Lotnicze Warsztaty Doświadczalne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lotnicze Warsztaty Doświadczalne (LWD) (1945–1950) – pierwsze powojenne biuro i wytwórnia konstrukcji lotniczych powstałe w Lublinie, a po kilku miesiącach przeniesione do Łodzi, gdzie funkcjonowały do końca swego istnienia. Odegrało fundamentalną rolę w reaktywacji polskiej myśli lotniczej po II wojnie światowej. Ich powstanie i działalność jest nierozerwalnie związane z postacią inż. Tadeusza Sołtyka.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Łódź, ul. S. Kopcińskiego 56. Tablica pamiątkowa w miejscu funkcjonowania LWD i pracy inż. Tadeusza Sołtyka; odsłonięta w 2008 r.

Lotnicze Warsztaty Doświadczalne formalnie powstały w Lublinie w 1945 r., gdzie skupiły przebywających tam, ocalałych po wojnie i okupacji inżynierów i techników przedwojennych Polskich Zakładów Lotniczych. Około połowy 1945 r. warsztaty zostały przeniesione do Łodzi, do hal znajdujących się w okolicy obecnej ul. S. Kopcińskiego. W tym czasie ich dyrektorem był inż. Józef Sułkowski.

W Łodzi szefem biura konstrukcyjnego został inż. Tadeusz Sołtyk, który w 1946 r. został mianowany dyrektorem LWD. Ze względu na podstawowy zespół inżynierski, w tym osobę inż. T. Sołtyka, po II wojnie światowej LWD stały się pierwszym kontynuatorem działalności przedwojennych Państwowych Zakładów Lotniczych.

LWD Szpak; SP-AAG; w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
LWD Junak, SP-AAX; w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Tu zaprojektowano pierwsze powojenne polskie samoloty: dyspozycyjny LWD Szpak i aeroklubowy LWD Żak. Oba powstały w Łodzi, w krótkich seriach. Ponoć zamówienie na ten pierwszy samolot ze strony wysłannika szefa sztabu Dowództwa Lotnictwa Wojska Polskiego, gen. Aleksandra Romeyki brzmiało: „samolot który byłby lepszy od dotychczasowych”, na co inż. Sołtyk miał odpowiedzieć równie krótko: „dobrze” i tak powstał „Szpak”[1].

Pierwszy oficjalny oblot samolotu (absolutnie pierwszy w październiku, ale podczas tego lotu i lądowania złamało się podwozie) zaprojektowanego i wykonanego w LWD – Szpak-2 – miał miejsce 6 listopada 1945 r. na lotnisku Lublinek, wykonany przez por. pil. Antoniego Szymańskiego[2].

Samoloty wyprodukowane przez LWD[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Pamięci prof. Tadeusza Sołtyka. Wydawnictwo jubileuszowe 50 lat PIAP. Warszawa, 2015, s. 55.
  2. M., Szpak-2 [w:] „Żołnierz Polski”, 1945, nr ..., s. 7 (dwa zdjęcia samolotu oraz jego twórców); mylnie podawana jest data 10 listopada

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Pamięci prof. Tadeusza Sołtyka. Wydawnictwo jubileuszowe. 50 lat Państw. Instytutu Automatyki i Pomiarów. Warszawa, 2015