mną”[205]. Ostatnim utworem promującym płytę był utwór „Tego nie mogą zabrać nam”[206]. W 2021 album pojawił się również w formie limitowanego wydawnictwa na płycie winylowej jako LP40 Vinyl Deluxe Edition. Wersja ta została wzbogacona o bonus w postaci CD z niepublikowanym utworem pt. „Za ten jeden raz”[207].

22 czerwca 2022 zespół po raz pierwszy zagrał w ramach MTV Unplugged. Z zespołem wystąpili gościnnie Tomasz Organek i Piotr Cugowski[208]. 25 czerwca 2022 roku na ulicy Łaziennej we Wrocławiu odsłonięto krasnala upamiętniającego zespół: Małą Lady Punk[209]. Z koncertu MTV Unplugged zespół wydał płytę zawierającą część utworów z tego występu w formie audio, a wśród nich premierowy utwór pt. „Krokodyle tańczą”. Zapis wideo został rozszerzony o kilka utworów i ukazał się w serwisie internetowym Player. Wśród dodatkowych utworów znalazł się drugi premierowy – „Wojna światów”. 25 stycznia 2023 utwór ten ukazał się w wersji studyjnej jako singiel z gościnnym udziałem Tomasza Organka[210].

3 sierpnia 2023 grupa po raz pierwszy wystąpiła w ramach Pol'and'Rock Festival[211]. 22 sierpnia kolejny raz wzięła udział w Top of the Top Sopot Festival, gdzie zaprezentowała kilka swoich przebojów w wersjach Unplugged[212].

Charakterystyka muzyczna[edytuj | edytuj kod]

W początkowych latach działalności Lady Pank muzycy często poruszali w tekstach swoich piosenek temat realiów życia w PRL[213][214], czasem posuwali się też do ironii[12] i aluzji do PRL-owskiej codzienności[215]. Nawiązywali również do realiów minionych lat[216]. W utworach Lady Pank często przewijają się tematy miłości[90][102][106] i bieżącej polityki[90][217][173]. W tekstach Mogielnickiego często pojawiają się nawiązania do światowych ikon muzyki popularnej i rockowej (m.in. do Boney M. w „Tańcz, głupia, tańcz”, Bruce’a Springsteena w „Made in Homo” czy Simply Red w „Dobrej konstelacji”)[218].

Na początku lat 80. muzyka zespołu oscylowała wokół rozwijającego się wówczas stylu nowej fali[4]. Na debiutanckim albumie słychać wyraźne inspiracje zespołu twórczością zespołów The Police i The Rolling Stones[20]. Na Ohydzie grupa umieściła utwory bogato zaaranżowane i bardziej urozmaicone instrumentalnie od tych z debiutanckiego albumu, a krążek zawierał m.in. sekcję dętą[27][215]. W 1987 na stałe wprowadzili do swoich utworów instrumenty klawiszowe[73][213]. Pod koniec lat 80. zaczęli grać muzykę stylizowaną na amerykańskiego rocka[213], co zapoczątkowali albumem pt. Tacy sami, na którym odeszli od stylu inspirowanego twórczością grupy The Police, a partie perkusji zastąpili syntezatorami, którymi wzmocniono także brzmienia gitary basowej[71]. Na płycie umieścili także elementy rapu (w utworze pt. „Oglądamy film”[71]). Album Zawsze tam, gdzie ty (1990) nie licząc utworu tytułowego uchodzi za zwrot zespołu ku cięższym brzmieniom[90]. Na wydanej w 1994 płycie pt. Na Na zrezygnowali z syntetycznych brzmień na rzecz silniejszych partii gitarowych i bogatej sekcji rytmicznej[101]. W 1997 zaczęli grać na koncertach swoje piosenki w odświeżonej, transowo-dance’owej wersji, które następnie umieścili też na albumie pt. W transie[112]. Albumem Teraz (2004) powrócili brzmieniami do początków swojej działalności[219]. Na albumie Strach się bać wprowadzili fortepian, a na płycie pojawił się także m.in. utwór „Leprechaun” zawierający elementy muzyki irlandzkiej[218]. W latach 2008 zaczęli grać koncerty z Orkiestrą Gdańskich Symfoników, na których zaprezentowali swoje przeboje w symfonicznych aranżacjach[157]. Na płycie Maraton (2011) zawarli m.in. utwór „Freedom Time”, kojarzący się z twórczością Pink Floyd i U2[173], oraz piosenkę „Życie jak maraton” z elementami reggae[220]. Album LP40 (2021) stanowi zwrot w kierunku współczesnego popu z wyrazistymi partiami instrumentów klawiszowych[221].

Przez prasę i fanów często bywają określani mianem „polskich Rolling Stonesów” ze względu m.in. na styl muzyczny i wizerunek sceniczny, oprawy koncertów, ale też imprezowy tryb życia[18][222].

Muzycy[edytuj | edytuj kod]

Obecny skład zespołu[edytuj | edytuj kod]

Muzycy towarzyszący[edytuj | edytuj kod]

Byli członkowie zespołu[edytuj | edytuj kod]

Dawni muzycy towarzyszący[edytuj | edytuj kod]

  • Wojciech Szczęch – saksofon (1985)
  • Jerzy Suchocki – instrumenty klawiszowe (1987–1989)[226]
  • Rafał Paczkowski (zmarły) – instrumenty klawiszowe (1988, 1990, 1999, 2002, 2011, 2016)[227]
  • Piotr Wolski – instrumenty perkusyjne (1994, udział w koncercie akustycznym Radia Łódź)[103]
  • Mariusz „Georgia” Pieczara – śpiew, gitara akustyczna (2003–2008, 2011)[228]
  • Piotr Winnicki – gitara (2006–2009)
  • Piotr Nowosiński – gitara, zastępstwo na koncertach (2009–2015)[229]

Oś czasu[edytuj | edytuj kod]

Wpływ na popkulturę[edytuj | edytuj kod]

Tekst piosenki „Coś się pokręciło” Wiesława Tupaczewskiego z Kabaretu OT.TO składa się z fragmentów piosenek Lady Pank[230][231].

W 2004 premierę miał film Magdaleny Piekorz Pręgi, którego jeden z bohaterów jest fanem Lady Pank i zasłuchuje się w piosenkach zespołu[232]. Również w 2004 fraza „Lady Pank” znalazła się na 10. miejscu w kategorii najpopularniejszych wykonawców polskich w opublikowanym przez Google Zeitgeist rankingu najczęściej wyszukiwanych haseł w polskim Internecie[233].

1 marca 2008 nadawanie rozpoczęło radio „RMF Lady Pank”, dostępne w serwisie internetowym RMFon.pl, co uczyniło zespół pierwszym polskim wykonawcą, który doczekał się kanału radiowego w pełni poświęconego jego twórczości[234].

We wrześniu 2018, w serwisie YouTube pojawił się singiel Kubańczyka zatytułowany „LADY PANK”, stanowi on nawiązanie do ikony zespołu – został odtworzony już ponad 48 milionów razy[potrzebny przypis].

Piosenki Lady Pank wielokrotnie wykonywano w programie Twoja twarz brzmi znajomo, emitowanym w telewizji Polsat. W postać Panasewicza wcielili się kolejno: Grzegorz Wilk (wykonał utwór „Mniej niż zero”)[235], Marcel Sabat („Kryzysowa narzeczona”)[236], Bogumił Romanowski („Zawsze tam, gdzie ty”)[237], Kamil Pawelski („Zamki na piasku”)[238], Robert Szpręgiel („Tańcz głupia, tańcz”)[239] i Piotr Stramowski („Marchewkowe pole”)[240].

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Dyskografia Lady Pank.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W rzeczywistości był to czwarty koncert grupy, po koncertach w Poznaniu (Rock Arena), Świnoujściu i Warszawie (klub Akcent). W tym składzie zespół zagrał jeszcze piąty koncert w Jaśle.
  2. Patrz – oddzielny artykuł – Telewizyjna lista przebojów.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Lady Pank – Historia [online] [dostęp 2020-05-24].
  2. Lady Pank Discography [online], discogs.com [dostęp 2019-05-30] (ang.).
  3. Lady Pank – Nasza Reputacja [online], discogs.com (ang.).
  4. a b c Lady Pank – Lady Pank [online], discogs.com [dostęp 2011-05-22] (ang.).
  5. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 24–25.
  6. a b c d e f Grzesiek 2013 ↓, s. 26–27.
  7. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 28–29.
  8. Grzesiek 2013 ↓, s. 34.
  9. Grzesiek 2013 ↓, s. 30, 40.
  10. Grzesiek 2013 ↓, s. 41–43.
  11. Grzesiek 2013 ↓, s. 41.
  12. a b c d e Grzesiek 2013 ↓, s. 52–53.
  13. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 42–43.
  14. Grzesiek 2013 ↓, s. 36.
  15. a b c d e f g h i Maciej Lipski: Gwiazdy polskiej muzyki lat 80. Lady Pank vol 1. Warszawa: Dziennik, 2007. ISBN 978-83-60717-90-5.
  16. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 78.
  17. Grzesiek 2013 ↓, s. 82.
  18. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 81.
  19. Grzesiek 2013 ↓, s. 58–59.
  20. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 65–66.
  21. Grzesiek 2013 ↓, s. 72.
  22. a b c d e f g h i j k l LP3 – Statystyki dla wykonawcy Lady Pank [online], lp3.pl [dostęp 2012-09-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-05] (pol.).
  23. Chcemy być sobą wreszcie. W: Historia PRL Wielka Kolekcja 1944–1989 tom 21 1982–1983. Warszawa: Dziennik, 2009, s. 32–35. ISBN 978-83-7558-527-8.
  24. Grzesiek 2013 ↓, s. 89–90.
  25. Grzesiek 2013 ↓, s. 101.
  26. Grzesiek 2013 ↓.
  27. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 102.
  28. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 92.
  29. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 113.
  30. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 116.
  31. Grzesiek 2013 ↓, s. 120–121.
  32. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 118.
  33. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 122.
  34. Grzesiek 2013 ↓, s. 128.
  35. Grzesiek 2013 ↓, s. 131.
  36. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 132–133.
  37. Składanka: Sztuka Latania – EPKA. Studio Czarnej Płyty [online], epka.sklep.pl [dostęp 2019-08-06].
  38. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 134–135.
  39. Grzesiek 2013 ↓, s. 138–140.
  40. Grzesiek 2013 ↓, s. 152.
  41. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 141–143.
  42. Grzesiek 2013 ↓, s. 147.
  43. Grzesiek 2013 ↓, s. 148.
  44. Grzesiek 2013 ↓, s. 158.
  45. Jan Borysewicz, Marcin Prokop, Mniej obcy, Wydawnictwo Agora, 2022, s. 252.
  46. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 160–161.
  47. Grzesiek 2013 ↓, s. 162–163.
  48. Grzesiek 2013 ↓, s. 166.
  49. Lady Pank – Tańcz głupia tańcz, Sopot 1985 [online], pl.youtube.com [dostęp 2013-02-02] (pol.).
  50. Grzesiek 2013 ↓, s. 168.
  51. Grzesiek 2013 ↓, s. 170–171.
  52. Grzesiek 2013 ↓, s. 174–175.
  53. Grzesiek 2013 ↓, s. 176–177.
  54. Grzesiek 2013 ↓, s. 182.
  55. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 184.
  56. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 180–181.
  57. Jan Borysewicz, Marcin Prokop, Mniej obcy, Wydawnictwo Agora, 2022, s. 249–255.
  58. Grzesiek 2013 ↓, s. 192.
  59. Jan Borysewicz, Marcin Prokop, Mniej obcy, Wydawnictwo Agora, 2022, s. 262.
  60. Grzesiek 2013 ↓, s. 194.
  61. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 196–197.
  62. Grzesiek 2013 ↓, s. 200–201.
  63. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 208.
  64. Grzesiek 2013 ↓, s. 224.
  65. Mniej niż zero (reż. Andrzej Titkow), 1987 [online], Stowarzyszenie Filmowców Polskich [dostęp 2023-04-05] (pol.).
  66. Grzesiek 2013 ↓, s. 226.
  67. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 236–237.
  68. Grzesiek 2013 ↓, s. 233–234.
  69. Grzesiek 2013 ↓, s. 238.
  70. Grzesiek 2013 ↓, s. 243.
  71. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 266–269.
  72. Grzesiek 2013 ↓, s. 245.
  73. a b c d Grzesiek 2013 ↓, s. 247–250.
  74. Grzesiek 2013 ↓, s. 247.
  75. Grzesiek 2013 ↓, s. 252.
  76. Grzesiek 2013 ↓, s. 254.
  77. Grzesiek 2013 ↓, s. 256–257.
  78. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 258–259.
  79. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 261.
  80. Śpiewający Emigranci [online], Interia [dostęp 2023-04-08].
  81. Grzesiek 2013 ↓, s. 263.
  82. Grzesiek 2013 ↓, s. 266.
  83. Grzesiek 2013 ↓, s. 273.
  84. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 277.
  85. Jan Bo / Jan Borysewicz – Królowa ciszy, 1988 [online], www.kppg.waw.pl [dostęp 2023-04-05].
  86. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 280.
  87. a b c d e f Grzesiek 2013 ↓, s. 282–283.
  88. Grzesiek 2013 ↓, s. 279.
  89. Grzesiek 2013 ↓, s. 289.
  90. a b c d e Grzesiek 2013 ↓, s. 286–287.
  91. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 284–285.
  92. Jan Borysewicz – Pastorałki. [dostęp 2023-04-05].
  93. Grzesiek 2013 ↓, s. 291.
  94. Grzesiek 2013 ↓, s. 292.
  95. Grzesiek 2013 ↓, s. 292–294.
  96. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 297.
  97. Grzesiek 2013 ↓, s. 301–305.
  98. Grzesiek 2013 ↓, s. 309.
  99. Grzesiek 2013 ↓, s. 311.
  100. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 312–313.
  101. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 314.
  102. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 316–319.
  103. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 320–321.
  104. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 322–325.
  105. Grzesiek 2013 ↓, s. 326.
  106. a b c d e Grzesiek 2013 ↓, s. 328–329.
  107. Grzesiek 2013 ↓, s. 331.
  108. Grzesiek 2013 ↓, s. 333.
  109. Grzesiek 2013 ↓, s. 334.
  110. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 339–341.
  111. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 344–345.
  112. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 342.
  113. Grzesiek 2013 ↓, s. 347.
  114. Grzesiek 2013 ↓, s. 348–352.
  115. Grzesiek 2013 ↓, s. 360.
  116. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 363.
  117. Grzesiek 2013 ↓, s. 364–365.
  118. Grzesiek 2013 ↓, s. 365–366.
  119. a b c d e Grzesiek 2013 ↓, s. 366–367.
  120. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 372–375.
  121. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 378–379.
  122. Grzesiek 2013 ↓, s. 384.
  123. Grzesiek 2013 ↓, s. 380–382.
  124. Start MTV Classic [online], wirtualnemedia.pl, 1 lipca 2002 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  125. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 388–389.
  126. Grzesiek 2013 ↓, s. 384–385.
  127. Grzesiek 2013 ↓, s. 386–387.
  128. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 390–391.
  129. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 392–394.
  130. Muzyczne wydarzenie w Polsacie [online], wirtualnemedia.pl, 16 kwietnia 2004 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  131. Grzesiek 2013 ↓, s. 399.
  132. Grzesiek 2013 ↓, s. 396–399.
  133. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 406.
  134. masz, Eska Music Awards 2005 [online], wirtualnemedia.pl, 16 marca 2005 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  135. a b c d Grzesiek 2013 ↓, s. 408–409.
  136. masz, TOPtrendy 2005 już w czerwcu [online], wirtualnemedia.pl, 24 czerwca 2005 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  137. masz, TVP ujawnia kulisy festiwalu w Sopocie [online], wirtualnemedia.pl, 20 lipca 2005 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  138. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 412–413.
  139. łk, Lato w Antyradiu [online], wirtualnemedia.pl, 3 lipca 2006 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  140. kk, Łódź Stok Harnaś Festiwal [online], wirtualnemedia.pl, 27 lipca 2006 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  141. Grzesiek 2013 ↓, s. 414–415.
  142. masz, RMF rozpoczyna współpracę z Wirtualną Polską [online], wirtualnemedia.pl, 10 listopada 2006 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  143. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 416–417.
  144. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 419.
  145. Grzesiek 2013 ↓, s. 423.
  146. Grzesiek 2013 ↓, s. 427.
  147. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 428–429.
  148. pp, Coraz mniej widzów wybiera Opole [online], wirtualnemedia.pl, 19 czerwca 2007 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  149. Grzesiek 2013 ↓, s. 431.
  150. łk, Będzie letnia trasa koncertowa RMF [online], wirtualnemedia.pl, 19 czerwca 2007 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  151. Enrique Iglesias gwiazdą TVN [online], wirtualnemedia.pl, 29 czerwca 2007 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  152. ks, Małysz lepszy do Koncertu Gwiazd [online], wirtualnemedia.pl, 28 sierpnia 2007 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  153. kk, Złote Dzioby Radia Wawa 2007 – nominacje [online], wirtualnemedia.pl, 15 października 2007 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  154. Grzesiek 2013 ↓, s. 432–433.
  155. ks, Telewizyjna wojna sylwestrowa [online], wirtualnemedia.pl, 31 grudnia 2007 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  156. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 434–435.
  157. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 442–443.
  158. tw, TVP1: rusza plebiscyt muzyczny Superjedynki 2008 [online], wirtualnemedia.pl, 25 kwietnia 2008 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  159. łk, Letnia trasa koncertowa RMF FM [online], wirtualnemedia.pl, 18 czerwca 2008 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  160. pp, Dwójka pokaże polski megakoncert PKO BP z Londynu [online], wirtualnemedia.pl, 16 maja 2008 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  161. Grzesiek 2013 ↓, s. 444–446.
  162. ks, Sylwester w TV: kolejny pojedynek TVP2 i Polsatu [online], wirtualnemedia.pl, 31 grudnia 2008 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  163. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 458–459.
  164. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 449–451.
  165. https://muzyka.interia.pl/zdjecia/zdjecieamp,iId,1669178,iAId,137905.
  166. ks, Rusza 'Lato Przebojów Radia Zet i tygodnika Gala’ [online], wirtualnemedia.pl, 25 czerwca 2009 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  167. Grzesiek 2013 ↓, s. 452.
  168. https://warszawa.naszemiasto.pl/sylwester-2009-na-pl-konstytucji-w-stylu-moonwalk/ar/c13-2980206.
  169. Grzesiek 2013 ↓, s. 454.
  170. Grzesiek 2013 ↓, s. 461.
  171. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 462–463.
  172. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 464–465.
  173. a b c d e Grzesiek 2013 ↓, s. 468–469.
  174. Grzesiek 2013 ↓, s. 472–473.
  175. Grzesiek 2013 ↓, s. 476.
  176. Grzesiek 2013 ↓, s. 480–481.
  177. Dziecko szczęścia – Kielich-Kieliszkiewicz Krzysztof [online], empik.com [dostęp 2013-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2012-06-20] (pol.).
  178. Koncert „Lady Pank Symfonicznie” w katowickim Spodku (ZDJĘCIA, FILM) [online], katowice.naszemiasto.pl, 30 marca 2012 [dostęp 2012-05-21] (pol.).
  179. Grzesiek 2013 ↓, s. 478.
  180. Grzesiek 2013 ↓, s. 483.
  181. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 484–485.
  182. Peja i Lady Pank w nowym singlu Rozbójnika Alibaby [online], cgm.pl [dostęp 2014-11-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-18] (pol.).
  183. Drapacz chmur [online], empik.com [dostęp 2019-02-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-18] (pol.).
  184. Wyspa.fm – Migawka z LuxFestu vol. 5 – część III: Lady Pank [online], wyspa.fm [dostęp 2019-05-20] (pol.).
  185. Lady Pank powraca! Premiera piosenki „Otuleni” już dziś w RMF FM [online], RMF FM [dostęp 2018-12-25] (pol.).
  186. Mateusz Damięcki zapomina o rodzinie w klipie Lady Pank, [w:] MUZOTAKT.pl [online], Portal muzyczny – filmy, gwiazdy, muzyka, teledyski, koncerty, mp3, 12 grudnia 2017 [dostęp 2018-12-25] (pol.).
  187. Lady Pank przypomina o drugim „Zimowym Graffiti”. Zobacz lyric video do „Hej Hosanna” [online], muzyka.dziennik.pl [dostęp 2018-12-25].
  188. LP1 – Lady Pank [online], muzyka.wp.pl [dostęp 2018-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-23] (pol.).
  189. Oskar Netkowski, Hołd dla Kory podczas festiwalu w Sopocie Top of the Top 2018. Łzy i wzruszenie. Wróciły wspomnienia, „gwiazdy.wp.pl”, 14 sierpnia 2018 [dostęp 2018-08-15] (pol.).
  190. Lady Pank [online], eBilet.pl [dostęp 2018-10-10] (pol.).
  191. Kasia Skrzyńska, [FOTORELACJA] Lady Pank w Stodole 16.11.2018 [online], Muzykoholicy.com, 18 listopada 2018 [dostęp 2018-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-06] (pol.).
  192. Oficjalna strona zespołu LADY PANK » KONCERTY [online], Oficjalna strona zespołu LADY PANK [dostęp 2019-03-24] (pol.).
  193. Gosc Dnia 2019 03 21 Lady Pank. TelewizjaPolvision 2019-03-21. [dostęp 2019-03-22].
  194. Teraz Rock, Lady Pank zaprezentował nowy utwór. Posłuchaj singla „Niepoprawni” [AUDIO] – Teraz Muzyka [online], terazmuzyka.pl [dostęp 2019-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-22] (pol.).
  195. Stary Maneż, Lady Pank „O dwóch takich co ukradli księżyc” [online], eBilet.pl [dostęp 2020-03-05] (pol.).
  196. Soundedit '19 – Wszystko się może zdarzyć [online], soundedit.pl, 23 sierpnia 2019 [dostęp 2019-10-19] (pol.).
  197. Oficjalna strona zespołu LADY PANK » LADY PANK // STRACH SIĘ BAĆ 2020 // [online], Oficjalna strona zespołu LADY PANK [dostęp 2020-07-12] (pol.).
  198. Serwacy, Nocna Zmiana Rocka 5.11.2020 – Jan Borysewicz [online], Radio Radom 87,7 FM – Moc Miasta, 23 listopada 2020 [dostęp 2021-01-01] (pol.).
  199. Lady Pank opublikowali drugą zapowiedź nowej płyty. Posłuchaj utworu „Pokolenia”! [online], Teraz Muzyka [dostęp 2021-01-07].
  200. Lady Pank „Drzewa”. Singiel zapowiada jubileuszowy album zespołu [online], RMF FM [dostęp 2021-02-20] (pol.).
  201. Depresja w „Drzewach”. Lady Pank w nowym teledysku porusza ważny problem [online], gazetapl [dostęp 2021-02-20] (pol.).
  202. Lady Pank. Album „LP40” właśnie został opublikowany [AUDIO] [online], Teraz Muzyka [dostęp 2021-03-12].
  203. Stodola pl-More, Lady Pank – LP 40 w Klub Stodoła (Warszawa) [online], www.stodola.pl [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  204. Lady Pank – Karton – Muzyka w Interia.pl [online], muzyka.interia.pl [dostęp 2021-07-14].
  205. Lady Pank – „Zostań ze mną”. Czwartkowa premiera w Radiu ZET – Radio ZET, www.radiozet.pl, 1623 [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  206. Lady Pank świętuje 40 lat na scenie. Wydali płytę i ruszyli w trasę koncertową [online], Dzień Dobry TVN [dostęp 2022-03-15] (pol.).
  207. Lady Pank – LP 40. [dostęp 2022-03-15].
  208. Jan Borysewicz ogłasza drugiego gościa, który zagra z Lady Pank podczas występów MTV Unplugged! [online], www.eskarock.pl [dostęp 2022-06-23].
  209. Z okazji 40-lecia legendy polskiego rocka we Wrocławiu stanął krasnal Mała Lady Punk przy ul. Łaziennej [online], www.wroclaw.pl [dostęp 2022-06-26] (pol.).
  210. Lady Pank i Organek razem! Utwór „Wojny światów” jest już dostępny! [online], www.eskarock.pl [dostęp 2023-04-05].
  211. Znamy datę 30. edycji Pol'and'Rock Festival [online], All About Music, 6 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-26] (pol.).
  212. Top of The Top Sopot Festival 2023: Niezapomniany występ Lady Pank w Operze Leśnej! [online], TVN, 22 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-26] (pol.).
  213. a b c Grzesiek 2013 ↓, s. 8.
  214. Grzesiek 2013 ↓, s. 70–71.
  215. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 105.
  216. Grzesiek 2013 ↓, s. 220.
  217. Grzesiek 2013 ↓, s. 330, 420–421.
  218. a b Grzesiek 2013 ↓, s. 424–425.
  219. Grzesiek 2013 ↓, s. 400.
  220. Grzesiek 2013 ↓, s. 470.
  221. Lady Pank – “LP 40” [RECENZJA] – Polska Płyta / Polska Muzyka [online], 15 kwietnia 2021 [dostęp 2023-04-05] (pol.).
  222. Grzesiek 2013 ↓, s. 84.
  223. Muzycy wymienieni na albumach: Międzyzdroje (1996), Zimowe Grafiti (1996), W Transie (1997)
  224. Lady Pank – Teraz (2004); skład zespołu.
  225. Lady Pank MTV Unplugged [online], Cavatina Hall [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  226. Jerzy Suchocki | Biografia | Archiwum Polskiego Rocka 1961 – 2018 [online], Jerzy Suchocki | Biografia | Archiwum Polskiego Rocka 1961 – 2018 [dostęp 2018-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-10] (pol.).
  227. Wymieniony jako klawiszowiec na albumach: Tacy sami (1988), Zawsze tam, gdzie Ty (1990), Koncertowa (1999), Besta besta (2002), Maraton (2011), Miłość i władza (2016)
  228. Mariusz Pieczara „Georgia” | Archiwum Polskiego Rocka 1961 – 2018 [online], Mariusz Pieczara [dostęp 2018-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-11] (pol.).
  229. Lady Pank. Biografia nieautoryzowana – czy warto kupić książkę o zespole Jana Borysewicza? GALERIA [online], mowimyjak.se.pl.
  230. Grzesiek 2013 ↓, s. 117.
  231. https://www.kabaretotto.eu/Piosenki/Piosenki.html.
  232. Grzesiek 2013 ↓, s. 403.
  233. Czego szukaliśmy w Sieci w 2004 roku [online], wirtualnemedia.pl, 23 grudnia 2004 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  234. łk, Lady Pank i Depeche Mode w projekcie RMF FM [online], wirtualnemedia.pl, 26 lutego 2008 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  235. "Twoja Twarz Brzmi Znajomo" 11.04.2015, odcinek 6. Wygrał Stefano Terrazzino [ZDJĘCIA] [online], Telemagazyn, 13 kwietnia 2015 [dostęp 2023-06-09] (pol.).
  236. "Twoja twarz brzmi znajomo": Marcel Sabat "sprofanował" Janusza Panasewicza? [online], muzyka.interia.pl [dostęp 2023-06-09] (pol.).
  237. Twoja Twarz Brzmi Znajomo 10: Janusz Panasewicz i Krzysztof Klenczon - Antyradio [online], www.antyradio.pl, 10 września 2018 [dostęp 2023-06-09] (pol.).
  238. Radio Złote Przeboje, Kamil Pawelski przemienił się w Janusza Panasewicza i zaśpiewał przebój Lady Pank! [online], Złote Przeboje - radio, muzyka, wiadomości, quizy, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2023-06-09] (pol.).
  239. Twoja Twarz Brzmi Znajomo: Robert Szpregiel jako Janusz Panasewicz - Antyradio [online], www.antyradio.pl, 12 września 2022 [dostęp 2023-06-09] (pol.).
  240. Oskar Cyms sięgnął gwiazd w czwartym odcinku programu [online], www.polsat.pl [dostęp 2023-06-09] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Grzesiek: Lady Pank. Biografia nieautoryzowana. Bukowy Las, 2013.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]