Lech Kobyliński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lech Konrad Kobyliński
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1923
Wilno

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 2022
Gdańsk

Profesor nauk technicznych
Specjalność: budowa okrętów, hydromechanika
Alma Mater

Politechnika Gdańska

Doktorat

1961 – eksploatacja maszyn

Habilitacja

1963

Profesura

1969

Polska Akademia Nauk
Status

członek korespondent

Doktor honoris causa
Uniwersytet Morski w St. Petersburgu – 1989
Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni – 1990
Politechnika Gdańska – 2004
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Gdańska

Dyrektor
Jednostka

Instytut Okrętowy PG

Okres spraw.

1963–1975, 1983–1990

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Order Budowniczych Polski Ludowej Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych (1943–1989) Krzyż Partyzancki Warszawski Krzyż Powstańczy Medal za Warszawę 1939–1945 Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Lech Konrad Kobyliński
Konrad
komandor porucznik komandor porucznik
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1923
Wilno

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 2022
Gdańsk

Przebieg służby
Siły zbrojne

Związek Walki Młodych
Armia Ludowa
 Marynarka Wojenna (PRL)

Jednostki

Oddział M-XIV
Pluton/kompania/batalion im. Czwartaków

Stanowiska

Dowódca batalionu powstańczego

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Lech Konrad Kobyliński, ps. Konrad (ur. 1 maja 1923 w Wilnie, zm. 23 stycznia 2022 w Gdańsku[1]) – polski naukowiec, specjalista w dziedzinie budowy okrętów, jeden z twórców polskiego okrętownictwa, wieloletni profesor Politechniki Gdańskiej, bojownik polskiego ruchu oporu (ZWM/AL), powstaniec warszawski, oficer Marynarki Wojennej.

Profesor nauk technicznych inżynier, członek korespondent PAN[2] od 1976, doktor honoris causa trzech uczelni: Uniwersytetu Morskiego w Sankt Petersburgu, Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni (1990)[3] i Politechniki Gdańskiej (2004)[4]. Członek honorowy Royal Institution of Naval Architects w Londynie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 1 maja 1923 w Wilnie, jego rodzicami byli Alina (1899–1995) i Tadeusz (1892–1946) Kobylińscy. Lata szkolne i dzieciństwo spędził w Warszawie. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie. Podczas okupacji kontynuował naukę w Państwowej Szkole Technicznej, był także organizatorem i dowódcą (pod pseudonimem „Konrad”) konspiracyjnego oddziału szturmowego im. Czwartaków (wchodzącego jako pluton w skład Związku Walki Młodych, a później Armii Ludowej jako kompania, następnie batalion). Główny uczestnik II zamachu na Café Club 11 lipca 1943 (to on wszedł do lokalu i rzucił na środek sali ładunek wybuchowy)[5][6]. Jednocześnie sprawował funkcję oficera operacyjnego Okręgu AL nr. 1 Warszawa-Miasto i dowódcy Podokręgu I Śródmieście[7]. Brał udział w powstaniu warszawskim, jako dowódca IV batalionu AL „Czwartaków”, walcząc na Woli, Starym Mieście (tu m.in. d-ca obrony reduty „Mostowa”) i Żoliborzu. Dwukrotnie ranny i kontuzjowany, awansowany do stopnia kapitana. Przypadkiem ocalał 26 sierpnia 1944 po zbombardowaniu kamienicy przy ul. Freta 16, kiedy pod jej gruzami zginęło kilku członków dowództwa Okręgu Warszawskiego AL[8]. Po upadku powstania odmówił poddania się Niemcom i wraz z grupą pozostałych przy życiu żołnierzy batalionu im. Czwartaków przepłynął Wisłę. Następnie trafił do szpitala z powodu powikłań rany otrzymanej w powstaniu, który opuścił w styczniu 1945. Po wojnie służył w Marynarce Wojennej[9].

Tak o nim pisze Tomasz Strzembosz w publikacji Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944[10]:

To ich właśnie pseudonimy legenda otoczyła nimbem niezwykłych czynów, to ich pseudonimami nazywano konspiracyjne oddziały, nie tylko przez obyczaj wiązania nazwy jednostki z pseudonimem dowódcy, ale przede wszystkim dlatego, że to ich indywidualności wpływały decydująco na wartość oddziału i skalę jego osiągnięć. W przeważającej liczbie przypadków byli to nie tylko kierownicy, ale prawdziwe „dusze zespołów”, osobowości, wokół których skupiało się życie całej grupy: nie tylko dowódcy wojskowi, ale także przywódcy duchowi, przyjaciele, inspiratorzy. […] Tacy młodzi dowódcy, jak „Zośka” (Tadeusz Zawadzki), „Maciek” (Maciej Bittner), „Rudy” (Jan Bytnar), „Felek” (Feliks Pendelski), „Jeremi” (Jerzy Zborowski) z Kedywu KG AK, „Stasinek” (Stanisław Sosabowski), „Żbik” (Zdzisław Zajdler) i „Rygiel” (Kazimierz Pogorzelski) z Kedywu Okręgu, „Jacek” (Franciszek Bartoszek) ze specgrupy Sztabu Głównego GL oraz „Konrad” (Lech Kobyliński) z oddziałów ZWM czy „Antek” (Władysław Andrzejczak) z ML RPPS – byli rzeczywistymi twórcami dowodzonych przez siebie oddziałów, a jednocześnie wzorami osobowymi dla żołnierzy.

W 1950 ukończył studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej[11]. Po studiach przez dwa lata odbywał służbę wojskową i pracował w Stoczni Marynarki Wojennej jako kierownik biura konstrukcyjnego, które stworzył[12]. Twórca ośrodka badawczego Politechniki Gdańskiej w Iławie, w którym testowano zachowanie się modeli statków w warunkach rzeczywistego falowania. Konstruktor eksperymentalnych form jednostek pływających – wodolotów i poduszkowców. Wieloletni dyrektor Instytutu Okrętowego Politechniki Gdańskiej[13]. Pełnił też funkcję redaktora naczelnego miesięcznika Budownictwo Okrętowe (1972–1976).

Po zakończeniu z przyczyn politycznych programu konstrukcji wodolotów (zbudowano tylko jedną jednostkę, której nadano nazwę „Zryw I”[1] w 1966, po czym program pod naciskiem ZSRR został przerwany), prowadził aktywne badania nad konstrukcjami poduszkowców.

W latach 1976–1983 przebywał w Londynie jako członek sekretariatu Międzynarodowej Organizacji Morskiej[13]. W latach 1986–1990 był sekretarzem naukowym Oddziału PAN w Gdańsku. Wykładał jako zaproszony profesor na wielu politechnikach zagranicznych, m.in. w Petersburgu, Bremie, Trondheim, Teheranie i Bandar-e Abbas.

Od 1985 był przewodniczącym Komisji Morskiej przy Oddziale PAN w Gdańsku. Twórca Fundacji Bezpieczeństwa Żeglugi i Ochrony Środowiska. Współtwórca jednego z czterech na świecie[14] ośrodków szkoleniowo-badawczych manewrowania statkiem (Szkoła Kapitanów w Iławie) na jeziorze Silm[15].

W ostatnich latach zajmował się głównie zagadnieniami bezpieczeństwa żeglugi morskiej.

W latach 1957–1987 był członkiem PZPR. Członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa PRL Wojciechu Jaruzelskim w latach 1986–1989.

W 1994 był członkiem Honorowego Komitetu Obchodów 50. Rocznicy Powstania Warszawskiego.

Zmarł w Gdańsku. Pochowany na cmentarzu komunalnym Srebrzysko (kwatera 1-2-48).

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Ważniejsze publikacje książkowe[edytuj | edytuj kod]

  • Śruby okrętowe, Warszawa 1955
  • Przybliżone metody obliczenia oporu i wpływ kształtu kadłuba na opór, Warszawa 1960
  • Teoria oporu i badania modelowe, Warszawa 1961
  • Słownik budowy okrętów: rodzaje statków (współautor), Warszawa 1969 (też w wersji angielskiej i rosyjskiej)
  • Słownik budowy okrętów: teoria okrętu (współautor), Warszawa 1972 (też w wersji angielskiej i rosyjskiej)
  • Stability and safety of ships (współautor), Kidlington 2003
  • Garść wspomnień z długiego życia [autobiografia]; Gdańsk 2018, wyd. Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jego dziećmi są:

Inni krewni:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Politechnika Gdańska [online], Politechnika Gdańska, 26 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-27] (pol.).
  2. ↑ Polska Akademia Nauk: Skład Komitetu Transportu. [dostęp 2016-11-05].
  3. ↑ Doktorzy honoris causa AMW. amw.gdynia.pl. [dostęp 2011-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 marca 2011)].
  4. ↑ Osoby uhonorowane tytułem doktora honoris causa PG. pg.gda.pl. [dostęp 2011-02-23].
  5. ↑ L. Kobyliński, Garść wspomnień z długiego życia [autobiografia]; Gdańsk 2018, wyd. Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, s. 188–191.
  6. ↑ Henryk Nakielski 1985 ↓, s. 115.
  7. ↑ II wojna światowa. Powstanie warszawskie, s. 39.
  8. ↑ L. Kobyliński, Garść wspomnień…, s. 238.
  9. ↑ Henryk Nakielski 1985 ↓, s. 120-126.
  10. ↑ Tomasz Strzembosz, Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983, wyd. II, ISBN 83-06-00717-4
  11. ↑ Archiwum Historii Mówionej – Lech Kobyliński [online], www.1944.pl [dostęp 2020-01-27] (pol.).
  12. ↑ Henryk Nakielski 1985 ↓, s. 127.
  13. ↑ a b Henryk Nakielski 1985 ↓, s. 112.
  14. ↑ Ośrodek szkolenia kapitanów żeglugi wielkiej w Kamionce. gmina-ilawa.pl, 2016-11-14. Cytat: Ośrodek pod Iławą jest jednym z niewielu takich w świecie, przekazujących wiedzę na ten temat – z wykorzystaniem miniatur prawdziwych jednostek. Podobne istnieją w Australii, Francji, Anglii.
  15. ↑ L. Kobyliński, Garść wspomnień.., s. 544–558.
  16. ↑ Z okazji srebrnego jubileuszu Polski Ludowej. Dekoracja zasłużonych działaczy najwyższymi odznaczeniami. „Dziennik Polski”. Rok XXV, Nr 170 (7906), s. 1, 4, 19 lipca 1969. Kraków. [dostęp 2023-05-02]. 
  17. ↑ M.P. z 2003 r. nr 55, poz. 855 „za wybitne zasługi w pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej”
  18. ↑ M.P. z 1946 r. nr 55, poz. 97 „za zasługi w okresie okupacji w walkach zbrojnych z niemieckim najeźdźcą”.
  19. ↑ M.P. z 1947 r. nr 71, poz. 477 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”.
  20. ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
  21. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 3, 5 kwietnia 1963
  22. ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15 sierpnia 1967, s. 1-2.
  23. ↑ Trybuna Robotnicza, nr 110 (6619), 11 maja 1965, s. 1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Czwartacy : wspomnienia byłych żołnierzy Szturmowego Batalionu AL [Armii Ludowej] im. „Czwartaków” 1943–1945, wyd. 5, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1977.
  • Henryk Nakielski, Biret i rogatywka. W: Egzamin dojrzałości, wyd. I, Warszawa: Iskry, 1985, s. 112–127, ISBN 83-207-0709-9.
  • Prof. zw. dr inż. Lech Kobyliński doktor honoris causa Politechniki Gdańskiej, wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2004.
  • Kobyliński Lech, Garść wspomnień z długiego życia [autobiografia], wyd. Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk 2018.
  • Biogram, Polska Akademia Nauk.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lech_Kobyliński&oldid=73149657”