Leopold Cehak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Leopold Cehak
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

29 października 1889
Przemyśl, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

8 maja 1946
Nicea, Francja

Przebieg służby
Lata służby

1914–1946

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

3 Pułku Artylerii Polowej
6 Grupa Artylerii
19 Dywizja Piechoty
Departament Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych
30 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca pułku artylerii
dowódca grupy artylerii
II dowódca piechoty dywizyjnej
szef departamentu
dowódca dywizji piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Krzyż Wojskowy Karola Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 Medal Rannych I klasy (Austria)
Multimedia w Wikimedia Commons
Gen. Leopold Cehak przy przekazaniu twierdzy Modlin po zakończonej jej obronie Adolfowi Straußowi, 29 września 1939

Leopold Jan Cehak (ur. 29 października 1889 w Przemyślu, zm. 8 maja 1946 w Nicei) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Jana, werkmistrza kolei państwowej i Marii z Fuhrherrów. Miał 5 braci, z których oficerami zawodowym byli także: Karol (1887–1935), major lekarz weterynarii, Franciszek Jan (1891–1957), major piechoty, Leon August (1895–1982), pułkownik żandarmerii i Jan Dominik (1902–1987), porucznik artylerii. Zawodowymi oficerami zostali też dwaj bratankowie: Leopold Wiktor (1915–1941), podporucznik 27 Pułku Ułanów i Władysław (ur. 1919), podporucznik obserwator.

W latach 1896–1900 Leopold uczęszczał do szkoły ludowej w Przemyślu, w 1909 ukończył gimnazjum i zdał egzamin maturalny. W latach 1909–1914 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[1]. W międzyczasie odbył jednoroczną ochotniczą służbę wojskową, a w latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach[2]. Jego oddziałem macierzystym był pułk artylerii polowej nr 30 w Przemyślu, przemianowany w 1916 na pułk armat polowych nr 24, a w 1918 na pułk artylerii polowej nr 24. W jego szeregach walczył w czasie I wojny światowej. Początkowo, jako oficer rezerwy, a od 1917 oficer zawodowy[3][4][5]. W 1916 walczył na froncie rumuńskim, a w 1918 na froncie włoskim. W 1917 został ranny w czasie walk nad Sączą[6].

21 listopada 1918 wstąpił ochotniczo do odrodzonego Wojska Polskiego. Pełnił następujące funkcje: dowódcy baterii zapasowej w 11 pułku artylerii polowej (do 1 marca 1919), dowódcy dywizjonu w 2 pułku artylerii ciężkiej, a następnie dowódcy 2 pac (do 16 października 1919) i dowódcy dywizjonu w 4 pułku artylerii ciężkiej. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami o Przemyśl, Lwów i Galicję Wschodnią, a następnie w wojnie z bolszewikami.

15 marca 1920 ukończył VIII kurs w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie, a w 1921 – kurs dowódców dywizjonów w Szkole Strzeleckiej Artylerii w Toruniu. Od 17 kwietnia 1921 pełnił funkcję dowódcy 4 dywizjonu artylerii ciężkiej, a następnie – dowódcy dywizjonu w 8 pułku artylerii ciężkiej. 12 grudnia 1921 objął stanowisko instruktora na kursie dowódców dywizjonów w Strzeleckiej Szkole Artylerii w Toruniu. Od 24 stycznia 1923 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 3 pułku artylerii polowej Legionów w Zamościu[7][8]. Następnie został wyznaczony na stanowisko dowódcy tego pułku[9]. 21 stycznia 1930 mianowany został dowódcą 6 Grupy Artylerii we Lwowie[10]. 14 marca 1932 został II dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie[11][12]. W grudniu 1934 mianowany został szefem Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[13]. 28 stycznia 1938 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 30 Poleskiej Dywizji Piechoty w Kobryniu[14].

W marcu 1939 30 DP została zmobilizowana i przewieziona transportem kolejowym w rejon koncentracji koło Działoszyna, wchodząc w skład Grupy Operacyjnej „Piotrków”. Od 1 września 1939 toczyła ciężkie walki graniczne przeciwko dwóm niemieckim dywizjom. Następnie prowadziła ciężkie walki opóźniające. Stoczyła krwawe bitwy pod Szczercowem, Jeżowem, Żyrardowem. Od 13 września broniła Twierdzy Modlin na odcinku „Twierdza” – aż do jej kapitulacji 29 września.

Po kapitulacji przebywał w niewoli niemieckiej, w Oflagu VIII E Johannisbrunn (od 30 października 1940 do 27 kwietnia 1942) i Oflagu VII A Murnau (od 29 kwietnia 1942 do 29 kwietnia 1945). Po uwolnieniu przez wojska amerykańskie, wyjechał do Nicei we Francji, gdzie zamieszkał w hotelu „Imperator” wraz z innymi polskimi generałami przybyłymi z obozów jenieckich. Zmarł 8 maja 1946 w Nicei[15]. Został pochowany na miejscowym cmentarzu Caucade (kwatera 48, rząd 2 od wejścia, grób 2 od żywopłotu)[16][17].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

List gen. L. Cehaka z Oflagu w Murnau
  • kadet – 1911 ze starszeństwem z 1 stycznia 1911 w korpusie oficerów rezerwy artylerii polowej i górskiej[18]
  • podporucznik – 1914
  • porucznik – ze starszeństwem z 1 lutego 1916 w korpusie oficerów rezerwy artylerii polowej i górskiej[19][20]
  • porucznik – ze starszeństwem z 1 marca 1915 w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej[21]
  • kapitan – 1918
  • major – 1920
  • podpułkownik – 3 maja 1922 został zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 80. lokatą w korpusie oficerów artylerii[22]
  • pułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 15. lokatą w korpusie oficerów artylerii[23]
  • generał brygady – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 4. lokatą w korpusie generałów[24][25]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 91.
  2. ↑ a b Schematismus 1914 ↓, s. 817.
  3. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 717.
  4. ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 933.
  5. ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 1160.
  6. ↑ a b c d e f g Zenon Andrzejewski: Leopold Cehak. W: Ewa Grin-Piszczek, Tomasz Pudłocki, Anna Siciak (red.): Przemyski słownik biograficzny. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk : Archiwum Państwowe, 2016, s. 47–51. ISBN 978-83-61329-17-6.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 719, 814.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 642, 737.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 377, 448.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 6.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 236.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 175, 490.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
  14. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 540.
  15. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 92.
  16. ↑ Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 11.
  17. ↑ Iwona M. Dacka-Górzyńska, Sławomir Górzyński, Polacy pochowani na cmentarzach Nicei i Mentony, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015, ISBN 978-83-7181-781-6.
  18. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 781.
  19. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 665.
  20. ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 852.
  21. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1042.
  22. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 188.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  24. ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 337.
  25. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 5.
  26. ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 368.
  27. ↑ Rómmel 1958 ↓, s. 389.
  28. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 57.
  30. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 175.
  32. ↑ a b Fotografia w infoboksie.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
  • Waldemar Strzałkowski: Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r. W: Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.
  • Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 374. ISBN 83-11-07836-X.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leopold_Cehak&oldid=70020603”